با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه بیولوژی دریا، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ‏لاهیجان، ایران

2 استادیار، گروه زیست‌شناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ‏ایران

3 استادیار، گروه زیست‌شناسی، واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران

چکیده

علف‌کش‌ها بر پایه گلایفوسیت‌ برای انسان بی‌ضرر است ولی استفاده گسترده آن‌ها در زمین‌های کشاورزی و آلودگی سیستم‌های آبی سبب ایجاد نگرانی‌هایی درباره سمیت آن شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات رانداپ بر وزن، شاخص گنادوسوماتیک (GSI)، تغییرات ﻫﯿﺴﺘﻮﭘﺎﺗﻮﻟﻮژی آبشش و بیضه ماهی کپور معمولی بود. 32 عدد ماهی کپور معمولی مولد (72/103 ±75/1723 گرم) به‌صورت تصادفی در 4 گروه هر کدام با 8 عدد ماهی  قرار گرفتند.  یک گروه (کنترل) بدون مواجهه با علف‌کش بود و 3 گروه (تیمار) در معرض آفت‌کش رانداپ در 4 غلظت (5، 10 و 15 میلی‌گرم در لیتر) به‌مدت 10 روز قرار گرفتند. پس از دوره تیمار، طول و وزن و شاخص GSI تعیین شد و نمونه بافت آبشش و بیضه جهت بررسی‌های بافت‌شناسی تهیه شد. بر اساس نتایج مواجهه توسط دوز 20 میلی‌گرم بر لیتر رانداپ سبب کاهش معنی‌دار وزن در روز دهم و شاخص GSI در روزهای پنجم و دهم شد (05/0P<).  در ماهی‌های مواجه‌شده با رانداپ (20 میلی‌گرم بر لیتر) نکروز و بهم ریختن ساختار تیغه‌های آبششی، چسبیدن تیغه‌های آبششی به یکدیگر، جدا شدن غشای پایه و پاره‌شدن اپیتلیوم آبششی و بیرون ریختن سلول‌های خونی مشاهده شد. در بیضه ماهی‌های مواجه‌شده با دوز بالای گلایفوسیت افزایش تعداد اسپرماتوگونی به‌دلیل کاهش اسپرماتوژنز، تخریب اسپرماتوسیت‌ها، کاهش اسپرماتوزوا، کاهش قطر لوله‌های اسپرمی، از بین رفتن مجاری بینابینی و تخریب سلول‌های سرتولی در مشاهده شد. غلظت‌های تحت کشنده رانداپ اثرات سمی بر ساختار آبشش و عملکرد تولید مثلی ماهی کپور معمولی نر مولد دارد.

