امیر انصاری؛ معصومه طهماسبی
چکیده
تنوع گونهای یکی از سطوح تنوع زیستی میباشد که انواع حیوانات و گیاهان مختلف را در بر میگیرد. منطقه هفتادقله زیستگاهی با گونههای متنوع است که در مرکز کشور قرار دارد. این پژوهش به شناسایی گونههای جانوری درههای امن‌چکاب و سیبک منطقه هفتادقله و همچنین محاسبه شاخص‌های تنوع گونهای منطقه با استفاده از نرم‌افزار Ecological Methodology ...
بیشتر
تنوع گونهای یکی از سطوح تنوع زیستی میباشد که انواع حیوانات و گیاهان مختلف را در بر میگیرد. منطقه هفتادقله زیستگاهی با گونههای متنوع است که در مرکز کشور قرار دارد. این پژوهش به شناسایی گونههای جانوری درههای امن‌چکاب و سیبک منطقه هفتادقله و همچنین محاسبه شاخص‌های تنوع گونهای منطقه با استفاده از نرم‌افزار Ecological Methodology پرداخته است. در شناسایی و سرشماری جانوران از تصاویر ثبت‌شده از گونههای جانوری توسط دوربین تلهای منطقه استفاده شد. شاخص‌های تنوع گونهای (غنا، هتروژنتی، یکنواختی) و تنوع درون زیستگاهی، بین زیستگاهی و منطقهای (γ،β،α) و شاخص تشابه موریستا برای تعیین میزان شباهت جانوران درههای چکاب و سیبک برآورد و تحلیل شدند. نتایج نشان داد در منطقه هفتادقله 22 گونه ثبت شد که 11 گونه پرنده، 10 گونه پستاندار و یک گونه دوزیست میباشند. به‌طور کلی بیشترین غنای گونهای مربوط به دره سیبک و کمترین غنا مربوط به دره چکاب میباشد. طبق شاخص‌های هتروژنیتی و یکنواختی، روند کلی تغییرات تنوع گونهای در درههای سیبک و چکاب ابتدا روند کاهشی و سپس افزایشی داشت. شاخص تشابه بین درههای سیبک و چکاب معادل 98/0 است که نشان از تشابه زیاد گونههای جانوری بین دو دره میباشد. بیشترین شاخص‌های تنوع آلفا، بتا و گاما متعلق به دره سیبک و کمترین متعلق به دره چکاب است.
بیوشیمی
مهدیه صالحی؛ مریم مصلحی شاد؛ سیده مرضیه حسینی؛ فاطمه قمری
چکیده
ترکیبات گیاهی به‌دلیل ماهیت طبیعی و خصوصیات منحصربهفرد عملکردی مانند خاصیت آنتیاکسیدانی و نگهدارندگی و درمانی موردتوجه مصرف‌‌کنندگان قرار گرفتهاند. تنش اکسایشی در فرآیندهای زیستی اتفاق می‌افتد و مهمترین عامل پیری و عوارض بیماریهای مزمن است. چویل (Ferulagocarduchorum) یک گیاه بومی است که در غرب ایران رشد می‌‌کند و در گذشته ...
بیشتر
ترکیبات گیاهی به‌دلیل ماهیت طبیعی و خصوصیات منحصربهفرد عملکردی مانند خاصیت آنتیاکسیدانی و نگهدارندگی و درمانی موردتوجه مصرف‌‌کنندگان قرار گرفتهاند. تنش اکسایشی در فرآیندهای زیستی اتفاق می‌افتد و مهمترین عامل پیری و عوارض بیماریهای مزمن است. چویل (Ferulagocarduchorum) یک گیاه بومی است که در غرب ایران رشد می‌‌کند و در گذشته به عنوان نگهدارندهِ طبیعی مواد غذایی در به تأخیر انداختن فساد گوشت و به عنوان ادویه و در درمان برخی بیماریها و ضدعفونی استفاده می‌‌شد. در این مطالعه ترکیبات اسانس، خواص آنتیاکسیدانی، محتوای فنل کل، آزمون DSC و FTIR اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. برای استخراج اسانس از گیاه چویل به روش تقطیر در دستگاه کلونجر به مدت 7 ساعت اسانس‌گیری شد. جهت شناسایی ترکیبات از دستگاه کروماتوگراف گازی استفاده شد. فعالیت آنتیاکسیدانی با استفاده از روش مهار رادیکال آزاد ABTSتعیین گردید. برای اندازهگیری محتوی فنل کل از معرف فولین سیوکالتو استفاده شد. بیشترین ترکیب موجود در اسانس ترکیب alpha-pinen به میزان %18/30 میباشد. نتایج نشان داد که اسانس با غلظت mg/mL300 (بالاترین رنج غلظت) دارای بیشترین ظرفیت آنتیاکسیدانی و بالاترین میانگین درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد (5/7 ± 52/33) میباشد، همچنین اسانس با غلظت mg/mL100 (بالاترین رنج غلظت) دارای بیشترین میزان محتوای فنلی (47/6 ± 65/103) است. در آزمون FTIR جهت بررسی گروه‌های عاملی، مشخص شد که بیشترین آن مربوط به گروه هیدروکسیل (cm-1 11/3387) بود. اسانس گیاه چویل میتواند به عنوان یک آنتی‌‌اکسیدان در صنعت غذا باشد و جهت پیشگیری و درمان بیماریها مورد استفاده قرار گیرد.
مختار فتحی؛ شهریار سعیدیان
چکیده
با توجه به نقش آرژنین در انبساط پذیری عروق و کاهش فشار خون و امکان جایگزینی این اسید آمینه با گوانیدینواستیک اسید، آزمایشی با استفاده از400 قطعه جوجه گوشتی، در قالب 5 تیمار (شاهد، دو سطح 5/0 و 1 درصد آرژنین و دو سطح 15/0 و 3/0 درصد گوانیدینواستیک) در چهار تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. پرندگان برای القای سندرم افزایش فشارخون ریوی، ...
بیشتر
با توجه به نقش آرژنین در انبساط پذیری عروق و کاهش فشار خون و امکان جایگزینی این اسید آمینه با گوانیدینواستیک اسید، آزمایشی با استفاده از400 قطعه جوجه گوشتی، در قالب 5 تیمار (شاهد، دو سطح 5/0 و 1 درصد آرژنین و دو سطح 15/0 و 3/0 درصد گوانیدینواستیک) در چهار تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. پرندگان برای القای سندرم افزایش فشارخون ریوی، تحت برنامه دمایی سرد قرار گرفتند. فراسنجههای خونی (گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت و هتروفیل/ لنفوسیت)، فراسنجههای بیوشیمایی (لاکتات، اوره، اسیداوریک و نیتریک اکسید)، فراسنجههای آنزیمی (LDH، AST، ALT و CK) و فراسنجههای آنتیاکسیدانی (TAS، MDA، GPX و SOD) پلاسما در پایان دوره آزمایش (42 روزگی) اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که مکمل‌سازی 1 درصد آرژنین و 15/0 درصد گوانیدینواستیک اسید شاخص هتروفیل/ لنفوسیت، درصد هماتوکریت، اوره و اسید اوریک را کاهش و نیتریک اکسید پلاسما را افزایش دادند (05/0P<). تیمارهای 1 درصد آرژنین و 15/0 درصد گوانیدینواستیک اسید سبب کاهش مالون‌دی‌آلدهید و افزایش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و کراتین کیناز در پلاسما شدند (05/0P<). سطح 1 درصد آرژنین نیز سبب افزایش فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در پلاسما شد. سایر فراسنجههای اندازهگیری شده به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند (05/0P>). به‌طورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد با توجه به قیمت کمتر گوانیدینواستیک اسید در مقایسه با آرژنین، میتوان به‌طور مؤثری سطح 15/0 درصد گوانیدینواستیک اسید را جهت جایگزین 1 درصد آرژنین برای کاهش تنش اکسیداتیو استفاده نمود.
