بیوسیستماتیک جانوری
فاطمه فخارزاده؛ سمیه حروبی
چکیده
دو گونه وزغ سبز (Bufotes viridis) از خانواده وزغهای حقیقی (Bufonidae) و قورباغه مردابی (Pelophylax ridibundus) از خانواده قورباغه‌های حقیقی (Ranidae) بیش‌ترین پراکنش را در استان خوزستان دارند. این دو گونه مشکلات آرایه‌شناختی فراوانی دارند و مطالعات کروموزومی که تا‌کنون در کشور بر‌روی آن‌ها انجام گرفته است، اندک میباشد. در مطالعات میدانی تعداد 28 ...
بیشتر
دو گونه وزغ سبز (Bufotes viridis) از خانواده وزغهای حقیقی (Bufonidae) و قورباغه مردابی (Pelophylax ridibundus) از خانواده قورباغه‌های حقیقی (Ranidae) بیش‌ترین پراکنش را در استان خوزستان دارند. این دو گونه مشکلات آرایه‌شناختی فراوانی دارند و مطالعات کروموزومی که تا‌کنون در کشور بر‌روی آن‌ها انجام گرفته است، اندک میباشد. در مطالعات میدانی تعداد 28 دوزیست بی‌دم شامل 17 عدد وزغ سبز و 11 عدد قورباغه مردابی از شمال‌غرب و جنوب استان خوزستان (شوش، خرمشهر و هندیجان) جمع‌آوری شدند. نمونه‌برداری در بازه زمانی تابستان 1398 تا تابستان 1399 انجام شد. مطالعات کروموزومی نشان داد که همگی وزغهای سبز جمع‌آوری شده از سه منطقه موردمطالعه 22=n2 کروموزوم دارندکه در دو گروه دسته‌بندی شدند. اولین گروه شامل شش جفت کروموزوم بزرگ و دومین گروه شامل پنج جفت کروموزوم کوچک بودند. در وزغهای هر سه منطقه موردمطالعه جفت چهارم و هفتم کروموزوم‌ها ساب‌متاسانتریک و بقیه آن‌ها متاسانتریک بودند. نتایج نشان داد که همه قورباغه‌های مردابی صیدشده 26=n2 کروموزوم دارند که در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل پنج جفت کروموزوم بزرگ و گروه دوم شامل هشت جفت کروموزوم کوچک بودند. فرمول کاریوتایپی قورباغه‌های سه منطقه نمونه‌برداری با یکدیگر یکسان نیستند. فرمول کاریوتایپی قورباغه‌های خرمشهر، شوش و هندیجان به‌ترتیب 8m+1sm +4st، 7m+3sm+3st و6m+6sm+1st می‌باشند. در هیچ‌کدام از دوزیستان بی‌دم صیدشده کروموزوم‌های هترومورف جنسی مشاهده نشد. مطالعه حاضر در مورد قورباغه‌های مردابی و مقایسه آن با پژوهش‌های دیگر در ایران تنوع قابل‌توجهی را از نظر کاریوتایپی در کشور نشان می‌دهدکه احتمال وجود کمپلکس گونه‌ای را قوت می‌بخشد.
بیوشیمی
پویان پدرام؛ محمد فضیلتی؛ مرضیه رشیدی پور؛ حبیب اله ناظم
چکیده
لاکتات دهیدروژناز (LDH) یک آنزیم کلیدی در متابولیسم سلولی است که در تمام جانوران یافت می‌شود. این آنزیم نقش مهمی در تبدیل اسید پیروویک به اسیدلاکتیک و بالعکس ایفا می‌کند. LDH در طیف وسیعی از بافت‌ها و سلول‌های بدن جانوران، وجود دارد. در دهه اخیر، نانوذرات به‌دلیل خواص منحصربه‌فردشان برای طراحی حسگرهای نوری و الکترونیکی ...
