یزدان کیوانی؛ صدیقه محمودی؛ سالار درافشان؛ منصوره ملکیان
چکیده
از ایران تا کنون ۱۳ گونه از جنس Alburnoides گزارش شده که در پژوهش حاضر وضعیت آرایه‌شناختی گونه‌های A. petrubanarescui، A. namaki، nicolausi .A، A. idignensis،A. eichwaldii و A. qanati با استفاده از صفات ریختسنجی نسبی و شمارشی و ژن سیتوکروم b مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات ریختسنجی و شمارشی در ۱۴۴ نمونه بررسی شد. در مطالعات مولکولی سه نمونه از محصول پی.سی.آر هر گونه توالی‌یابی ...
بیشتر
از ایران تا کنون ۱۳ گونه از جنس Alburnoides گزارش شده که در پژوهش حاضر وضعیت آرایه‌شناختی گونه‌های A. petrubanarescui، A. namaki، nicolausi .A، A. idignensis،A. eichwaldii و A. qanati با استفاده از صفات ریختسنجی نسبی و شمارشی و ژن سیتوکروم b مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات ریختسنجی و شمارشی در ۱۴۴ نمونه بررسی شد. در مطالعات مولکولی سه نمونه از محصول پی.سی.آر هر گونه توالی‌یابی شد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی صفات نسبی اندازشی همپوشانی بالایی بین گونه‌ها مشاهده شد، اما تا حدودی A. nicolausi و A. idignensis براساس مؤلفه اول و A. petrubanarescui و A. idignensis براساس مؤلفه دوم از همدیگر تفکیک شدند. در صفات شمارشی نیز به نسبت کم‌تری همپوشانی دیده شد. گونه‌های A. nicolausi و A. idignensis براساس مؤلفه اول از یکدیگر مجزا شدند و گونه A. eichwaldii براساس مؤلفه دوم از سایر گونه‌ها جدا شد. در تجزیه خوشه‌ای صفات نسبی اندازشی دو گونه A. namaki و A. nicolausi و هم‌چنین دو گونه A. qanati و A. eichwaldii شباهت بیش‌تری با یکدیگر داشتند، اما در صفات شمارشی، دو گونه A. qanati و A. eichwaldii دارای شباهت بیش‌تری با یکدیگر بودند. در تجزیه داده‌های مولکولی گونه‌های A. eichwaldii و A. petrubanarescui بیشترین شباهت (99 درصد) و گونه A. idignensis (85 درصد) بیشترین تفاوت را نسبت به دیگر گونه‌ها نشان دادند. هم‌چنین درخت‌های فیلوژنی حاصل از روش‌های حداکثر احتمال و حداکثر پارسیمونی، گونه A. idignensis را از دیگر گونه‌ها مجزا کرد و دو گونه A. eichwaldii و A. petrubanarescui قرابت بیش‌تری با یکدیگر داشتند.
محمود بنی مسنی؛ یزدان کیوانی؛ عیسی ابراهیمی
چکیده
چکیده کمّی‌سازی ویژگی‌های ریختی شکل بدن جمعیتهای مختلف ماهیان سبب شناسایی بهتر آنها می‌شود و درک بهتری از تاریخچه تکاملی جمعیتهای گوناگون آن را ارایه می‌کند. از این رو، این پژوهش با هدف بررسی ویژگی ریخت‌شناسی جمعیتهای سیاه‌ماهی (Capoeta fusca) در آب‌های داخلی ایران با استفاده از روش ریختسنجی هندسی به اجرا در آمد. برای این منظور ...