فیزیولوژی پزشکی
ساناز علائی؛ محمود صادقی عطاآبادی؛ حمیده همایون؛ بهیه نام آور جهرمی؛ الهام حسینی
چکیده
علت حدوداً نیمی از ناباروری‌ها در زوجین مربوط به فاکتورهای مردانه است که میتواند به دلایل گوناگونی رخ دهد. بررسی متغیرهای پلاسمای منی اولین و ساده‌ترین روش بررسی ناباروری در مردان است و اطلاعات ارزنده‌ای از وضعیت باروری فرد در اختیار قرار می‌دهد. در این مطالعه، حضور و ارتباط میان میزان غلظت اینترلوکین 35 (IL-35) مایع منی با متغیرهای ...
بیشتر
علت حدوداً نیمی از ناباروری‌ها در زوجین مربوط به فاکتورهای مردانه است که میتواند به دلایل گوناگونی رخ دهد. بررسی متغیرهای پلاسمای منی اولین و ساده‌ترین روش بررسی ناباروری در مردان است و اطلاعات ارزنده‌ای از وضعیت باروری فرد در اختیار قرار می‌دهد. در این مطالعه، حضور و ارتباط میان میزان غلظت اینترلوکین 35 (IL-35) مایع منی با متغیرهای استاندارد اسپرم در مردان نابارور بررسی گردید. تجزیه و تحلیل مایع منی روی نمونه‌های منی مردان مراجعه‌کننده به مرکز درمان ناباروری حضرت زینب(س) دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام گردید. نمونه‌های منی بر اساس دستورالعمل آزمایشگاهی سازمان بهداشت جهانی بررسی و به سه گروه تقسیم‌بندی شدند که شامل 21 نمونه نرمال، 21 نمونه آستنوتراتوزواسپرمی و 15 نمونه آزواسپرمی بودند. حضور و سطح غلظت IL-35 پلاسمای منی در گروه‌های مورد مطالعه با استفاده از روش الایزا اندازهگیری شد. بررسی IL-35 بیانگر حضور این اینترلوکین در مایع منی هر سه گروه مورد مطالعه است، اما غلظت آن از نظر آماری تفاوت معنی‌دار نشان نداد (p>0.05). تجزیه و تحلیل همبستگی و ارتباط میان غلظت IL-35 با متغیرهای استاندارد اسپرم نشان داد که بین غلظت IL-35 با درصد مورفولوژی نرمال اسپرم همبستگی منفی معناداری وجود دارد (317/0-r=، 04/0p=)، درحالیکه همبستگی معنادار با تعداد اسپرم (27/0-r=، 08/0p=) و حرکت اسپرم (27/0-r=، 08/0p=) مشاهده نشد. با وجود اثبات حضور IL-35 در مایع منی حتی در مردان با متغیرهای نرمال، نقش و اهمیت عملکردی آن هنوز مشخص نشده است. وجود رابطه منفی بین غلظت IL-35 با درصد مورفولوژی نرمال اسپرم میتواند نشان‌دهنده اهمیت آن در توانایی باروری مردان باشد.
زینب پرورش؛ محسن نخبه الفقهایی
چکیده
Bufotes surdus annulatus گونهای اندمیک از ناحیه از استان فارس با استراتژی تولیدمثلی اختصاصی است که گونه مورد تهدید و در خطر انقراض گزارش شده است. مطالعه بافت‌شناسی گنادهای جنسی بالغ و مطالعه تمایز گنادی با هدف یافتن جزییات بیشتری از استراتژی تولیدمثلی انجام گرفت. در فصل تولیدمثلی تعداد 14 نمونه از جنس بالغ نر و ماده از نیریز استان فارس جمعآوری ...
بیشتر
Bufotes surdus annulatus گونهای اندمیک از ناحیه از استان فارس با استراتژی تولیدمثلی اختصاصی است که گونه مورد تهدید و در خطر انقراض گزارش شده است. مطالعه بافت‌شناسی گنادهای جنسی بالغ و مطالعه تمایز گنادی با هدف یافتن جزییات بیشتری از استراتژی تولیدمثلی انجام گرفت. در فصل تولیدمثلی تعداد 14 نمونه از جنس بالغ نر و ماده از نیریز استان فارس جمعآوری شد. گنادهای جنسی نر و ماده قبل و بعد از تخمک‌ریزی و اسپرم‌ریزی تشریح شدند مطالعات بافت‌شناسی بر روی آنها انجام گرفت. برای مطالعه تمایز گنادی، لاروها از مراحل 40، 42، 43،44 و 46 Gosner انتخاب شدند و اسلایدهای بافت‌شناسی تهیه شد. بافت‌شناسی گنادها در فرد بالغ در حال آمپلکسوس و درست قبل از تخمک ریزی و اسپرم‌ریزی نشان داد که از لحاظ بافت‌شناسی مشابه بافت گناد در وزغ (Bufotes viridis) بودند. در حالی‌که تعداد تخمک‌های بالغ و اسپرماتوزوآ به میزان قابل توجهی بعد از تخمک ریزی و اسپرم‌ریزی کاهش یافته بود، اما بعضی اووسیت‌های فعال و همچنین دسته جات اسپرماتید به‌ترتیب در تخمدان و بیضه قابل مشاهده بود. مطالعه بر روی ساختار ظاهری گنادها در مراحل اولیه تکوین گنادی نشان داد که ساختار ظاهری گناد در بین جنس نر و ماده قابل تشخیص نیست. در این گونه، مدل شبه تمایزی گناد تشخیص داده شد. گنادها در بالغین که از لحاظ ژنتیکی نر بودند مشاهده شد که بافت گنادی بعد از اینکه اووسیت‌ها در آن از بین رفتند به بیضه تمایز پیدا کردند.
جلیل سرهنگ زاده؛ محمد حسین مختاری
چکیده
کل و بز (Capra aegagrus) یکی از پستانداران شاخص مناطق کوهستانی و صخره‌ای است که جمعیت آن به دلیل تخریب زیستگاه در سطح ملی و بینالمللی کاهش یافته، به نحوی که از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در فهرست حیوانات آسیب‌پذیر قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تعیین زیستگاه‌های بالقوه کل و بز با استفاده از شبکه عصبی پرسپترون ...
بیشتر
کل و بز (Capra aegagrus) یکی از پستانداران شاخص مناطق کوهستانی و صخره‌ای است که جمعیت آن به دلیل تخریب زیستگاه در سطح ملی و بینالمللی کاهش یافته، به نحوی که از سوی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در فهرست حیوانات آسیب‌پذیر قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تعیین زیستگاه‌های بالقوه کل و بز با استفاده از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه (MLP) در منطقه حفاظت شده کوه بافق انجام شد. 196 نقطه (111 نقطه حضور و 85 نقطه عدم‌حضور گونه)، با بازدید‌های میدانی در طول پژوهش ثبت شد. لایه‌های اطلاعاتی انتخاب شده بهعنوان متغیرهای مؤثر بر حضور و عدم‌حضور گونه شامل 18 متغیر از جمله درصد شیب، طبقات جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، تیپ‌های پوشش‌گیاهی، منابع آبی و متغیرهای توسعه انسانی (روستاها و جاده‌ها) هستند. نتایج نشان داد که متغیرهای محیطی تیپ گیاهی ارس- بادام‌کوهی (Juniperus excelsa - Amygdalus scoparia) (23/11 درصد)، درصد شیب (42/10 درصد)، فاصله از جهت جنوبی (15/10 درصد)، فاصله از تیپ گیاهیهزارخار- درمنه- قیچ (Cousinia desertii- Artemisia sieberi -Zygophyllum eurypterum) (9/9 درصد)، ارتفاع از سطح دریا (63/9 درصد) و منابع آب (09/9 درصد) بهعنوان مهمترین متغیرهای موثر بر مطلوبیت زیستگاه کل و بز در کوه بافق تعیین شدند. میزان موفقیت کلی مدل در حدود 97/0 محاسبه شد. براساس یافته‌ها، 36 درصد وسعت منطقه حفاظت شده بهعنوان زیستگاه مطلوب ارزیابی شد. نتایج نشان داد که با کاهش فاصله از جاده مطلوبیت زیستگاه کاهش می‌یابد. لذا پیشنهاد میشود از توسعه فعالیتهای انسانی در محدوده زیستگاه‌های مطلوب پرهیز شود.