بیشتر
لاکتات دهیدروژناز (LDH) یک آنزیم کلیدی در متابولیسم سلولی است که در تمام جانوران یافت می‌شود. این آنزیم نقش مهمی در تبدیل اسید پیروویک به اسیدلاکتیک و بالعکس ایفا می‌کند. LDH در طیف وسیعی از بافت‌ها و سلول‌های بدن جانوران، وجود دارد. در دهه اخیر، نانوذرات به‌دلیل خواص منحصربه‌فردشان برای طراحی حسگرهای نوری و الکترونیکی مورداستفاده قرار گرفته‌اند. این پژوهش یک روش مبتنی بر رنگ‌سنجی جدید را ارائه میدهد؛ نانوذرات نقره‌ای که از طریق عصاره آبی گل داوودی سنتز شده‌اند برای تشخیص مستقیم فعالیت لاکتات دهیدروژناز استفاده می‌شود. ابتدا، گل داوودی زیر نظر کارشناسان از گلخانه‌های شهرستان محلات جمع‌آوری شد، بعد از جداسازی و تهیه پودر بخش گل گیاه، عصاره آبی گل داوودی تهیه گردید؛ در ادامه با هدف تهیه نانوذرات نقره از طریق عصاره آبی و اضافه‌شدن محلول نیترات نقره با بررسی و بهینه‌سازی مناسب به تهیه نانوذرات نقره پرداخته شد. در مرحله بعد دو ویال تهیه‌شد؛ هر ویال شامل مخلوط واکنش حاوی Tris-HCl، MgCl2 وNADH بود، در یکی از ویال‌ها علاوه بر مواد محلول ذکرشده LDH نیز اضافه شد. سپس نانوذرات نقره و بوروهیدروسدیم به آن اضافه گردید. آنزیم می‌تواند +NAD را به NADH تبدیل کند. مکانیسم تشخیص آنزیم لاکتات دهیدروژناز براساس تجمع نانوذرات نقره است که منجر به افزایش اندازه نانوذرات می‌شود و این امر باعث تغییر رنگ می‌گردد. به این‌ترتیب وجود یا عدم وجود آنزیم به‌راحتی با چشم غیرمسلح در طی یک مرحله قابل‌تشخیص است. در حضور آنزیم، رنگ محلول مورداستفاده در پژوهش زرد و زمانی که آنزیم وجود نداشت، رنگ محلول مایل به خاکستری بود. در نتیجه میتوان آنزیم لاکتات دهیدروژناز را با حساسیت بالا شناسایی کرد.
بیوسیستماتیک جانوری
سیدمهدی حیدری؛ شاهرخ پاشایی راد؛ کامران کمالی؛ محمد یعقوبی آوینی
چکیده
خزندگان تنها دارای ارزش اقتصادی نیستند بلکه از نظر فرهنگی، تاریخی، هنر، آموزش، کشاورزی و بوم‌شناختی موردتوجه قرار می‌گیرند. آن‌ها با شکار حشرات می‌توانند نقش موثری را در کنترل آفات کشاورزی ایفا کنند. نمونه‌برداری پس از تعیین 27 ایستگاه و به‌صورت غیر تهاجمی صورت گرفت. تعداد 213 نمونه از سه گونه Paralaudakia caucasia، Ophispos elegans و Ermias papenfussi در ...
