با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه صنعتی اصفهان

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ‌اصفهان 8415683111، ایران.

3 دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ‌اصفهان 8415683111، ایران.

چکیده

چکیده
هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات شکل بدن گونه‌های مختلف بلیزم (Barbus spp.) در مناطق پراکنش آن در ایران، یعنی حوضه‌های خزر، ارومیه و دجله با استفاده از ریخت­سنجی هندسی بر پایه لندمارک است. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند به درک بهتر الگوی تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت این ماهیان در منابع آبی این حوضه‌ها کمک نماید. بدین منظور تعداد 128 قطعه ماهی بلیزم از این سه حوضه توسط تورهای پره، دام و پرتابی در تابستان ۱۳۸۹ نمونه‌برداری شد. پس از عکس‌برداری از سمت چپ نمونه‌ها، تعداد 14 نقطه لندمارک بر روی تصاویر دو بعدی حاصل با نرم‌افزار TpsDig2 قرار داده شد. داده‌های حاصل پس از آنالیز پروکراست، با روش‌های آماری چندمتغیره آنالیز عوامل اصلی (PCA) و آنالیز متغیرهای کانونی (CVA) تحلیل شدند و سپس الگوهای تغییر شکل هرگونه نسبت به شکل اجماعی (میانگین همه جمعیت‌ها) در شبکه تغییر شکل مصورسازی گردید. در آنالیز PCA تفاوت معنی‌داری بین گونه‌ای مورد مطالعه یافت نشد ولی در آنالیز CVA تا حدودی گونه‌ها از یکدیگر تفکیک شدند. جدایی ریختی وابسته به زیستگاه، تغییرپذیری ریختی و تکامل در حال پیشرفت شکل بدن جمعیت‌های مختلف و تا حدودی ارتباط بین فاصله جغرافیایی و تمایز ریختی بلیزم را تحت تأثیر شرایط محیطی حوضه‌های محل زیست نشان داد. بنابراین، احتمالاً با توجه به مطالعات قبلی، این سه گونه باید به­عنوان گونه‌های مجزا در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

 
References
 
Abdoli, A.; (2000). The inland water fishes of Iran: Tehran; Nature and Wildlife Museum of Iran; (In Persian).
Adams, DC.; Rohlf, FJ. Slice, DE.; (2004). Geometric morphometrics: ten years of progress following the ‘revolution’. Ital J Zool; 71: 5-16.
Banarescu, PM.; Bogutskaya, NG. (Eds.).; (2003). The Freshwater Fishes of Europe. Volume 5/II. Cyprinidae 2. Part II: Barbus: Wiebelsheim, AULA-Verlag.
Booke, HE.; (1981). The conundrum of the stock concept-Are nature and nurture definable in fishery science? Canad J Fish Aqua Sci; 38: 1479-1480.
Coad, BW.; (2018). Freshwater fishes of Iran. Retrieved from http://www.briancoad.com. On: 10 November 2018.
Costa, C.; Cataudella, S.; (2007). Relationship between shape and trophic ecology of selected species of Sparids of the Caprolace coastal lagoon (Central tyrrhenian Sea). Env Biol Fish; 78: 115-123.
Dynes, J.; Magnan, P.; Bernatchez, L.; Rodriguez, MA.; (1999). Genetic and morphological variation between two forms of lacustrine brook charr. J Fish Biol; 54: 955-972.
Guill, JM.; Hood, CS.; Heins, DC.; (2003). Body shape variation within and among three species of darters (Perciformes: Percidae). Ecol Freshw Fish;12:134-140.
Haas, TC.; Blum, MJ.; Heins, DC.; (2011). Morphological responses of a stream fish to water impoundment. Biol Let; 6: 803-806.
Hammer, Q.; (2012). PAST: Paleontological Statistics: Oslo, Natural History Museum University of Oslo.
Hendry, AP.; Taylor, EB.; McPhail, JD.; (2002). Adaptive divergence and the balance between selection and gene flow: lake and stream stickleback in the misty system. Evolution; 56: 1199-1216.
Huet, M.; (1949). Apercu des relations entre la pente et les populations piscicoles des eaux courantes. Schweizer Zeits fur Hydrol; 11: 332-351.
Jalili, P.; Eagderi, S.; Nikmehr, N.; Keivany, Y.; (2015). Descriptive osteology of Barbus cyri (Teleostei: Cyprinidae) from southern Caspian Sea basin. Iran J Ichthyol; 2(2): 105-112.
Keivany, Y.; Nasri, M.; Abbasi, K.; Abdoli, A.; (2016). Atlas of Inland Water Fishes of Iran:Tehran, Iran Department of Environment.
Langerhans, RB.; Reznick, DN.; (2010). Ecology and evolution of swimming performance in fishes: predicting evolution with biomechanics. In: Fish locomotion: an ecoethological perspective (eds. Domenici P, Kapoor BG) Enfield, Science Publishers Inc; 200-248.
Langerhans, RB.; Layman, CA.; Langerhans, AK.; DeWitt, TJ.; (2003). Habitat-associated morphological divergence in two Neotropical fish species. Biol J Lin Soc; 80: 689-698.
Lusk, S.; (1995). Influence of valley dams on the changes in fish communities inhabiting streams in the Dyje drainage area. Fol Zool; 44: 45-56.
McGuigan, K.; Franklin, CE.; Moritz, C.; Blows, MW.; (2003). Adaptation of rainbow fish to lake and stream habitats. Evolution; 57: 104-118.
Motamedi, M.; Madjdzadeh, SM.; Teimori, A.; Esmaeili, HR.; Mohsenzadeh, S.; (2014). Morphological and Molecular Perspective on Geographical Differentiation of Barbus Populations (Actinopterygii; Cyprinidae) within Iranian Freshwater Drainages. TurkJ Fish Aquat Sci; 14: 339-351.
Nacua, SS.; Dorado, EL.; Torres, MAJ.; Demayo, CG.; (2010). Body shape variation between two populations of the white goby, Glossogobius giuris. Res J Fish Hydrobiol; 5: 44-51.
Ostrand, KG.; Wilde, GR.; Strauss, RE.; Young, RR.; (2001). Sexual dimorphism in plains minnow, Hybognathus placitus. Copeia; 2: 563-565.
Robinson, BW.; Wilson, DS.; (1994). Character release and displacement in fishes: a neglected literature. Am Nat; 144: 596-627.
Rohlf, FJ.; (2001). Comparative methods for the analysis of continuous variables: geometric interpretations. Evolution; 55: 2143-2160.
Vogel, S.; (1994). Life in moving fluids, 2nd ed.: Princeton, Princeton University Press.
Webb, PW.; (1982). Locomotor patterns in the evolution of actinopterygian fishes. Am Zool.; 22: 329-342.
Wooton, R.J.; (1991). Ecology of teleost fishes: London, Chapman and Hall Ltd.
Zelditch, M.; (2004). Geometric morphometrics for biologists: a primer. New York, Academic Press.