مسعود یوسفی؛ باقر نظامی بلوچی؛ امیر عبدوس؛ بهرامعلی ظاهری؛ احمد رادمان؛ نگار نجفی سیاوشان
چکیده
پرندگان دارای کارکردهای بیشماری در بوم‌سازگان‌ها هستند، اما به دلیل فعالیتهای انسانی، در معرض تهدیدات مختلفی مانند تغییرات اقلیمی، تغییرات کاربری اراضی و شکار غیرقانونی قرار دارند. مناطق حفاظتشده ابزارهای مهمی برای حفاظت از تنوع زیستی پرندگان هستند این در حالی است که حتی تنوع و توزیع پرندگان در این مناطق ناشناخته مانده ...
بیشتر
پرندگان دارای کارکردهای بیشماری در بوم‌سازگان‌ها هستند، اما به دلیل فعالیتهای انسانی، در معرض تهدیدات مختلفی مانند تغییرات اقلیمی، تغییرات کاربری اراضی و شکار غیرقانونی قرار دارند. مناطق حفاظتشده ابزارهای مهمی برای حفاظت از تنوع زیستی پرندگان هستند این در حالی است که حتی تنوع و توزیع پرندگان در این مناطق ناشناخته مانده است. در مطالعه حاضر غنای پرندگان و گونههای زادآور پارک ملی توران طی سالهای 1398 تا 1400 بررسی شد. بر اساس نتایج حداقل 92 گونه پرنده در این پارک زیست میکنند. همچنین شواهد قطعی از زادآوری 33 گونه پرنده در پارک به دست آمد. از گونههای ثبت شده در پارک ملی توران دو گونه عقاب شاهی و هوبره آسیایی در طبقه "آسیب‌پذیر"، گونه سبزقبا در طبقه "نزدیک به تهدید"، دو گونه عقاب شاهی و هوبره در ضمیمه I سایتس و دو گونه دلیجه و ترمتای در ضمیمه II سایتس قرار دارند. از ارزش‌های قابل توجه منطقه، تنوع پرندگان شکاری و زادآوری زاغ بور و هوبره آسیایی در اکوسیستم‌های بیابانی و استپ‌های نیمه خشک کوهپایه‌ای است. براساس بررسی‌های میدانی حضور تعداد زیاد دام اهلی در اطراف پارک و لگدمال کردن آشیانه‌ها، تعداد بالای شتر و خشک‌سالی‌های متوالی مهمترین تهدیدات پرندگان در پارک ملی توران هستند.
شیلات
زانیار غفوری؛ سهیل ایگدری؛ هادی پورباقر
چکیده
این مطالعه بهمنظور بررسی دوشکلی جنسی ماهی بوتک‌دهان‌بزرگ (Cyprinion macrostomum) در رودخانه زاب کوچک با استفاده از روشهای ریخت‌سنجی سنتی و هندسی به اجرا درآمد. بدین‌منظور طی سال 1400، تعداد 37 قطعه ماهی بوتک‌دهان بزرگ (21 قطعه ماده و 16 قطعه نر) با استفاده از دستگاه ماهیگیر الکتریکی صید شدند. پس از تعیین جنسیت نمونهها، 18 ویژگی ریختی با استفاده ...
بیشتر
این مطالعه بهمنظور بررسی دوشکلی جنسی ماهی بوتک‌دهان‌بزرگ (Cyprinion macrostomum) در رودخانه زاب کوچک با استفاده از روشهای ریخت‌سنجی سنتی و هندسی به اجرا درآمد. بدین‌منظور طی سال 1400، تعداد 37 قطعه ماهی بوتک‌دهان بزرگ (21 قطعه ماده و 16 قطعه نر) با استفاده از دستگاه ماهیگیر الکتریکی صید شدند. پس از تعیین جنسیت نمونهها، 18 ویژگی ریختی با استفاده از کولیس دیجیتال اندازهگیری شدند. همچنین برای استخراج داده‌های حاصل از شکل بدن در روش هندسی از سمت جانبی هر دو جنس نر و ماده عکسبرداری انجام شد سپس از عکس‌های‌گرفته شده در نرم‌افزار tpsDig2 تعداد 16 نقطه لندمارک تعریف و رقومی‌سازی شدند. داده‌های استخراج شده با استفاده از آزمون‌های آماری چند متغیره تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA)، تست‌تی و من‌ویتنی، مورد تحلیل قرار گرفتند. براساس نتایج تحلیل تابع تشخیصی (DFA) و T-test هتلینگ شکل بدن در دو جنس نر و ماده تفاوت معنی‌داری را نشان داد (05/0>P). جنس نر گونه C. macrostomum عمق بدن بیشتر، پوزه خلفی‌تر و طول ساقه دمی کمتری نسبت به جنس ماده داشت. دو جنس نر و ماده در 8 صفت ریخت سنجی دارای تفاوت معنی‌داری با یکدیگر بودند(05/0>P). نتایج این مطالعه عملکرد ریخت سنجی سنتی و هندسی در تمایز دو شکلی جنسی گونه C. macrostomum تایید نمود
هانیه فقیهی؛ باقر نظامی بلوچی؛ بهمن شمس شمس اسفندآباد؛ رحمان اسحاقی؛ مهدی کیا حیرتی؛ سعید قمی
چکیده
مرال بزرگ‌ترین گوزن بومی ایران است. با اینکه این گونه در گذشته‌های نه چندان دور از جمعیت نسبتا خوبی برخوردار بود، اما امروزه پراکندگی آن تنها به برخی محدوه‌های امن مناطق تحت حفاظت محدود میشود. از مهمترین عوامل مؤثر در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیستگاهها و شکار گونه است که به شدت متاثر از فعالیتهای انسانی ...
بیشتر
مرال بزرگ‌ترین گوزن بومی ایران است. با اینکه این گونه در گذشته‌های نه چندان دور از جمعیت نسبتا خوبی برخوردار بود، اما امروزه پراکندگی آن تنها به برخی محدوه‌های امن مناطق تحت حفاظت محدود میشود. از مهمترین عوامل مؤثر در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیستگاهها و شکار گونه است که به شدت متاثر از فعالیتهای انسانی هستند. لذا مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه زادآوری مرال در بین زیستگاه‌های مطلوب باقیمانده، میتواند در حفاظت و مدیریت جمعیتهای مرال مؤثر واقع شود. محدوده امن البرز مرکزی مهمترین منطقه و امنترین زیستگاه زادآوری مرال در کشور است. در این پژوهش مطلوبیت زیستگاه مناطق زادآوری مرال با روش تحلیل آشیان بوم‌شناختی بررسی شد. نتایج روش تحلیل آشیان بوم شناختی با مقادیر 3/1 کنارگی و ویژهگرایی بالا (5/5) نشان دهنده مناطقی است که شیب و ارتفاع بالاتر از میانگین زیستگاه داشته و لذا تحملپذیری کمی دارند. بر اساس نتایج امنیت زیستگاه یک عامل مهم برای حفظ گونه مرال در برابر خطرات است.
مسعود یوسفی
چکیده
مدلهای آشیان بوم‌شناختی کاربردهای فراوانی در بوم‌شناسی دیرینه، باستانشناسی و انسانشناسی دیرینه پیدا کردهاند. این مدلها بر مبنای تئوری آشیان بوم‌شناختی هستند و برای ساخت آشیان بوم‌شناختی گونهها مورد استفاده قرار میگیرند. مدلهای آشیان بوم‌شناختی با استفاده از اطلاعات حضور گونهها و متغیرهای محیطی احتمال ...