بیشتر
خزندگان تنها دارای ارزش اقتصادی نیستند بلکه از نظر فرهنگی، تاریخی، هنر، آموزش، کشاورزی و بوم‌شناختی موردتوجه قرار می‌گیرند. آن‌ها با شکار حشرات می‌توانند نقش موثری را در کنترل آفات کشاورزی ایفا کنند. نمونه‌برداری پس از تعیین 27 ایستگاه و به‌صورت غیر تهاجمی صورت گرفت. تعداد 213 نمونه از سه گونه Paralaudakia caucasia، Ophispos elegans و Ermias papenfussi در منطقه شناسایی گردید. تعداد 203 نمونه متعلق به گونه P. caucasia بود که از این بین 29 نمونه بالغ و 14 نمونه نابالغ مورد بیومتری قرار گرفتند. نتایج به‌دست‌آمده از بیومتری نمونهها پس از بررسی در نرمافزار IBM SPSS Statistic 24، بیانگر وجود اختلاف معنیدار در طول SVL (نوک پوزه تا مخرج)، بدن و دم میباشد. این امر را میتوان به‌دلیل وجود رودخانه بزرگی که از شرق جاری و تا غرب ادامه پیدا کرده است، دانست. اختلافهای موجود در جنس خاک کوهستان (سنگی- صخرهای در شرق و رسی- صخرهای در غرب) و ارتفاع در شرق و غرب منطقه تأثیرگذار است. همچنین نمونه‌های جمعآوریشده دارای اختلاف معنیدار با نمونه‌های گزارششده از دیگر پژوهشگران در شاهرود و مازندران بود.
فیزیولوژی جانوری
مهدی بساکی
چکیده
با جستجوی گسترده در پایگاههای اطلاعاتی مهم و بررسی مقالات جدیدتر، با ارجاع بیشتر و از مجلات معتبرتر مروری بر خواب زمستانی انجام شد. این مرور به بررسی استراتژی‌های بیوشیمیایی و مولکولی پستانداران زمستان‌خواب برای مقابله با سرما و کمبود غذا و آب پرداخته است. رشد و بقا در مواقع کمبود منابع نیازمند سازگاری رفتاری، فیزیولوژیکی، سلولی ...
بیشتر
با جستجوی گسترده در پایگاههای اطلاعاتی مهم و بررسی مقالات جدیدتر، با ارجاع بیشتر و از مجلات معتبرتر مروری بر خواب زمستانی انجام شد. این مرور به بررسی استراتژی‌های بیوشیمیایی و مولکولی پستانداران زمستان‌خواب برای مقابله با سرما و کمبود غذا و آب پرداخته است. رشد و بقا در مواقع کمبود منابع نیازمند سازگاری رفتاری، فیزیولوژیکی، سلولی و مولکولی در مدت زمان نسبتاً کوتاهی است. خواب زمستانی مجموعه‌ای از استراتژی‌های فیزیولوژیکی است که به حیوانات اجازه میدهد در سرما و کمبود غذا و آب زندگی کنند. انواع خواب زمستانی در حیوانات مختلف متفاوت است. پستانداران زمستان‌خواب می‌توانند متابولیسم خود را کُند کنند، دمای بدنشان را کاهش دهند و به حالت خفتگی بروند. در این مرحله تأمین انرژی به‌طور عمده از چربی‌های ذخیره‌شده در دوره قبل از خواب زمستانی صورت می‌گیرد. همچنین سیستم عصبی- هورمونی گرسنگی، تشنگی و احساس سرما را در زمستانخواب‌ها سرکوب می‌کند. خواب زمستانی تنها کاهش دمای و سایر پارامترهای حیاتی بدن نیست، بلکه یک فرایند فعال است که به‌صورت فصلی در سطوح سلولی و مولکولی تنظیم می‌شود. آموخته‌های ما از مکانیسم خواب زمستانی در حیوانات می‌تواند برای توسعه روش‌های بهبود سلامت انسان استفاده شوند. استراتژی‌های خواب زمستانی می‌توانند به کاهش آتروفی ناشی از عدم استفاده از عضلات و استخوان‌ها، افزایش زمان نگهداری اندام، مبارزه با چاقی و جلوگیری از آسیب ناشی از خون‌رسانی مجدد به‌دنبال انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی کمک کنند. بسیاری از سؤالات در مورد خواب زمستانی باقی مانده است که باید در پژوهش‌های آینده موردتوجه قرار گیرد.