بیشتر
چکیده کمّی‌سازی ویژگی‌های ریختی شکل بدن جمعیتهای مختلف ماهیان سبب شناسایی بهتر آنها می‌شود و درک بهتری از تاریخچه تکاملی جمعیتهای گوناگون آن را ارایه می‌کند. از این رو، این پژوهش با هدف بررسی ویژگی ریخت‌شناسی جمعیتهای سیاه‌ماهی (Capoeta fusca) در آب‌های داخلی ایران با استفاده از روش ریختسنجی هندسی به اجرا در آمد. برای این منظور تعداد 122 نمونه سیاه‌ماهی از سه رودخانه امیرآباد، کال‌شور و تبارک نمونه‌برداری شد. از نیم‌رخ چپ بدن ماهی‌ها عکس‌برداری شد و روی تصاویر دو بعدی حاصل به منظور استخراج داده‌های شکل بدن روش ریختسنجی هندسی، با استفاده از نرم‌افزار TpsDig2 تعداد 15 لندمارک تعریف و رقومی شد. داده‌های لندمارک پس از تحلیل پروکراست با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره تجزیه به مؤلفههای اصلی (PCA)، آنالیز متغیرهای کانونی (CVA) و آنالیز خوشه‌ای (CA) تحلیل شدند و الگوهای تغییر شکل هر جمعیت نسبت به شکل میانگین کل جمعیت‌ها در شبکة تغییر شکل مصورسازی شد. مطابق نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی، شش مؤلفه اول بالاتر از نقطه برش جولیف قرار داشتند و در مجموع 37/79 درصد واریانس را به خود اختصاص دادند. بیشترین واریانس مربوط به تغییرات اندازه سر، ارتفاع بدن، جایگاه باله پشتی و مخرجی، طول قاعده باله پشتی و اندازه طول ساقه دمی بود. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی و کلیه نتایج تحلیل همبستگی کانونی صفات شمارشی نشان داد که جمعیت‌ها با یکدیگر اختلاف معنیدار دارند (0001/0>P). تحلیل خوشه‌ای نیز جمعیت رودخانه کال‌شور را در گروهی جداگانه نسبت به دو جمعیت رودخانههای امیرآباد و تبارک قرار داد.
یزدان کیوانی؛ امیرحسین طهماسبی؛ امیدوار فرهادیان
چکیده
چکیده هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات شکل بدن گونه‌های مختلف بلیزم (Barbus spp.) در مناطق پراکنش آن در ایران، یعنی حوضه‌های خزر، ارومیه و دجله با استفاده از ریختسنجی هندسی بر پایه لندمارک است. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند به درک بهتر الگوی تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت این ماهیان در منابع آبی این حوضه‌ها کمک نماید. بدین منظور ...
بیشتر
چکیده هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات شکل بدن گونه‌های مختلف بلیزم (Barbus spp.) در مناطق پراکنش آن در ایران، یعنی حوضه‌های خزر، ارومیه و دجله با استفاده از ریختسنجی هندسی بر پایه لندمارک است. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند به درک بهتر الگوی تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت این ماهیان در منابع آبی این حوضه‌ها کمک نماید. بدین منظور تعداد 128 قطعه ماهی بلیزم از این سه حوضه توسط تورهای پره، دام و پرتابی در تابستان ۱۳۸۹ نمونه‌برداری شد. پس از عکس‌برداری از سمت چپ نمونه‌ها، تعداد 14 نقطه لندمارک بر روی تصاویر دو بعدی حاصل با نرم‌افزار TpsDig2 قرار داده شد. داده‌های حاصل پس از آنالیز پروکراست، با روش‌های آماری چندمتغیره آنالیز عوامل اصلی (PCA) و آنالیز متغیرهای کانونی (CVA) تحلیل شدند و سپس الگوهای تغییر شکل هرگونه نسبت به شکل اجماعی (میانگین همه جمعیت‌ها) در شبکه تغییر شکل مصورسازی گردید. در آنالیز PCA تفاوت معنی‌داری بین گونه‌ای مورد مطالعه یافت نشد ولی در آنالیز CVA تا حدودی گونه‌ها از یکدیگر تفکیک شدند. جدایی ریختی وابسته به زیستگاه، تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت شکل بدن جمعیتهای مختلف و تا حدودی ارتباط بین فاصله جغرافیایی و تمایز ریختی بلیزم را تحت تأثیر شرایط محیطی حوضه‌های محل زیست نشان داد. بنابراین، احتمالاً با توجه به مطالعات قبلی، این سه گونه باید بهعنوان گونه‌های مجزا در نظر گرفته شوند.
یزدان کیوانی؛ عطا مولودی صالح؛ سید امیرحسین جلالی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 107-118
چکیده
چکیده بهمنظور بررسی خصوصیات شمارشی و اندازشی جمعیتهای ماهی سفید رودخانهای(Squalius namak) در رودخانههای خزنق، غینرچه، قره‌چای، جاجرود و قم‌رود، از حوضه دریاچه نمک، در سال 1388-1389 تعداد 129 نمونه بهوسیله تور پره صید شد. نمونه‌ها پس از صید در محلول ۱٪ گل‌میخک بیهوش شده و پس از تثبیت در فرمالین ۱۰٪ به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه ...