بیشتر
مدلهای آشیان بوم‌شناختی کاربردهای فراوانی در بوم‌شناسی دیرینه، باستانشناسی و انسانشناسی دیرینه پیدا کردهاند. این مدلها بر مبنای تئوری آشیان بوم‌شناختی هستند و برای ساخت آشیان بوم‌شناختی گونهها مورد استفاده قرار میگیرند. مدلهای آشیان بوم‌شناختی با استفاده از اطلاعات حضور گونهها و متغیرهای محیطی احتمال حضور آنها را در یک محدوده جغرافیایی معین تعیین میکنند. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل مکسنت، نقاط حضور انسان نئاندرتال در فلات ایران (بر اساس مصنوعات سنگی فرهنگ موستری) و متغیرهای اقلیم گذشته و توپوگرافی، توزیع دیرینه این انسان باستانی در فلات مرکزی ایران بازسازی شد. نتایج حاصل نشان داد لکههای فراوانی دارای مطلوبیت بالا برای حضور گونه بوده که پیوستهترین مناطق مطلوب در غرب استان سمنان، شرق اصفهان و استان یزد قرار دارند. متغیر تنوع توپوگرافی با 3/48 درصد اهمیت، مهمترین عامل مؤثر بر توزیع انسان نئاندرتال تشخیص داده شد. اهمیت بالای متغیر تنوع توپوگرافی به این دلیل است که در مناطق با تنوع توپوگرافی بالاتر منابع غذایی بیشتری در دسترس است. بر اساس مدل مکسنت مناطقی در منطقه مورد مطالعه وجود دارند که دارای مطلوبیت بالا برای حضور انسان نئاندرتال بوده اما تا کنون آثاری از حضور نئاندرتالها در آنها یافت نشده است. بنابراین مدل حاضر که مدل آشیان بوم-فرهنگی انسان نئاندرتال در ایران مرکزی نامیده میشود، میتواند راهنمایی برای انتخاب مناطق با اولویت بالا برای پایشهای صحرایی به منظور یافتن آثار نئاندرتالها در فلات مرکزی ایران باشد.
سمیه مرادزاده؛ شاهرخ پاشایی راد؛ فاطمه شهبازی
چکیده
شیخک‌ها راسته کوچکی از حشرات هستند که شامل 2452 گونه از 446 جنس و 15 خانواده در سراسر جهان میباشند. آنها حشراتی شکارچی و روز فعال بوده و از انواع مختلف حشرات مانند ملخ‌ها و حتی شیخک‌های دیگر یا آفات و حتی مهره‌دارانی مثل مارها و مارمولک‌ها تغذیه میکنند. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی فونستیک شیخک‌ها در شهرستان لاهیجان و حومه طی سالهای ...
بیشتر
شیخک‌ها راسته کوچکی از حشرات هستند که شامل 2452 گونه از 446 جنس و 15 خانواده در سراسر جهان میباشند. آنها حشراتی شکارچی و روز فعال بوده و از انواع مختلف حشرات مانند ملخ‌ها و حتی شیخک‌های دیگر یا آفات و حتی مهره‌دارانی مثل مارها و مارمولک‌ها تغذیه میکنند. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی فونستیک شیخک‌ها در شهرستان لاهیجان و حومه طی سالهای 97-96 انجام گرفت. در این راستا شهرستان لاهیجان را به 10 ایستگاه با شرایط اکولوژیک متفاوت تقسیم کرده و نمونهبرداری از آنها به‌صورت مستقیم و دستی طی سه فصل بهار، تابستان و پاییز، در دفعات و زمان های برابر انجام گرفت. نمونه ها در آزمایشگاه بیوسیستماتیک دانشگاه شهید بهشتی، با استفاده از استریومیکروسکوپ و کلیدهای شناسایی معتبر مثل کلید شناسایی منطقه یورو مدیترانه (Battiston et al., 2010)، مورد شناسایی قرار گرفتند که از بین 120 نمونه، 4 گونه تا حد جنس و گونه مورد شناسایی قرار گرفتند که عبارتند از Mantis religiosa،Hierodula transcaucasica، Empusa fasciata وBolivaria brachyptra. همه نمونه‌های شناساییشده که مورد تأیید پروفسور باتیستون قرار گرفتند، برای اولین بار از شهرستان لاهیجان در استان گیلان گزارش میشوند.
لیلا میرصادقی؛ رضا حاجی حسینی؛ علی محمد بنایی مقدم؛ کاوه کاوسی
چکیده
ظهور پزشکی شخص‌محور با تکیهبر تکنیکهای مولکولی، از جمله ترادفیابی نسل بعدی، درک ما را از محرکهای مؤثر بر بیماریهای پیچیده، از جمله سرطان افزایش داده است. در بسیاری از موارد به دلیل پیچیدگی سرطان، تصمیمگیری فقط بر اساس اقدامات بالینی یا شواهد آزمایشگاهی برای پزشکان و زیستشناسان امری دشوار است. بنابراین، رویکرد ...
بیشتر
ظهور پزشکی شخص‌محور با تکیهبر تکنیکهای مولکولی، از جمله ترادفیابی نسل بعدی، درک ما را از محرکهای مؤثر بر بیماریهای پیچیده، از جمله سرطان افزایش داده است. در بسیاری از موارد به دلیل پیچیدگی سرطان، تصمیمگیری فقط بر اساس اقدامات بالینی یا شواهد آزمایشگاهی برای پزشکان و زیستشناسان امری دشوار است. بنابراین، رویکرد پزشکی شخصی وارد عمل میشود و داده‌های انبوه و ارزشمندی را در اختیار متخصصان قرار می دهد. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل دادهها با ابزارهای بیوانفورماتیک، افق جدیدی را در روند پیشآگهی و غربالگری افراد در معرض خطر گشوده است. این امر باعث پیشرفتهای چشمگیر اخیر در فناوری تشخیص شده و درمانهای هدفمند را بهبود بخشیده است. در مطالعه حاضر، نمونه بایگانی‌شده از بافت تثبیت شده با فرمالین و جاسازی شده در پارافین مربوط به یک بیمار زن ایرانی مبتلا به سرطان پستانِ تهاجمی به‌طور موردی بررسی شد. به این ترتیب که پس از استخراج و خالص‌سازیDNA ، ترادفیابی کل اگزوم انجام شد و داده‌های جهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده میتواند به غنی سازی پایگاه‌های داده ژنوم ایرانی کمک کند. در پرتو این پژوهش و با مطالعه نمونه‌های ایرانی بیشتر، ما میتوانیم یک نقشه راه بهینه برای زیستشناسان پژوهشگر در حیطه سرطان و آنکولوژیستهای دقیق ارائه دهیم تا امید به زندگی بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش یابد.
معصومه اکبری؛ مهدی خدایی مطلق؛ علیرضا شایسته فر؛ سید مهدی طالبی
چکیده
کنهها ناقل عوامل عفونت‌زا به انسانها و حیوانات و ناقل بیماری‌هایی انگلی و ویروسی همچون تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو هستند. هدف از این مطالعه شناسایی صفات مورفومتریک با ارزش برای افتراق گونههای راستهی Ixodida با استفاده از روشهای مورفوبیومتریک است. برای این منظور 186 عدد کنه از خانواده آرگازیده که متعلق به دو جنس آرگاس ...
بیشتر
کنهها ناقل عوامل عفونت‌زا به انسانها و حیوانات و ناقل بیماری‌هایی انگلی و ویروسی همچون تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو هستند. هدف از این مطالعه شناسایی صفات مورفومتریک با ارزش برای افتراق گونههای راستهی Ixodida با استفاده از روشهای مورفوبیومتریک است. برای این منظور 186 عدد کنه از خانواده آرگازیده که متعلق به دو جنس آرگاس و اورنیتودوروس، شامل گونههای Argas persicus، A. reflexus و Ornithodoros lahorensis شناسایی شدند. 413 عدد کنه نیز از خانواده ایکسودیده که متعلق به سه جنس و پنج گونه شامل Rhipicephalus sanguineus، R. turanicus، Hyalomma anatolicum، H. asiaticum،Haemaphysalis sulcata جمعآوری و با استفاده از چندین کلید شناسایی معتبر تشخیص داده شدند. بررسی میزان تنوع گونهای و فراوانی کنههای دامی در همه گروه سنی و از هر دو جنس در نشخوار کنندگان شامل گاو، گوسفند و بز نیز انجام شد. برای این منظور، 20 ایستگاه در منطقه مشهد میقان انتخاب و نمونهگیری به صورت ماهیانه و در طول یک سال از فروردین‌ماه تا اسفندماه 1395 انجام شد. در مجموع تعداد 18 پارامتر مورفوبیومتری با استفاده از استریومیکروسکوپ، تعیین و مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادهها پس از کدگذاری به روش PCA و با استفاده از نرم‌افزارSPSS (نسخه 16) مورد تحلیل و با استفاده از نرم‌افزار MVSP به روشهای UPGMA،PCO و PCA آنالیز و سپس درختچه و نمودار مربوطه رسم شد. در آنالیز PCA صفات مورفوبیومتری در مجموع چهار مؤلفه بهدست آمد که 91 درصد کل واریانس را توجیه نمود. آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه اختلاف معنی‌داری را در بین بیشتر صفات با یکدیگر نشان داد.