بیوسیستماتیک جانوری
حبیبه زارع؛ بتول گرگین؛ فاطمه عزیززاده
چکیده
این مطالعه به بررسی وضعیت فلزات سمی در خاک و ماهی‌های سواحل خلیج‌فارس، با تمرکز بر منطقه بوشهر می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و ارزیابی غلظت فلزات سنگین مانند سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک در نمونه‌های خاک و ماهی‌های صیدشده از این منطقه است. با استفاده از روش‌های استاندارد نمونه‌برداری و آنالیز شیمیایی، داده‌های لازم جمع‌آوری ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی وضعیت فلزات سمی در خاک و ماهی‌های سواحل خلیج‌فارس، با تمرکز بر منطقه بوشهر می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و ارزیابی غلظت فلزات سنگین مانند سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک در نمونه‌های خاک و ماهی‌های صیدشده از این منطقه است. با استفاده از روش‌های استاندارد نمونه‌برداری و آنالیز شیمیایی، داده‌های لازم جمع‌آوری و تحلیل شدند. با توجه به مقادیر به‌دست‌آمده از پنج ایستگاه در خاک‌های سواحل خلیج‌فارس غلظت فلزات سنگین، فلزات منگنز، روی، کروم و نیکل بیش از سایر فلزات به چشم می‌خورد. همچنین با بررسی میانگین نرخ فلزات سنگین در ماهی‌های سه ایستگاه خلیج‌فارس، غلظت فلزات آلومینیوم، روی، سرب، نیکل و مس بیش‌ترین مقادیر را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج نشان‌دهنده وجود غلظت‌های بالای برخی فلزات سمی در خاک و ماهی‌ها بود که می‌تواند ناشی از فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی و آلودگی‌های نفتی باشد. این یافته‌ها نگرانی‌هایی را در مورد سلامت اکوسیستم و ایمنی غذایی در منطقه بوشهر به وجود می‌آورد و ضرورت اقدامات مدیریتی و نظارتی برای کاهش آلودگی و حفاظت از منابع طبیعی را تأکید می‌کند. به‌طور کلی، فلزات سنگین در سطح بسیار کم برای بدن سمی هستند. آلومینیوم، سرب و کادمیوم و نیکل دارای درجه سمیت بالاتری هستند، لذا، افزایش این فلزات در بافت ماهیان به بیشتر از حد مجاز با مخاطرات زیادی همراه است. مکانیسم اصلی سمیت فلزات سنگین شامل تولید رادیکال‌های آزاد برای ایجاد استرس اکسیداتیو، آسیب به مولکول‌های بیولوژیکی مانند آنزیم‌ها، پروتئین‌ها، لیپیدها، اسیدهای نوکلئیک و آسیب DNA میباشد.
تکوین
نسیم حیاتی؛ امیرحسین فضلعلی؛ غلامرضا کاکا؛ کاظم پریور
چکیده
سابقه هدف: این مطالعه اثر درمانی سلول‌های خون بند ناف بر داربست غشا PLGA بر ترمیم عصب سیاتیک قطع‌شده موش صحرایی نر نژاد ویستار توسط بررسی رفتاری، الکتروفیزیولوژی ارزیابی شد.
مواد و روش‌ها: موش‌های صحرایی نر در پنج گروه هفت‌تایی تقسیم شدند.که شامل گروه سالم؛ گروه دوم گروهی که عصب سیاتیک قطع‌شده و غشا PLGA در محل ضایعه بسته شد؛ گروه سوم ...
بیشتر
سابقه هدف: این مطالعه اثر درمانی سلول‌های خون بند ناف بر داربست غشا PLGA بر ترمیم عصب سیاتیک قطع‌شده موش صحرایی نر نژاد ویستار توسط بررسی رفتاری، الکتروفیزیولوژی ارزیابی شد.
