با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.

2 دانشجوی دکتری رشته محیط زیست- تنوع زیستی، گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم‌ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران

چکیده

چکیده
یکی از روش­های حفاظت از گونه­ها، تکثیر در اسارت و سپس معرفی به گستره تاریخی پراکنش گونه می­باشد. منطقه حفاظت شده دشت ناز ساری با وسعت 55 هکتار در شمال ایران مهمترین سایت تکثیر در اسارت برای احیای گوزن زرد ایرانی می­باشد. با وجود کاربرد وسیع این روش در سطح جهان مشکلات و معایبی هم از جهت کمبود سایت مطلوب برای تکثیر و هم از جهت بروز معضلات ژنتیکی وجود دارد. در این مطالعه با استفاده از روش SWOT، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهایی که برنامه تکثیر در اسارت گوزن زرد ایرانی با آن روبروست، شناسایی و استراتژی‌هایی برای مدیریت پایدار گونه، بهبود برنامه تکثیر و کاهش اثرات منفی آن، ارائه شد. با استفاده از ماتریس برنامه­ریزی استراتژیک کمی نیز بهترین استراتژی­ها تعیین شدند. از میان استراتژی­های تدوین شده، جابجایی افراد در زیستگاه­های مختلف موجود به منظور کاهش آسیب پذیری ژنتیکی، مکانیابی زیستگاه­های جدید جهت معرفی و انجام آنالیزهای زیستمندی جمعیت و  تعیین درخت تبارزایشی در شجره جمعیت­ها و طراحی جداول جفتگیری و ثبت شناسنامه افراد به عنوان ضروری­ترین استراتژی­ها تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

Beck, B. B.; Rapaport, L. G.; StanleyPrice, M. R.; Wilson, A. C.; Olney, P. J. S.; Mace, G. M.; Feistner, A. T. C.; (1994). Reintroduction of captive-born animals. In: Creative Conservation: Interactive Management of Wild and Captive Animals. Chapman and Hall, London; 264-386.
David, F. R.; (2007). The Strategic Planning Matrix-A Quantitative Approach. Long Range Plannig; (19): 102-107.
Dong, L.; Niu, W.; Zhou, Z.; Hsu, Y.; Sun, Y.; Lloyd, H.; Zhang, Y.; (2011).  Assessing the genetic integrity of captive and wild populations for reintroduction programs: the case of Cabot’s Tragopan in China Chinese Birds; (2): 65-71.
Fischer, J.; Lindenmayer, D.B.; (2000). An assessment of the published results of animal relocations. Biological Conservation; (96): 1-11.
Frankham, R.; (2008). Genetic adaptation to captivity in species conservation programs. Molecular Ecology.; (17): 325-333.
Garcia-Dorado, A.; Tolerant. vssensitive genomes: The impact of deleterious mutation on fitness and conservation. Conservation  Genetic; (4): 311-324.
Griffith, B.; Scott, J. M.; Carpenter, J. W.; Reed, C.; (1989) Translocation as a species conservation tool: status and strategy. Science; 245: 477-480.
Houben, G.; Lenie, K.; Vanhoof, K.; (1999). A knowledge-based SWOT-analysis system as an instrument for strategic planning in small and medium sized interprises. Decision Support Systems; 26.
IUCN. 1998; Guidelines for re-introductions. Prepared by the IUCN/SSC Re-introduction Specialist Group. Gland, Switzerland and Cambridge: IUCN.
Kraaijeveld-Smit, F.J.L.; Beebee, T.J.C.; Griffiths, R. A.; Moore, R. D.; Schley, L.; (2005). Low gene flow but high genetic diversity in the threatened Mallorcan midwife toad Alytes muletensis. Molecular Ecology; (14), 3307-3315.
Kleiman, D. G.; (1989). Reintroduction of captive mammals for conservation: guidelines for reintroducing endangered species into the wildlife  Biological Science.; (39): 152-161.
Leus, K.; (2011). Captive breeding and conservation. Zoology in the Middle East, Supplementum; (3): 151-158.
Miller, W.; Wright, S. J.; Zhang, Y.; Schuster, S. C.; Hayes, V. M.; (2010) Optimization methods for selecting founder individuals for captive breeding or reintroduction of endangered species. Pacific Symposium on Biocomputing; (15):43-53.
Lynch, M.; O’Hely, M.; Captive breeding and the genetic fitness of natural populations. Conservation Genetics; (2): 363-378.
Parsaeian, A.; Erabi, DSM.; (2009). Strategic Management. Cultural Reserche Center. Tehran.
Pelletier, F.; Reale, D.; Watters, J.; Boakes, E. H.;  Garant, D.; (2009) Value of captive populations for quantitative genetics research. Trends Ecological  Evolution; (24): 263-270.
Radder, L.; Louw. L.; (1998). The SPACE Matrix: A Tool for calibrating competition. Long Range Planning; (31): 549-559.
Reed, D.H.; Lowe, E. H.; Briscoe, D. A.; (2003). Frankham R. Fitness and adaptation in a novel environment: effect of inbreeding prior environment, and lineage. Evolution; (57): 1822-1828.
Reed, D. H.; (2003). Frankham R. Correlation between fitness and genetic diversity. Conservation Biology; (17): 230-237.
Russell, W. C.; Thorne, E. T.; Oakleaf, R.; Ballou, J. D.; (1994). The genetic basis of black-footed ferret reintroduction. Conservation. Biological; (1): 263-266.
Seddon, P.J.; Armstrong, D. P.; Maloney, R. F.; (2007). Developing the science of reintroduction biology. Conservation Biology; (2): 303-312.
Traill, L.; Brook, W. B. W.; Frankham, R.; Bradshaw, C. J. A.; (2010). Pragmatic population viability targets in a rapidly changing world. Biological Conservation; (143): 28-34.
Toone, W. D.; Wallace, M. P.; (1994). The extinction in the wild and reintroduction of the California condor (Gymnogyps californianus). Creative Conservation: Interactive Management of Wild and Captive Animals. Chapman and Hall, London; 411-419.
Witzenberger, K. A. A.; (2011). Ex situ conservation genetics: a review of molecular studies on the genetic consequences of captive breeding programs for endangered animal species. Biodiversity Conserve; (20):1843-1861.
Wolf, C. M.; Griffith, B.; Reed, C.; Temple, S.; (1996). Avian and mammalian translocations: update and reanalysis of 1987 survey data. Conservation Biological; (4): 1142-1154.
Wolf, C. M.; Garland, T.; Griffith, B.; (1998). Predictors of avian and mammalian translocation success: reanalysis with phylogenetically independent contrasts. Biological Conservation; (86): 243-255.