سیده آزاده طبائی؛ مرتضی مموئی؛ صالح طباطبائی وکیلی؛ خلیل میرزاده
چکیده
آزمایش حاضر با هدف بررسی تأثیر جایگزینی سطوح مختلف لسیتین سویا با زرده تخم‌مرغ در رقیق‌کننده تریس بر فراسنجههای کیفی اسپرم قوچ عربی بعد از فرایند انجماد- یخ‌گشایی انجام شد. برای این منظور، آزمایشی با تعداد هشت رأس قوچ عربی بالغ و سالم با وزن متوسط5±75 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی در فصل تولیدمثلی صورت گرفت. نمونه‌های منی ...
بیشتر
آزمایش حاضر با هدف بررسی تأثیر جایگزینی سطوح مختلف لسیتین سویا با زرده تخم‌مرغ در رقیق‌کننده تریس بر فراسنجههای کیفی اسپرم قوچ عربی بعد از فرایند انجماد- یخ‌گشایی انجام شد. برای این منظور، آزمایشی با تعداد هشت رأس قوچ عربی بالغ و سالم با وزن متوسط5±75 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی در فصل تولیدمثلی صورت گرفت. نمونه‌های منی با استفاده از دستگاه الکترواجاکولاتور جمعآوری شد. نمونه‌های منی با هم مخلوط و پس از رقیق‌سازی به پنج گروه آزمایشی تقسیم شدند. تیمارها شامل سطوح افزایشی لسیتین سویا (5/0، 1، 5/1 و 2 درصد) و زرده تخم‌مرغ (15درصد) در رقیق‌کننده بر پایه تریس و حاوی پنج درصد گلیسرول بود. تعداد پنج پایوت نیم میلی‌لیتری از هر تیمار تهیه شد. پایوت‌ها به‌مدت دو ساعت در دمای پنج درجه سانتی‌گراد به تعادل رسیده و منجمد شدند. پس از دو هفته، یخ‌گشایی پایوت‌ها در دمای 37 درجه انجام گرفت. فراسنجههای کیفی اسپرم شامل درصد تحرک، زندهمانی، ناهنجاری‌های مورفولوژیکی، سلامت غشا و نیز pH منی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رقیق‌کننده حاوی 5/1 درصد لسیتین سویا در مقایسه با سایر سطوح از جمله زرده تخم‌مرغ موجب بهبود سطح معنی‌داری در میزان تحرک کل، تحرک پیشرونده، زندهمانی، ناهنجاری‌های مورفولوژیکی و یکپارچگی غشای پلاسمایی در اسپرم قوچ عربی شد (05/0>P). با توجه به اینکه بیشترین میزان بهبود در فراسنجههای کیفی اسپرم در سطح 5/1 درصد لسیتین سویا مشاهده شد، میتوان از این سطح در رقیق‌کننده برای نگهداری منی قوچ عربی به حالت انجماد استفاده کرد.
منا یاور؛ علی میرشکار؛ عباس خانی؛ سارا رامرودی
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae (Acari:Tetranychidae)، از مهمترین آفات محصولات کشاورزی میباشد که دارای زادآوری بالا و توانایی ایجاد مقاومت به آفتکشهای آلی را دارد. با توجه به افزایش آلودگی محیط زیست در اثر مصرف آفتکشهای شیمیایی، کاربرد عصارههای گیاهی به‌دلیل تأثیر حشرهکشی و کنهکشی بهعنوان روشی جایگزین علیه کنههای ...
بیشتر
کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae (Acari:Tetranychidae)، از مهمترین آفات محصولات کشاورزی میباشد که دارای زادآوری بالا و توانایی ایجاد مقاومت به آفتکشهای آلی را دارد. با توجه به افزایش آلودگی محیط زیست در اثر مصرف آفتکشهای شیمیایی، کاربرد عصارههای گیاهی به‌دلیل تأثیر حشرهکشی و کنهکشی بهعنوان روشی جایگزین علیه کنههای آفت مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش برای تعیین ترکیبات شیمیایی عصاره میوه خیار تلخ و بررسی سمیت عصارههای هگزانی و اتانولی آن روی بالغین کنه تارتن دولکه‌ای به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار همراه با شاهد به روشهای سمیت تنفسی و تماسی و اثر دورکنندگی انجام شد. بعد از 24 ساعت مرگ‌ومیر کنهها بررسی شد. نتایج زیستسنجیها نشان داد که با افزایش غلظت عصارههای خیار تلخ میزان مرگ‌ومیر کنه تارتن دولکه‌ای و اثر دورکنندگی افزایش یافت. عصاره هگزانی خیار تلخ در غلظت 1000 میکروگرم بر سانتی‌مترمربع بیشترین تلفات (56/75 درصد) را در سمیت تماسی داشت. عصاره اتانولی خیار تلخ در غلظت 1000 میکرولیتر بر لیتر هوا در کنه تارتن دولکه‌ای بیشترین تلفات (89/79 درصد) را در سمیت تنفسی داشت. اثر دورکنندگی پنج ساعت بعد از کاربرد عصاره اتانولی خیار تلخ، با افزایش غلظت از 200 میکرولیتر، به میزان 80 درصد افزایش یافت. در عصاره میوه خیار تلخ 16 ترکیب مختلف شناسایی شد و مونوترپنوئیدهای لینالولاکسید، لیمونن اکسید و 8- هیدروکسیلینالول بیشترین مقدار را داشتند. بنابراین میتوان عصاره اتانولی خیار تلخ را در غلظتهای بالا به‌دلیل داشتن مونوترپنوئیدها برای محافظت گیاهان بهویژه محصولات زراعی در برابر کنه تارتن دولکه‌ای توصیه کرد.
فریدون حسنی؛ طاهره عبیاوی؛ علی طاهری میرقائد؛ رحیم پیغان؛ مجتبی علیشاهی
چکیده
استفاده گسترده و طولانی‌مدت از ترکیبات شیمیایی باعث میشود میکروارگانیسمها با مواد ضدمیکروبی که علیه آنها بهکار برده میشود، توانایی سازگاری پیداکرده و از تأثیر داروها کاسته و در مقابل میکروب‌ها مقاوم شوند. اسانس‌های گیاهی بهعنوان ترکیبات ضدمیکروبی و ضدقارچی در شاخه‌های داروشناسی، میکروب‌شناسی و پزشکی موردمطالعه ...
بیشتر
استفاده گسترده و طولانی‌مدت از ترکیبات شیمیایی باعث میشود میکروارگانیسمها با مواد ضدمیکروبی که علیه آنها بهکار برده میشود، توانایی سازگاری پیداکرده و از تأثیر داروها کاسته و در مقابل میکروب‌ها مقاوم شوند. اسانس‌های گیاهی بهعنوان ترکیبات ضدمیکروبی و ضدقارچی در شاخه‌های داروشناسی، میکروب‌شناسی و پزشکی موردمطالعه قرار گرفتهاند. در این پژوهش تأثیر اسانس گیاهان کاکوتی کوهی (Ziziphora cliniopodiodes)، آویشن باغی (Thymus vulgaris) و رزماری (Salvia rosmarinus) علیه پاتوژنهای قارچی شامل آسپرژیلوس فومیگاتوس، آسپرژیلوس نایجر، آسپرژیلوس فلاووس، گونه ساپرولگنیا،گونه فوزاریوم و باکتریایی برای استرپتوکوکوس اینیایی، استرپتوکوکوس میتیس، لاکتوکوکوس گارویه، یرسینیا راکری و آئروموناس هیدروفیلا مورد مطالعه قرار گرفت. ارزیابی فعالیت ضدقارچی و ضدباکتریایی از روش رقتسازی در لوله برای تعیین حداقل غلظت مهارکنندگیرشد (MIC)، حداقل غلظت باکتری‌کشی (MBC) و قارچکشی (MFC) استفاده شد. براساس نتایج، در بررسی MIC و MFC بیشترین خاصیت ضدقارچی مربوط به اسانس آویشن باغی علیه آسپرژیلوس فومیگاتوس (015/0± 023/0 و 03/0±046/0 میکرولیتر بر میلیلیتر) و کمترین خاصیت قارچکشی مربوط به اسانس رزماری علیه آسپرژیلوس نایجر (72/0±66/1 و44/1±33/3) به دست آمد و با سایر تیمارها اختلاف معنی‌دار بود (05/0P<). برطبق نتایج حاصل از بررسی MIC و MBC کمترین غلظت به‌دست‌آمده علیه باکتری‌ها مربوط به اسانس کاکوتی کوهی علیه استرپتوکوکوس میتیس (005/0 ± 016/0 و 011/0 ±033/0 میکرولیتر بر میلیلیتر) به دست آمد که با مقادیر اسانس رزماری اختلاف معنی‌دار بود (05/0P<). براساس این مطالعه اسانس‌های کاکوتی کوهی، آویشن باغی و رزماری قابلیت استفاده جهت کنترل و پیشگیری از بیماریهای قارچی و باکتریایی آبزیان را دارا میباشند.