بیشتر
چکیده بهمنظور بررسی خصوصیات شمارشی و اندازشی جمعیتهای ماهی سفید رودخانهای(Squalius namak) در رودخانههای خزنق، غینرچه، قره‌چای، جاجرود و قم‌رود، از حوضه دریاچه نمک، در سال 1388-1389 تعداد 129 نمونه بهوسیله تور پره صید شد. نمونه‌ها پس از صید در محلول ۱٪ گل‌میخک بیهوش شده و پس از تثبیت در فرمالین ۱۰٪ به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه 14 صفت شمارشی بررسی شد. برای استخراج صفات اندازشی، از تصاویر گرفتهشده در نرم‌افزار ImageJ 19 صفت مورد اندازهگیری قرار گرفت. بهمنظور کاهش خطای حاصل از رشد ناهمسان نمونه‌ها، داده‌های اندازشی استانداردسازی گردید. برای بررسی تفاوت‌های بین جمعیتهای مورد مطالعه از آنالیزهای کولموگروف- اسمیرنوف، کروسکال- والیس، ANOVA، آزمون دانکن، PCA، CVA و آنالیز خوشه‌ای استفاده شد. در بررسی صفات اندازشی، جدایی جمعیت قره‌چای از خزنق و قم‌رود توسط آنالیزهای PCA و CVA تأیید شد. اما، در بررسی صفات شمارشی جمعیتهای مورد مطالعه با همدیگر همپوشانی داشتند و بین آنها تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که برخی از صفات اندازشی بهخوبی قادر هستند که برخی از جمعیتهای S. namak را از یکدیگر تفکیک کنند.
الهام حقیقی؛ مسعود ستاری؛ سالار درافشان؛ یزدان کیوانی
دوره 3، شماره 4 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 37-46
چکیده
چکیده
ماهی خیاطه(Alburnoides eichwaldii) از جمله فراوانترین ماهی‌های رودخانهای در حوضه جنوب غرب دریای خزر است. در این مطالعه صفات مرفولوژیک 60 عدد ماهی خیاطه رودخانههای کرگان‌رود و لمیر صید شده در مرداد 1389 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. 31 صفت مرفومتریک و مرفومتریک نسبی اندازهگیری و محاسبه و. سیزده ویژگی شمارشی نیز در نظر گرفته ...
بیشتر
چکیده
ماهی خیاطه(Alburnoides eichwaldii) از جمله فراوانترین ماهی‌های رودخانهای در حوضه جنوب غرب دریای خزر است. در این مطالعه صفات مرفولوژیک 60 عدد ماهی خیاطه رودخانههای کرگان‌رود و لمیر صید شده در مرداد 1389 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. 31 صفت مرفومتریک و مرفومتریک نسبی اندازهگیری و محاسبه و. سیزده ویژگی شمارشی نیز در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل آماری، از آزمون ناپارامتری مقایسه میانگین منویتنیU و آزمون تحلیل عاملی استفاده شد. در بین صفات شمارشی، در 8 صفت (05/0p<) و در بین صفات اندازشی، در 19 صفت تفاوت معنیدار مشاهده شد (05/0p<). در مورد صفات شمارشی3عامل اصلی نشاندهنده 5/47 درصد تنوع صفات بین افراد دو جمعیت بود که شامل تعداد فلسهای بالای خط جانبی، تعداد فلس دور ساقه دمی، تعداد شعاع نرم باله مخرجی بود. در مورد صفات ریختسنجی 3 عامل نشاندهنده 71 درصد تنوع صفات بین افراد دو جمعیت بود که شامل صفاتی نظیر ارتفاع باله پشتی، قاعده باله سینهای، طول باله شکمی، ارتفاع ساقه دمی، طول سر، فاصله بین دو چشم و از صفات نسبی، طول استاندارد به فاصله نوک پوزه تا ابتدای باله پشتی، طول سر به طول پوزه، طول سر به قطر چشم و طول سر به فاصله بین دو چشم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که صفات مرفومتریک و صفات نسبی مرفومتریک برای جدایی جنسها مناسب نبوده ولی توانست تا حدودی جمعیتهای مورد مطالعه را تفکیک کند.