مواد و روش‌ها: موش‌های صحرایی نر در پنج گروه هفت‌تایی تقسیم شدند.که شامل گروه سالم؛ گروه دوم گروهی که عصب سیاتیک قطع‌شده و غشا PLGA در محل ضایعه بسته شد؛ گروه سوم فقط تزریق سلول‌های خون بند ناف در محل آسیب انجام شد گروه چهارم سلول‌های خون بند ناف بر داربست غشا PLGA در محل قطع عصب تزریق شد و گروه کنترل که عصب سیاتیک بدون مداخله درمانی قطع شد.
میزان بهبودی به‌وسیله فعالیت حسی حرکتی عصب سیاتیک، مطالعات الکتروفیزیولوژی ارزیابی گردید.
یافته‌ها: ارزیابی حرکتی عصب سیاتیک، گروه کنترل بازگشتِ حالت طبیعی در هفته هشتم مشاهده نشد، گروه سلول درمانی بر داربست غشا PLGA هفته هشتم ترمیم شد. میزان AMP هفته هشتم بعد از ترمیمِ گروه سلول درمانی با شیب ملایم نشانه روند بهبودی گروه سلول درمانی است.
شمارش تعداد رشته‌های عصبی در سطحی برابر 1000 میکرومتر مربع، تعداد رشته‌های عصبی گروه‌های سلول درمانی هفته هشتم بعد از ترمیم، مقایسه با گروه کنترل و گروه غشا PLGA افزایش داشت. پایان هفته هشتم شاخص فعالیت حسی عصب سیاتیک (تست Hot Plate)، روند ترمیم گروه سلول درمانی بر داربست غشا PLGA به سایر گروه‌ها مشهودتر بود.
نتیجه‌گیری: پیوند سلول خون بند ناف سبب ترمیم عصب سیاتیک شده و داربست غشا PLGA همراه سلول‌های خون بند ناف موجب تسریع ترمیم عصب سیاتیک می‌شود.
فارماکولوژی
ویدا حجتی؛ منیره شفاهی
چکیده
متفورمین یک داروی بیگوانید است که با کاهش تولید گلوکز در کبد، کاهش جذب رودهای و افزایش حساسیت به انسولین، سطح گلوکز خون را کاهش میدهد. متفورمین از اواخر دهه 1950 برای درمان دیابت نوع دو مورد استفاده قرار گرفت و همچنان اولین داروی انتخابی برای این بیماری است. در سالهای اخیر گزارش شده که متفورمین دارای اثرات مطلوبی در بیماری‌های ...
بیشتر
متفورمین یک داروی بیگوانید است که با کاهش تولید گلوکز در کبد، کاهش جذب رودهای و افزایش حساسیت به انسولین، سطح گلوکز خون را کاهش میدهد. متفورمین از اواخر دهه 1950 برای درمان دیابت نوع دو مورد استفاده قرار گرفت و همچنان اولین داروی انتخابی برای این بیماری است. در سالهای اخیر گزارش شده که متفورمین دارای اثرات مطلوبی در بیماری‌های دیگر نیز هست. لذا هدف از پژوهش حاضر مروری بر اثرات درمانی داروی متفورمین در بیماری‌های دیگر و انواع سرطان براساس آخرین پژوهش‌ها میباشد. مطالعه مروری حاضر با استفاده از کلمات کلیدی از پایگاههای داده داخلی SID و Irandoc و پایگاههای خارجی Web of Science، Scopus، Pubmed و Springer، جمع‌آوری شدند. در مجموع 100 پژوهش در فاصله سالهای 2010 تا 2024 با تأکید بر جدیدترین منابع انتخاب و بررسی شدند. متفورمین در بیماران چاقی که مشکلاتی نظیر نارسایی کلیه یا کبد نداشته باشند به‌عنوان داروی خط اول درمان مطرح است. همچنین بر بیماری‌های تخمدانی (سندرم تخمدان پلیکیستیک و بینظمی قاعدگی)، بیماری‌های شناختی، التهابی، قلبی، کلیوی، کبدی و سرطانها تأثیرات مطلوبی نشان داده است. متفورمین با تنظیم مسیرهای پیامرسانی متعدد مانندJAK/STAT3 وmTOR/STAT3 با محوریت STAT3، از پیشرفت بیماری‌های مختلف مانند تومورها، بیماری‌های خودایمنی و مرتبط با هورمون جلوگیری می‌کند. متفورمین دارای اثرات حفاظتی عصبی مهمی مانند جلوگیری از کاهش حافظه، سکته مغزی، اضطراب، التهاب و تشنج میباشد. همچنین دارای اثرات آنتیاکسیدانی بوده و در جلوگیری از پیری نیز مفید واقع شده است. با توجه به عوارض جانبی کم و البته تحقیقات بالینی بیشتر، احتمالاً میتوان از متفورمین در پیشگیری یا درمان برخی بیماری‌ها علاوه بر دیابت استفاده کرد.