بیوشیمی
علی احمدی شاپورآبادی؛ محمد فضیلتی؛ حبیب اله ناظم
چکیده
لاکتوفرین یکی از پروتئین‌های شیر است که طیف وسیعی از فعالیتهای فیزیولوژیکی مانند ضد باکتری، ضد تک‌یاخته، ضد قارچ، ضد ویروسی، ضد سرطان، آنتی اکسیدان، ضد التهابی و تعدیل‌کننده ایمنی را از خود نشان داده است در این مطالعه لاکتوفرین از شیر گاو، میش و بز استخراج و خالص‌سازی شد. آنالیز HPLC و تعیین میزان غلظت این سه لاکتوفرین استخراج‌شده ...
بیشتر
لاکتوفرین یکی از پروتئین‌های شیر است که طیف وسیعی از فعالیتهای فیزیولوژیکی مانند ضد باکتری، ضد تک‌یاخته، ضد قارچ، ضد ویروسی، ضد سرطان، آنتی اکسیدان، ضد التهابی و تعدیل‌کننده ایمنی را از خود نشان داده است در این مطالعه لاکتوفرین از شیر گاو، میش و بز استخراج و خالص‌سازی شد. آنالیز HPLC و تعیین میزان غلظت این سه لاکتوفرین استخراج‌شده انجام شد. بررسی فعالیت ضد باکتری بر علیه باکتری‌های گرم منفی اشرشیا کلی و سالمونلا تیفی و گرم مثبت باسیلوس سرئوس و استافیلوکوک آرئوس و فعالیت آنتی اکسیدانی انجام شد. فعالیت لاکتوفرین دربرابر رادیکال آزاد DPPH بررسی شد. همچنین فعالیت لاکتوفرین در محیط‌های اسیدی خنثی و قلیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون ترکیب با آهن نیز با معرف FeNTA انجام شد. یافته‌ها نشان دادند که لاکتوفرین قدرت مهار دو باکتری اشرشیا کلی و استافیلوکوک آرئوس را دارد. همچنین ارزیابی فعالیت لاکتوفرین در محیط‌های اسیدی خنثی و قلیایی نشان داد که لاکتوفرین در محیط قلیایی پایداری بیشتری نسبت به سایر محیط‌ها را دارد. درآزمون ترکیب با آهن، نتایج حاکی از ترکیب لاکتوفرین با آهن بودند. درصد مهار رادیکال آزاد برابر با 49/4 درصد بود. همچنین نتایج نشان داد که میزان غلظت لاکتوفرین شیر بز بیشتر از شیر میش و گاو است و میزان آن برابر با 66/131 میکروگرم بر میلیلیتر بوده است.
تکوین
فاطمه قیاسوند؛ سمیه عرب زاده؛ محمود تلخابی
چکیده
مهندسی بافت رشته ای نوظهور است که بر سه عنصر سلول، داربست و مولکول های زیستی فعال استوار بوده و میتواند برای درمان آسیب های عضلانی مفید باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آسکوربیک اسید (AA) بر زیستایی سلولهای بنیادی مزانشیمیِ مغز استخوانِ (BM-MSCs) کشت شده بر روی داربستِ سلول زدایی شده عضله اسکلتی میباشد. ابتدا BM-MSC از مغز استخوان ...
بیشتر
مهندسی بافت رشته ای نوظهور است که بر سه عنصر سلول، داربست و مولکول های زیستی فعال استوار بوده و میتواند برای درمان آسیب های عضلانی مفید باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آسکوربیک اسید (AA) بر زیستایی سلولهای بنیادی مزانشیمیِ مغز استخوانِ (BM-MSCs) کشت شده بر روی داربستِ سلول زدایی شده عضله اسکلتی میباشد. ابتدا BM-MSC از مغز استخوان پای رت استخراج و کشت شده و هویت سلول‌ها با استفاده از فلوسایتومتری بررسی شد. همچنین عضله اسکلتی پای رت، استخراج گردیده و با استفاده از محلول %1 SDS سلول زدایی انجام شد. برای اطمینان از سلول زدایی، رنگ آمیزیهای اختصاصی ماسون تریکروم، آلسیان بلو و DAPI انجام شد. سپس BM-MSCs روی داربست های سلول زدایی شده کشت شدند و با AA یک میلیمولار به مدت 2 روز تیمار شدند. سپس با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و روش MTT به ترتیب بقاء و میزان زیستایی سلول‌ها بررسی شد. BM-MSCs مورفولوژی دوکی داشته و نتایج فلوسایتومتری نشان دهنده بیان CD44 وCD90 و نیز عدم بیان CD45 و CD34 در بیش از 90 درصد سلول‌ها بود. رنگ آمیزی های اختصاصی حفظ کلاژن و گلیکوزآمینوگلیکان ها و عدم حضور DNA را در بافت سلول زدایی شده اثبات کردند. نتایج MTT نشان داد که AA به طور معنی داری باعث افزایش زیستایی BM-MSCs میشود (05/0(P<. همچنین نتایج SEM نشان داد که سلول‌ها در گروه تیمار شده با AA، گسترش بیشتری داشتند. بطور کلی، AA میتواند با افزایش زیستایی BM-MSCs، بازده مهندسی بافت عضله را بهبود بخشد.
امید طبیعی؛ هادی پورباقر؛ حامد رفیعی
چکیده
ارزش اقتصادی ماهیان با ارزش صید ورزشی مانند آزاد ماهی خزر (Salmo caspius, K. 1877)، بر اساس برآورد مقدار پولی که ماهی‌گیران برای صید ماهی تمایل به پرداخت دارند، تعیین میشود. هدف از انجام این تحقیق برآورد تمایل به پرداخت ماهی‌گیران با قلاب برای حفاظت از گونه در خطر انقراض آزاد ماهی خزر، بهمنظور تعیین ارزش حفاظتی این گونه منحصربهفرد ...
بیشتر
ارزش اقتصادی ماهیان با ارزش صید ورزشی مانند آزاد ماهی خزر (Salmo caspius, K. 1877)، بر اساس برآورد مقدار پولی که ماهی‌گیران برای صید ماهی تمایل به پرداخت دارند، تعیین میشود. هدف از انجام این تحقیق برآورد تمایل به پرداخت ماهی‌گیران با قلاب برای حفاظت از گونه در خطر انقراض آزاد ماهی خزر، بهمنظور تعیین ارزش حفاظتی این گونه منحصربهفرد است. در راستای انجام این تحقیق، طی سالهای 1399-1397 تعداد 444 نفر از ماهی‌گیران با قلاب به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهای محقق ساخته شامل؛ مشخصات جمعیت‌شناسی و سوالات ارزیابی تمایل به پرداخت ماهی‌گیران برای حمایت از آزاد ماهی دریای خزر بود. پس از جمعآوری دادهها، نتایج با استفاده از الگوی کیفی لوجیت و بهرهگیری از روش حداکثر راست‌نمایی، با کاربرد نرمافزارهای SPSS نسخه 21 و اقتصاد سنجی Eviews نسخه 10، تجزیه و تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد که، 75% از افراد مورد مطالعه، تمایل به پرداخت مبلغی برای حمایت از این گونه در خطر انقراض دارند. ارزش حفاظتی ماهیانه و سالیانه گونه در خطر انقراض آزاد ماهی خزر، بر اساس متوسط تمایل به پرداخت محاسبه شده، به ترتیب معادل با 2/1979 و 4/2375 میلیون ریال برآورد شد که از جریمه صید غیرقانونی این گونه (5/120میلیون ریال) بسیار بیشتر است. بر اساس نتایج این پژوهش، متغیرهای تحصیلات، درآمد، اشتغال، عضویت در سازمانهای مردم نهاد زیست‌محیطی، شناخت گونه و میزان پیشنهاد از عوامل مثبت تأثیرگذار بر میزان تمایل به پرداخت برای حمایت از گونه در خطر انقراض آزاد ماهی خزر است.