کلیدواژه‌ها

Badade, Z.; Samant, P. (2011). Role of oxidative stress in male infertility. J Bio Sci Res; 3(2): 385-91.
Cassault-Meyer, E.; Gress, S.; Séralini, G.É.; Galeraud-Denis, I. (2014). An acute exposure to glyphosate-based herbicide alters aromatase levels in testis and sperm nuclear quality. Environment Toxicol Pharmacol; 38(1):131-40.
Cavalli, VLdLO.; Cattani, D.; Rieg, CEH.; Pierozan, P.; Zanatta, L.; Parisotto, E.B.; et al. (2013).Roundup disrupts male reproductive functions by triggering calcium-mediated cell death in rat testis and Sertoli cells. Free Radical Biol Med; 65: 335-46.
Clair, É.; Mesnage, R.; Travert, C.; Séralini, G.É. (2012).A glyphosate-based herbicide induces necrosis and apoptosis in mature rat testicular cells in vitro, and testosterone decrease at lower levels. Toxicol in vitro; 26(2): 269-79.
De Liz Oliveira Cavalli, V.L.; Cattani, D.; Rieg, C.E.; Pierozan, P.; Zanatta, L.; Benedetti Parisotto, E.; et al. (2013).Roundup disrupts male reproductive functions by triggering calcium-mediated cell death in rat testis and Sertoli cells. Free Radical Biol Med; 65: 335-46.
Guilherme, S.; Gaivão, I.; Santos, M.; Pacheco, M. (2010).European eel (Anguilla anguilla) genotoxic and pro-oxidant responses following short-term exposure to Roundup®-a glyphosate-based herbicide. Mutagenesis; 25(5): 523-30.
Harayashiki, CAY.; Junior, ASV.; Machado, AAdS.; Cabrera, LdC.; Primel, E.G.; Bianchini, A.; et al. (2013). Toxic effects of the herbicide Roundup in the guppy Poecilia vivipara acclimated to fresh water. Aquat Toxicol; 142-143: 176-84.
Helfrich, L.A.; Weigmann, D.L.; Hipkins, P.A.; Stinson, E.R. (2009). Pesticides and aquatic animals: a guide to reducing impacts on aquatic systems. Virginia, College of Agriculture and Life Sciences.
Jiraungkoorskul, W.; Upatham, E.S.; Kruatrachue, M.; Sahaphong, S.; Vichasri-Grams, S.; Pokethitiyook, P. (2002). Histopathological effects of Roundup, a glyphosate herbicide, on Nile tilapia (Oreochromis niloticus). Science Asia; 28(3): 121-7.
Khayati, M.; Mashoufi, M. (2007). Measurement and analysis of total factor productivity in aquaculture farms a case study of warm and cold water farms in gilan province. J Dev Agric Econ; 19(59): 53-74.
Lasheidani, M.; Balouchi, S.; Keyvan, A.; Jamili, S.; Falakru, K. (2008). Effect of butachlor on density, volume and number of abnormal sperms in caspian kutum (Rutilus frisii Kutum). Res J Environ Sci; 2(3): 474-82.
Lugowska, K. (2018). The effects of Roundup on gametes and early development of common carp (Cyprinus carpio L.). Fish Physiol Biochem; 1-9.
Mohaghegh, E.; Farokhrouz, M.; Zamini, A.;, Yousefi, E.;, Tehranifard, A. (2013).Effects of roundup on histopathological changes of gonad and gonad index in male rainbow trout (Onchorhynchus mykiss) breeder in two time periods in the southern caspian sea. J Fisheries; 4(6): 22-7.
Nešković, N.; Poleksić, V.; Elezović, I.; Karan, V.; Budimir, M. (1996). Biochemical and histopathological effects of glyphosate on carp, Cyprinus carpio L. Bull Environ Contam Toxicol; 56(2): 295-302.
Rahmanikhah, Z.; Esmaeili, A.; Bahramifar, N.; Shokri, Z. (2010). Organophosphorous pesticide residues in the surface and ground water in the Southern Coast Watershed of Caspian Sea, Iran. World Appl Sci J; 9(2): 160-2.
Richard, S.; Moslemi, S.; Sipahutar, H.; Benachour, N.; Seralini, G.E. (2008). Differential effects of glyphosate and roundup on human placental cells and aromatase. Environ. Health Perspect. (6): 113-1162
Romano, M.A.; Romano, R.M.; Santos, L.D.; Wisniewski, P.; Campos, D.A.; de Souza, P.B.; et al. (2012). Glyphosate impairs male offspring reproductive development by disrupting gonadotropin expression. Arch Toxicol; 86(4): 663-73.
Romano, R.M.; Romano, M.A.; Bernardi, M.M.; Furtado, P.; Oliveira; CAd. (2010).Prepubertal exposure to commercial formulation of the herbicide glyphosate alters testosterone levels and testicular morphology. Arch Toxicol; 84(4): 309-17.
Shiva, M.; Gautam, A.K.; Verma, Y.; Shivgotra, V.; Doshi, H.; Kumar, S. (2011). Association between sperm quality, oxidative stress, and seminal antioxidant activity. Clin Biochem; 44(4): 319-24.
Vinodhini, R.; Narayanan, M. (2005). Bioaccumulation of heavy metals in organs of fresh water fish Cyprinus carpio (Common carp). Int J Environ Sci Technol; 5(2): 179-82.
Walsh, L.P.; McCormick, C.; Martin, C.; Stocco, D.M. (2000). Roundup inhibits steroidogenesis by disrupting steroidogenic acute regulatory (StAR) protein expression. Environ. Health Perspect; 108(8): 769.
Yousef, M.; Salem, M.; Ibrahim, H.; Helmi, S.; Seehy, M.; Bertheussen, K. (1995). Toxic effects of carbofuran and glyphosate on semen characteristics in rabbits. J Environ Sci Health B; 30(4): 513-34.
Yusof, S.; Ismail, A.; Alias, MS. (2014). Effect of glyphosate-based herbicide on early life stages of Java medaka (Oryzias javanicus): A potential tropical test fish. Marine Poll Bull; 85(2): 494-8.