بیوسیستماتیک جانوری
فاطمه بهارلو؛ علی غلامحسینی
چکیده
خانواده زنبورخوارها شامل 31 گونه پرنده با رنگهای درخشان هستند که در پالئوتروپیکال و جنوب اوراسیا زیست میکنند. از این تعداد، تنها سه گونه در ایران زیست میکنند. با توجه به نقش زنبورخوارها در طبیعت، حضور سه گونه از آن‌ها در استان فارس و تعارضی که بین زنبورداران و گونههای این جنس وجود دارد، بررسی پراکنش گونههای آن در استان ...
بیشتر
خانواده زنبورخوارها شامل 31 گونه پرنده با رنگهای درخشان هستند که در پالئوتروپیکال و جنوب اوراسیا زیست میکنند. از این تعداد، تنها سه گونه در ایران زیست میکنند. با توجه به نقش زنبورخوارها در طبیعت، حضور سه گونه از آن‌ها در استان فارس و تعارضی که بین زنبورداران و گونههای این جنس وجود دارد، بررسی پراکنش گونههای آن در استان دارای اهمیت میباشد. لذا پراکنش این گروه در نواحی اکولوژیکی استان فارس طی عملیات میدانی متعدد در سالهای 1396و 1397 انجام شد. در این مطالعه برای زنبورخوار معمولی 294 نقطه پراکنشی، زنبورخوار سبز 58 و زنبورخوار گلوخرمایی 13 نقطه پراکنشی ثبت شد. نتایج نشان داد زنبورخوار معمولی در اکثر نواحی استان، زنبورخوار سبز در قسمت‌های جنوبی و غربی و زنبورخوار گلوخرمایی در نواحی غربی و شمالی استان پراکنش دارد. با توجه به نواحی اکولوژیکی استان، زنبورخوار معمولی در هر سه ناحیه اکولوژیکی شامل ناحیه بیایانی در قسمت‌های شمالی، ناحیه زاگرس در قسمت‌های مرکزی و ناحیه بیابانی و نیمهبیابانی در جنوب استان پراکنش دارد، اما بیش‌ترین پراکنش آن در نواحی استپی جنگلی کوههای زاگرس است. زنبورخوار گلوخرمایی فقط در ناحیه زاگرس مشاهده شد. زنبورخوار سبز در نواحی اکولوژیکی زاگرس و همچنین بیابانی و نیمهبیابانی جنوب ایران پراکنش دارد و بیش‌ترین پراکنش آن در ناحیه بیابانی و نیمهبیابانی جنوب است. این سه گونه در برخی مناطق در استان فارس همپوشانی پراکنشی دارند و مناطقی که محل زیست هر سه گونه است احتمالاً زنبورداری با خطر ریسک بیش‌تری همراه است و برای مکانیابی محل قرارگیری کندوها لازم است به این مهم توجه شود.