شیلات
رضا دهقان؛ محمد کاظم خالصی؛ سهراب کوهستان اسکندری
چکیده
فیلماهی بلوگا (Huso huso) از مهمترین ماهیان تجاری دریای خزر است که تکثیر و پرورش و همچنین استحصال خاویار آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. این مطالعه برای برررسی آنالیز ریخت‌شناسی به منظور تعیین جنسیت غیر مهاجم در فیلماهی انجام شد تا در صورت نتیجهگیری مناسب، جایگزین تعیین جنسیت با روشهای تهاجمی شود. تعداد 180 قطعه ماهی طی دو ...
بیشتر
فیلماهی بلوگا (Huso huso) از مهمترین ماهیان تجاری دریای خزر است که تکثیر و پرورش و همچنین استحصال خاویار آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. این مطالعه برای برررسی آنالیز ریخت‌شناسی به منظور تعیین جنسیت غیر مهاجم در فیلماهی انجام شد تا در صورت نتیجهگیری مناسب، جایگزین تعیین جنسیت با روشهای تهاجمی شود. تعداد 180 قطعه ماهی طی دو هفته از مرکز آبزی‌گستران ساعی (ساری) مورد زیست‌سنجی قرار گرفتند. سپس از نمونهها عکسبرداری گردید و عکس‌ها با تکنیک TPS(Transaction processing system) جهت تعیین جنسیت بررسی شدند. تست آنوا همگنی داده‌های ریخت‌سنجی را نشان داد. آزمون لون وجود واریانس یکنواخت را در کلیه صفات ریخت‌سنجی نشان داد (05/0 P ≥). نتایج آنالیز تابع متمایزکننده در مورد صفات ریخت‌سنجی نشان داد که 100درصد ماهیان نر و همچنین 100 درصد ماهیان ماده خصوصیات خود را نشان دادند. بر اساس نتایج این آزمون، به طور میانگین گروه‌بندی ماهیان نر و ماده به میزان 100 درصد به صورت دقیق انجام گرفت که این دلالت بر جدایی جنس‌ها بر اساس این آزمون دارد . رسم دندروگرام UPGMA صفات ریخت‌سنجی بر اساس میانگین پیوستگی نشان داد که نمونه‌های فیلماهی بلوگا بر اساس جنس تا حدود بسیار کمی از یکدیگر متمایز بودند. با این حال، تکنیک TPSتوانست جنس‌های نر و ماده را از هم تفکیک کند، لذا میتوان آن را به عنوان یک روش غیر مهاجم برای تعیین جنسیت ماهیان خاویاری مورد بررسی بیشتر قرار داد.
بهمن چپرلی؛ رحمان پاتیمار؛ رسول قربانی؛ کیاوش گلزاریان پور
چکیده
جهت مطالعه ویژگی‌های تولیدمثلی گونه گاوماهی قفقازی (K. caucasica) تعداد 149 نمونه از خلیج گرگان و تعداد 192 نمونه از تالاب گمیشان به‌صورت ماهانه از بهمن‌ماه 92 تا اردیبهشت‌ماه 93 با استفاده از تور پره صید شد. در این تحقیق فاکتورهای مرتبط با تولید مثل از قبیل نسبت جنسی، شاخص نمو گنادی، هم آوری مطلق، هم آوری نسبی محاسبه شد. نسبت جنسی ماهیان مورد ...
بیشتر
جهت مطالعه ویژگی‌های تولیدمثلی گونه گاوماهی قفقازی (K. caucasica) تعداد 149 نمونه از خلیج گرگان و تعداد 192 نمونه از تالاب گمیشان به‌صورت ماهانه از بهمن‌ماه 92 تا اردیبهشت‌ماه 93 با استفاده از تور پره صید شد. در این تحقیق فاکتورهای مرتبط با تولید مثل از قبیل نسبت جنسی، شاخص نمو گنادی، هم آوری مطلق، هم آوری نسبی محاسبه شد. نسبت جنسی ماهیان مورد مطالعه در خلیج گرگان 01:1/1 و در تالاب گمیشان 26:1 /1 بود. بالاترین میانگین شاخص گنادوسوماتیک در خلیج گرگان و تالاب گمیشان برای جنس نر در فروردین و برای جنس ماده در اسفند مشاهده گردید. کمینه، بیشینه و میانگین همآوری مطلق در منطقه خلیج گرگان به ترتیب برابر با 80/79، 888 و 37/387 و برای همآوری نسبی (تخم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) به ترتیب برابر با 58/152، 54/2733 و 11/797 و در منطقه تالاب گمیشان به ترتیب برابر با 96/136، 22/1002 و 94/482 و برای همآوری نسبی (تخم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) به ترتیب برابر با 70/243، 53/2326 و 32/870 محاسبه شد. در منطقه خلیج گرگان میانگین قطر تخمک 52/0 میلی‌متر و از 24/0 تا 84/0 میلی‌متر و در منطقه تالاب گمیشان میانگین قطر تخمک 50/0 میلی‌متر و از 26/0 تا 85/0 میلی‌متر متغییر بود. آنالیز شاخص نمو گنادی نشان داد که دوره تولیدمثلی این گونه یک دوره کوتاه در سال است که در همین دوره کوتاه تولیدمثلی تخمک‌های متنوعی در مولدین ماده دیده میشود.
محمد عطانیا؛ رحمان پاتیمار؛ محمد هرسیج؛ ضیاء کردجزی
چکیده
این مطالعه برای بررسی خصوصیات زیستی سگ‌ماهی جویباری هیرکانی (P. hircanica) در نهر زاو در پارک ملی استان گلستان انجام گرفت. تعداد 150 نمونه به وسیله دستگاه الکتروشوکر از دی‌ماه 1394 تا خردادماه 1395 صید و بیومتری گردید. نتایج نشان داد نسبت جنسی نر به ماده 1 به 65/0 میباشد که نشان‌دهنده اختلاف معنی‌داری در فراوانی نرها و مادهها در جمعیت مورد ...
