با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ‏ کارشناس، گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و ‏فنون دریایی خرمشهر

2 دانشیار، گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و ‏فنون دریایی خرمشهر

3 استادیار، گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه هرمزگان

چکیده

مطالعه حاضر به منظور بررسی تنوع و پراکنش گونه‌ای پرتاران در جزیره قشم و تأثیر آب‌شیرین‌کن­ها برآنها صورت پذیرفت. نمونه‌برداری از بستر 9 ایستگاه در فصول تابستان و زمستان 1393 انجام گردید. تأسیسات آب شیرین­کن قسمت عمده­ای از آب شرب جزیره قشم را تأمین می کند. ایستگاه 1 (محل تخلیه پساب کارخانه آب‌شیرین‌کن) دارای بیشترین دما و شوری در هر دو فصل تابستان و زمستان بود که نشان‌دهنده اثرات تخلیه پساب آب‌شیرین‌کن در ایجاد آلودگی حرارتی در ایستگاه 1 بود. جنس بستر ایستگاه‌های مورد مطالعه سیلت- رسی بوده، همبستگی مثبت بین مواد آلی و دانه‌بندی رسوبات نشان داده شد. در ایستگاه‌های 4 و 5 که رسوبات بیشتر از نوع سیلت و رس بود، درصد مواد آلی و کل کربن آلی نیز بیشتر بود. در این مطالعه 49 جنس و گونه پرتار که متعلق به 26 خانواده، 7 راسته و 3 زیر رده بودند، شناسایی شد. بین فراوانی پرتاران و درصد رسوبات سیلت و رس ارتباط معکوس معنی‌داری مشاهده شد. از خانواده Cossuridae گونه Cossura sp. به‌عنوان گونه غالب و از خانواده Orbiniidae گونه Scoloplos simplex بیشترین میزان فراوانی را در میان افراد این خانواده به‌خود اختصاص داد. نتایج نشان داد که کمترین میزان تنوع در ایستگاه 1 (محل خروج پساب آب­شیرین­کن) بودکه بین ایستگاه 1 ­و سایر ایستگاه‌ها در هر دو فصل، اختلاف معنی‌داری وجود داشت (05/0˂P). به­نظر می­رسد آب‌شیرین‌کن­ها با افزایش دما و شوری تأثیرات نامطلوبی روی تنوع گونه­ای پرتاران گذاشته­است.

کلیدواژه‌ها

Ashkivar, A.; Doustshenas, B.; Nabavi, S.M.B.; Sakhaei, N. (2016). Study of biodiversity and identification of foraminifera communities in the eastern Qeshm island. Journal of Animal Research; 29(1): 1-17.
Bonyadi Naeini, A.; Rahimian, H. (2009). Intertidal scale worms (Polychaeta, Polynoidae and Sigalionidae) from the northern coasts of the Persian Gulf and Gulf of Oman. ZooKeys; 31: 53-71.
Buchanan, J.B. (1984). Sediment analysis In: Methode for the stady of marine benthose. (eds. N.A. Holme, and A.D. McIntyre). Blackwell.Oxford, 41-64.
Calabretta, C.J.; Oviatt, C.A. (2008). The response of benthic macrofauna to anthropogenic stress in Narragansett Bay, Rhode Island: A review of human stressors and assessment of community conditions. Marine Pollution Bulletin; 56: 1680-1695.
Datta, S.N.; Chakraborty, S.K.; Jaiswar, A.K.; Ziauddin, G. (2010). A comparative study on intertidal faunal biodiversity of selected beaches of Mumbai coast. Journal of Environmental Biology; 31(6): 981-986.
Dauvin, J.C.; Bachelet, G.; Bellan, G. (2006)’ Biodiversity and biogeography relationships of the polychaete fauna in French Atlantic and Mediterranean waters. In: Sardà, R., San Martin, G., López, E., Martin, D. & George, D. (Eds.), Scientific Advances in Polychaete Research. Scientia Marina; 70S3, 259-267.
Danoun, R. (2007). Desalination Plants: Potential impacts of brine discharge on marine life. The University of Sydney. The Ocean Technology Group. 59pp.
Dean, K.H. (2008). The use of polychaetes (Annelida) as indicator species of marine pollution: a Review. Revista de biologia tropical; 56 (4): 11-38.
Doustshenas, B.; Savari, A.; Nabavi, S.M.B.; Kochanian, P.; Sadrinasab, M. (2009). Applying Benthic Index of Biotic Integrity in a Soft Bottom Ecosystem in North of the Persian Gulf. Pakistan Journal Biological Science. 15; 12(12): 902-907.          
Eklof, K. (2010). Taxonomy and phylogeny of polychaetes. University of Gothenburg, Sweden. 33pp.
Eleftheriou, A. (2013). Methods for the Study of Marine Benthos, Fourth Edition,John Wiley & Sons, DOI:10.1002/9781118542392
Hutchinges, P. (2001). An illustrated guide to the esturine polychaete worms of New South wales, 1-160.
Jayaraj, K.H.; Jayalakshmi, K.V.; Saraladevi, K. (2005). Influence of environmental properties on macrobenthos in the north west Indian shelf National institute of oceanography, Regional center, India; 57, 1-30.
Levin, L.A.; John, D.; Gage, C.; Lamont., A. (2000). Macrobenthic community structure within and beneath the oxygen minimum zone, NW Arabian Sea. Deep Sea Research II; 47: 189-226.
Mucha, A. P.; Vasconcelos, M. T. S. D.; Bordalo, A. A. (2003). Macrobenthic community in the Douro Estuary: Relations with trace metals and natural sediment characteristics. Environmental. Pollution; 121: 169-180.
Miri, M.; Chouikhi, A. (2005). Ecotoxicological Marine Impacts from Seawater Desalination Plants,” Desalination; 182(1-3): 403-410.
Nabavi, S.M.B.; Miri, M.; Doustshenas, B.; Safahieh, A.R.; Loghmani, M. (2013). Effects of a brine discharge over bottom polychaeta community structure in Chabahar Bay. Journal of Life Sciences; 7(3): 302-309.
Nybakken, A. (1994). Eyes as optical alarm system in fan worms and ark clam. Philosophical trancaction of Royal society of London; 348: 195-212.
O′ Donell, M.A., (1984). Illustrated Keys in the flora and fauna of the Persian Gulf, 1-203.
Ruso, Y.; Carretero, J.; Casalduero, F.; Lizaso, J. (2007). Spatial and temporal changes in infaunal communities inhabiting softbottoms affected by brine discharge. Marine Environmental Research: 492-50.
Ruso, Y.; Carretero, J.; Casalduero, F.; Lizaso, J. (2008). Effects of a brine discharge over soft bottomPolychaeta assemblage. Environmental Pollution; 156(2): 240-250.
Riera, R.; Tuya, F.; Ramos, E.; Rodriguez, M.; Monterroso, O. (2011). Variability of Macrofaunal Assemblages on the Surrounding of a Brine Disposal. Desalination; 291: 94-100.
Shannon, C.E.; Weaver, W. (1963). The Mathemathical theory of communication. University of Illinois press, urbane, 125.
 Glasby, T.M.;  Connell, S.D.;  Holloway, M.G.;  Hewitt, C.L. (2007). Nonindigenous biota on artificial structures: could habitat creation facilitate biological invasions? Marine Biology; 151(3): 887-895.