نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
مربی، گروه زیست‌شناسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران و اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس، شیراز، ایران
چکیده
چکیده
شناسایی تاکسونهای جانوری یکی از اقدامات اساسی برای حفظ تنوع زیستی است. خفاش موجودی نافع در اکوسیستم است که به دلایل مختلف از جمله تخریب زیستگاههای آن‌ها بهشدت مورد تهدید قرار گرفته است. لذا در این پژوهش، تنوع خفاش در 36 غار در اقلیمهای مختلف استان فارس طی 10 ماه بررسی گردید. به این منظور خفاش‌ها ضمن پرواز در غار یا بعد از صید شدن با تور نامرئی (mist net)، عکس‌برداری شدند. گونه‌ها پس از مطابقت با کلیدهای تاکسونومیکی خاص شناسایی و توسط مراجع داخلی و خارجی تأیید شدند. بعضی از خفاش‌ها پس از شناسایی در محل رها گردیده و بعضی برای تشخیص دقیق‌تر به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از حضور 15 گونه خفاش متعلق به 8 جنس از 7 خانواده بود که بیشتر در غارهای مرطوب و بزرگ به لحاظ ارتفاع و عمق به‌صورت کلنی‌های پر جمعیت و متشکل از گونه‌های مختلف مشاهده شدند. خفاش‌ها شامل یک گونه میوه خوار و 14 گونه حشره خوار بود. خانواده خفاش نعل اسبی (Rhinolophidae) با 5 گونه بیشترین تنوع و جنس Rhinopoma بیشترین تراکم جمعیت و انتشار در منطقه را نشان داد. بیشترین جمعیت و تنوع خفاش نیز به‌ترتیب در غارهای ناحیه گرم و معتدل استان بود. مطابق با نتایج حاصل، غارهای استان فارس مأمن مناسبی برای خفاش است لذا جهت حفاظت از جمعیت آن‌ها، حفاظت از این اماکن از طرف سازمان محیط زیست و تعامل آن‌ها با تیم‌های غارنوردی استان کاملاً ضروری است.
کلیدواژه‌ها
References
Adams, R.A. (2010). Bat reproduction declines when conditions mimic climate change projections for western North America. Ecolog; 91: 2437-2445.
Akmali, V.; Farassat, H.; Shrifi, M. (2004). Habitat selection by Rhinopoma microphyllum (Chiroptera: Rhinopomatidae) In Dinevar region in Kermanshah province, The 2nd Congress on Applied Biology (International Approach), Islamic Azad University. Pp. 35-46.
Akmali, V.; Farazmand, A.; Darvish, J.; Sharifi, M. (2011). Phylogeography and taxonomic status of the greater mouse-tailed bat Rhinopoma microphyllum (Chiroptera: Rhinopomatidae) in Iran, Acta Chiropterologica; 13: 279-290.
Baerwalld, E.F.; Barclay, R.M.R. (2009). Geographic variation in activity and fatality of migratory bats at wind energy facilities. Journal of Mammalogy; 90: 1341-1349.
Benda, P.; Hanak, V.; Cerveny, J. (2011). Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean and the Middle East. Part 9. Bats from Transcaucasia and West Turkestan in collection of the National Museum, Prague. Acta Societatis Zoologicae Bohemicae; 75: 159-222.
Benda, P.; Faizolahi, K.; Andreas, M.; Obuch, J. (2012). Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean and Middle East. Part 10. Bat fauna of Iran Acta Soc. Zool. Bohem; 76: 163-582.
Burles, D.W.; Brigham, R.M.; Ring, R.A. (2009). Reimchen TE. Influence of weather on two insectivorous bats in a temperature Pacific Northwest rainforest. Canadian Journal of Zoology; 87: 132-138.
Chruszcz, B.J.; Barclay, R.M.R. (2002). Thermoregulatory ecology of a solitary bat, Myotis evotis, roosting in rock crevices. Funct. Ecol.; 16, 18-26.
De Filippi, F. (1865). Note di un viaggio in Persia. Milano: G. Daelli & C. Edittori. 398 pp.
Etemad, E. (1984). Mammals of Iran. (Vol. 3). Iran. Department of the Environment, Tehran. (in Persian)
Hemmatti, Z. (2002). Geographic variation in the Mouse-eared bat Myotis blythii (Chiroptera; Vespertilionidae) in Western Zagross Mts. MSc Dissertation, Razi University Iran, Keranshah.
