نجمه کمالی؛ علی غلامحسینی
چکیده
خانواده سبزقبایان (Coraciidae) جزو راسته سبزقباسانان می‌باشد که در آفریقا، آسیا، اروپا، استرالیا و گینه نو پراکنش دارند. این خانواده دارای دو جنس Coracias با نه گونه و Eurystomus با چهارگونه می‌باشد. از این تنوع گونهای، فقط دو گونه سبزقبای اروپایی (Coracias garrulus) و سبزقبای هندی (Coracias benghalensis) در ایران یافت می‌شوند. زیستشناسان تکاملی همواره ...
بیشتر
خانواده سبزقبایان (Coraciidae) جزو راسته سبزقباسانان می‌باشد که در آفریقا، آسیا، اروپا، استرالیا و گینه نو پراکنش دارند. این خانواده دارای دو جنس Coracias با نه گونه و Eurystomus با چهارگونه می‌باشد. از این تنوع گونهای، فقط دو گونه سبزقبای اروپایی (Coracias garrulus) و سبزقبای هندی (Coracias benghalensis) در ایران یافت می‌شوند. زیستشناسان تکاملی همواره به اهمیت ثبت مناطق تماس پراکنشی در مورد گونههای خواهری و خویشاوند اشاره داشتهاند. میزان دورگهزایی در راسته سبزقباسانان حدود 14 درصد گزارش شده است. محدوده تولیدمثلی سبزقبای اروپایی و هندی از نظر جغرافیایی به‌طور گسترده از هم جدا است. با این حال مرز پراکنش این دو گونه در شرق عراق، غرب و جنوب ایران و در پاکستان به هم نزدیک می‌شود. اطلاعات خاصی درباره ناحیه تماس بین این دو گونه و دورگهزایی آنها وجود ندارد. لذا در این مطالعه پراکنش این دو گونه در استان فارس (جنوب‌غربی ایران)، نواحی همپوشانی پراکنشی و احتمال وجود افراد دورگه طی عملیات میدانی متعدد صورت گرفته در بهار و تابستان سالهای 1396 و 1397 بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که سبزقبای اروپایی به‌جز باریکه جنوبی استان در تمامی مناطق دیگر استان فارس پراکنش داشته اما پراکنش سبزقبای هندی بیشتر محدود به نیمه جنوبی و غرب استان می‌باشد. بنابراین این دو گونه در نیمه جنوبی و غربی استان همپوشانی پراکنشی دارند. در بررسیهای انجام شده نمونه دورگهای از نظر الگوی رنگی مشاهده نشد.