بیشتر
این مطالعه برای بررسی خصوصیات زیستی سگ‌ماهی جویباری هیرکانی (P. hircanica) در نهر زاو در پارک ملی استان گلستان انجام گرفت. تعداد 150 نمونه به وسیله دستگاه الکتروشوکر از دی‌ماه 1394 تا خردادماه 1395 صید و بیومتری گردید. نتایج نشان داد نسبت جنسی نر به ماده 1 به 65/0 میباشد که نشان‌دهنده اختلاف معنی‌داری در فراوانی نرها و مادهها در جمعیت مورد مطالعه میباشد. (83/6 =2χ). بیشینه طول و وزن کل مشاهداتی مادهها 87 میلی‌متر و 30/5 گرم و برای نرها 104 میلی‌متر و 31/7 گرم بود. رابطه طول و وزن کل جنس ماده 89/2TL0085/0W=، برای جنس نر 74/2TL 0109/0W= و برای کل جمعیت 80/2TL0099/0W= بهدست آمد. نتایج نشان داد که الگوی رشد از نوع ایزومتریک در مادهها و آلومتریک منفی در گروه نرها و جمعیت بود (t-test, tmale =6.31, tfemale = 1.61, tPopulation = 5.03, p < 0.05). میانگین همآوری مطلق برابر با 86/328 به ازاء هر مولد ماده و همآوری نسبی برابر با 47 56/110 (تخم به ازای هر گرم وزن بدن مولدین ماده) محاسبه گردید. قطر تخمکها از 45/0 تا 79/1 میلی‌متر متغیر و دارای میانگین 99/0 میلی‌متر بود. بالاترین میانگین شاخص نمو گنادی (GSI) برای جنس ماده در ماه خرداد و برای جنس نر در ماه اردیبهشت مشاهده گردید که باتوجه به این شاخص جداکثر زمان فعالیت تولیدمثلی جنس ماده در خردادماه و جنس نر در اردیبهشت‌ماه تعیین شد
عباس عاشوری؛ سید فرشید فلاح؛ فرهاد حسینی طایفه
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناخت زیست‌شناسی جوجه‌آوری کشیم بزرگ از فروردین تا شهریور 1394 در غرب تالاب انزلی انجام شده است. در مجموع 56 آشیانه در این مطالعه شناسایی شد. به ترتیب، 18 و 20 جفت کشیم بزرگ هم‌زمان در دو کلنی مجزا از اواسط فروردین‌ماه تا اواسط اردیبهشت‌ماه و تقریباً پس از دو ماه 18 جفت دیگر با حداقل فاصله 100 متری از یکدیگر در میان کلنی ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناخت زیست‌شناسی جوجه‌آوری کشیم بزرگ از فروردین تا شهریور 1394 در غرب تالاب انزلی انجام شده است. در مجموع 56 آشیانه در این مطالعه شناسایی شد. به ترتیب، 18 و 20 جفت کشیم بزرگ هم‌زمان در دو کلنی مجزا از اواسط فروردین‌ماه تا اواسط اردیبهشت‌ماه و تقریباً پس از دو ماه 18 جفت دیگر با حداقل فاصله 100 متری از یکدیگر در میان کلنی بزرگ پرستوهای دریایی تیره در پهنه آبی غرب تالاب انزلی آشیانه‌سازی و جوجه‌آوری کردند. میانگین اندازه دستجات تخم= 85/0±91/3 (تعداد= 56)، میانگین وزن تخم‌ها= 01/3±8/38 گرم (تعداد= 68) و میانگین حجم تخم‌ها= 6/3±00/37 سانتی‌متر مکعب بود. این بررسی نشان داد، کشیم بزرگ دوره جوجه‌آوری طولانی در غرب تالاب انزلی (بیش از 170 روز) دارد و با توجه به وجود پهنه آبی وسیع و مواج در بهار و همچنین حضور پرندگان شکاری از جمله سنقر تالابی، آنها ابتدا آشیانه‌ها را در کلنی و در کنار و میان توده‌های کوچک گیاهان آبزی بن در آب می‌سازند و در ادامه با افزایش تدریجی رشد و حجم توده گیاهان آبزی غوطه‌ور در پهنه آبی تالاب و شروع آشیانه‌سازی پرستوهای دریایی تیره، آشیانه‌های مجزا در میان کلنی‌های بزرگ پرستوهای دریایی تیره بنا میکنند که احتمالا از راهبرد‌های کشیم بزرگ برای افزایش تعداد زاده‌ها در یک سال میباشد.
نرگس طولابی؛ محمود تلخابی؛ فتانه سام دلیری؛ فرنوش عطاری؛ لیلا تقی یار
چکیده
سرطان نتیجه رشد بی رویه سلولهای بدخیم است که توانایی گسترش به سایر اعضای بدن را دارند. دیکلرواستات (DCA) بهعنوان یک داروی جدید برای کنترل سرطانهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. همچنین اثرات سلولهای بنیادی یا محیط شرطی (CM) این سلول‌ها در درمان یا کنترل برخی سرطانها نشان داده شده است. در این تحقیق ابتدا سلولهای بنیادی مزانشیمی ...
بیشتر
سرطان نتیجه رشد بی رویه سلولهای بدخیم است که توانایی گسترش به سایر اعضای بدن را دارند. دیکلرواستات (DCA) بهعنوان یک داروی جدید برای کنترل سرطانهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است. همچنین اثرات سلولهای بنیادی یا محیط شرطی (CM) این سلول‌ها در درمان یا کنترل برخی سرطانها نشان داده شده است. در این تحقیق ابتدا سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از چربی انسانی (h-ADMSCs) و سلولهای سرطان پستان رده 4T1 با غلظتهای مختلف DCA تیمار شده و میزان زندهمانی آنها به‌وسیله تست MTT بررسی شد و غلظت 1 میلیمولار جهت جمع آوری CM انتخاب شد. h-ADMSCs با چهار گروه شامل گروه‌های فاقد FBS، با و بدون DCA (-FBS/±1mM DCA) و گروه‌های حاوی 5 درصد FBS، با و بدون DCA (+5% FBS/±1mM DCA) برای تهیه CM، تیمار شدند. سپس میزان زیستایی، پتانسیل کلونی‌زایی، پروفایل چرخه سلولی و میزان آپاپتوز سلولهای 4T1 تیمارشده با CM بررسی شد. نتایج بررسیها نشان داد CM در گروه –FBS/+DCA نسبت به گروه –FBS/-DCA، به‌ترتیب باعث کاهش زندهمانی (05/0P<) و افزایش تکثیر سلولهای 4T1 میشوند. همچنین CM گروه +5% FBS/+DCA نسبت به گروه +5% FBS/-DCA، قادر به افزایش زندهمانی و تکثیر سلولهای 4T1 میباشند. همچنین CM گروه‌های چهارگانه مورد مطالعه، باعث تغییراتی در میزان آپاپتوز و پروفایل چرخه سلولی سلولهای 4T1 شد. به نظر میرسد که DCA با تأثیر بر ترکیبات CM سلولهای بنیادی مزانشیمی، میتواند باعث افزایش زندهمانی و تکثیر سلولهای 4T1 سرطان پستان شود.
بیوسیستماتیک جانوری
فرامرز اسفندیاری؛ ویدا حجتی
چکیده
منطقه حاظت‌‌شده‌‌ی طالو و شیربند که تا سال 1399 جزو مناطق شکارممنوع استان سمنان بوده، در شمال شرقی شهرستان دامغان واقع است. این منطقه دارای تنوع زیستی غنی و متنوع، آب و هوای سرد و خشک در زمستان، و گرم و خشک در تابستان میباشد. از آنجا که تنوع گسترده‌‌ای از خزندگان در منطقه‌‌ی مذکور مشاهده میشود این مطالعه با هدف بررسی فون سوسمارها ...
بیشتر
منطقه حاظت‌‌شده‌‌ی طالو و شیربند که تا سال 1399 جزو مناطق شکارممنوع استان سمنان بوده، در شمال شرقی شهرستان دامغان واقع است. این منطقه دارای تنوع زیستی غنی و متنوع، آب و هوای سرد و خشک در زمستان، و گرم و خشک در تابستان میباشد. از آنجا که تنوع گسترده‌‌ای از خزندگان در منطقه‌‌ی مذکور مشاهده میشود این مطالعه با هدف بررسی فون سوسمارها و لاک‌پشت‌‌های منطقه‌‌ی حفاظت‌‌شده‌‌ی طالو و شیربند انجام شد. نمونهها از فروردین تا اواخر شهریور ماه 1396 از ساعات اولیه صبح تا اواخر شب در ایستگاه‌های مختلف منطقه جمعآوری شدند. نمونهها براساس کلیدهای شناسایی معتبر شناسایی شده و مورد بررسی مورفومتریک و مریستیک قرار گرفتند. تصاویر، کلید شناسایی و نقشه‌‌ی پراکندگی گونههای منطقه تهیه شد. در مجموع، 87 نمونه سوسمار و 6 نمونه لاک‌پشت جمعآوری گردید و 15 گونه از 12 جنس و متعلق به 6 خانواده شناسایی شدند که عبارت بودند از: Paralaudakia caucasia، Phrynocephalus maculatus،Phrynocephalus scutellatus،Trapelus agilis ،Bunopus tuberculatus،Cyrtopodion scabrum ،Mediodactylus spinicaud،Tenuidactylus caspius ، Eremias fasciata،Eremias persica ،Eremias velox ، Mesalina watsonana،Ablepharus pannonicus،Teratoscincus bedriagai وTestudo horsfieldii . بیشترین فراوانی سوسمارها مربوط به‌‌گونه‌‌ی Tenuidactylus caspius و کمترین فراوانی متعلق به گونه‌‌ی Mesalina watsonana میباشد.
