نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده زینب عابدی ¹
• محمدکاظم خالصی ²
• سهراب کوهستان اسکندری ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،

² استادیار و عضو هیئت علمی گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³ مربی و عضو هیئت علمی گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی مقایسه­ای میزان جذب فلز سنگین کروم در ماهی فلس­دار کپور معمولی (Cyprinus carpio) و بدون­ فلس گربه‏ماهی راه­راه (Pangasius hypophthalmus) در بافت­های کبد، پوست، آبشش، عضله و فلس انجام شد. ابتدا غلظت کشنده ((LC₅₀-96 h و ضریب سمیت برای هر گونه ماهی تعیین گردید. سپس ماهیان در تیمارهای جداگانه برای هر فلز (با سه تکرار) در معرض 10% غلظت کشنده فلزات سنگین به مدت 15 روز قرار گرفتند. از بافت­های مورد آزمایش نمونه­های ماهیان در روزهای 7 و 15 نمونه­برداری شد و پس از آماده­سازی و هضم شیمیایی، مقدار کروم در هر بافت به وسیله دستگاه جذب اتمی (مدل ترمو) مورد بررسی و سنجش قرار­گرفت. نتایج بدست آمده برای انباشتگی هر سه فلز سنگین در بافت­ها، اختلافات معنی­داری (05/0P <) را بین گروه­های شاهد و تیمارها و نیز میان کپور معمولی و گربه­ماهی­ راه­راه نشان­ داد. در ماهی کپور ­معمولی تجمع کروم به شکل آبشش > کبد > پوست > فلس > عضله، و در گربه­ماهی به شکل کبد > عضله > پوست > آبشش بود. موجودی نهایی کل کروم در بافت­های گربه­ماهی 65/3 برابرکپور (بدون احتساب فلس)، و انباشتگی نهایی کروم در عضله گربه­ماهی 15/16 برابر عضله کپور بود. نتایج این پژوهش نشان می­دهند که پوست فلس­دار ماهی کپور معمولی با جذب قابل ملاحظه فلزات سنگین و کمترین انباشتگی آنها در عضلات نسبت به پوست بدون ­فلس گربه ماهی راه­راه، لایه حفاظتی مؤثری را در برابر مواد شیمیایی زیست‏محیطی فراهم می­کند و می­تواند مصرف ماهی فلس­دار را از این جنبه توجیه نماید.

کلیدواژه‌ها

• کروم
• کپور معمولی
• گربه¬ماهی راه¬راه (پنگوسی)
• فلس