Hernani, F.; Camargo, N.F.; Gager, Y.; Aguiar, L. (2017). The Response of Bats (Mammalia: Chiroptera) to Habitat Modification in a Neotropical Savannah. Tropical Conservation Science. 10: 1-14.
Hristov, N.; Betke, M.; Theriault, D.; Bagchi, A.; Kunz, T. (2010). Seasonal variation in colony size of Brazilian free-tailed bats at Carlsbad cavern based on thermal imaging. J. Mammal; 91: 183-192.
Kunz, T.; Braun de Torrez, E.; Bauer, D.; Lobova, T.; Fleming, T. (2011). Ecosystem services provided by bats. Ann. N. Y. Acad. Sci.; 1223: 1-38.
Karami, M.; Hutterer, R.; Benda, P.; Siahsarve, R.; Krystufek, B. (2008). Annotated check-list of the mammals of Iran. Lynx (Praha) 39(1): 63-102.
Karatas, A.; Yigit, N.; Çolak, E.; Kankilic, T. (2003). On the distribution, taxonomy and karyology of the genus Plecotus (Chiroptera: Vespertilionidae) in Turkey. Turkish Journal of Zoology; 27: 293-300.
Marefat, A. (2005). The mountains and caves of Iran. Goli press. 2005. 484pp. (in Persian)
Marília, A. S.; Barros, D.M.A.; Maria Rui, A. (2014). Habitat use and seasonal activity of insectivorous bats (Mammalia: Chiroptera) in the grasslands of southern Brazil. Zoologia; 31(2): 153-161.
Mayer, F.; Dietz, C.; Kiefer, A. (2007). Molecular species identification boosts bat diversity. Frontiers in Zoology; 4: 4.
Mehdizadeh, R.; Sharifi, M.; Akmali, V.; Moradi, M. (2011). Sexual Dual Formation in the Mini Finger Bat (Miniopterus Schreibersii) Using Traditional and Geometric Morphometry from North West to South Iran, 17th National Congress and Fifth International Biological Conference of Iran . Kerman. Iran.
Mota, T.M.; Fabrin, T.M.C.; Gasques, L.S.; Filho, H.O.; Prioli, A.G.; Prioli, A.P. (2018). Extraction of DNA from micro-tissue for bat species identification, Mitochondrial DNA Part B; 3(2): 758-762.
Mouradi Gharkheloo, M. (2006). Morphological and karyological peculiarities of Cricetulus migratorius (Mammalia: Rodentia) in the Zanjan province of Iran. Zoolog Mid Eas.; 3: 9-12.
Seadadaghat Zadeh, Z.; Tashkorian, V.; Mobasheri, M.; Homayooni, M.; Frogh Bakhsh, A. (2012). Fars province, Chap and nashr press. The environment of Iran. 143 pp. (in Persian)
Muylaert, R.L.; Stevens, R.D.; Ribeiro, M.C. (2016). Threshold effect of habitat loss on bat richness in cerrado-forest landscapes. Ecological Applications; 26: 18541867.
Paul, R.; Moosman, J.r.; Howard, H.; Thomas, J.; Pi-erre, V. (2012). Diet of the widespread insectivorous bats Eptesicus fuscus and Myotis lucifugus relative to climate and richness of bat communities. Journal of Mammalogy; 95(2): 491-496.
Sepahi Rad, Kh. (2006). First record of Rousettus aegyptiacus in Kerman Province, Journal of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz; 14: 70-75.
Shahabi, S.; Akmali, V.; Sharifi, M. (2017). Distribution and new records of cave dwelling bats from Fars province in south west of Iran. Species; 18(59): 91-116.
Sharifi, M.; Hemmati, Z.; Rahimi, P. (2005). Distribution and conservation status of bats in Iran. Myotis; 38: 61-68.
Sharifi, M.; Ghorbani, R.; Rahimi, P.; Hemmati, Z. (2002). Reproductive cycle of Miniopterus schreibersii (Chiroptera: Vespertilionidae) in western Iran. Zoology in the Middle East; 26: 59-64.
Sharifi, M.; Ghorbani, R.; Fazeli, A.; Holt, W. (2004). Evidence of sperm storage in Pipistrellus kuhlii (Chiroptera: Vespertilionidae) in western Iran. Folia Zoologica; 53: 1-6.
Sharifi, M.; Akmali, V. (2006). On occurrence of Myotis capaccinii (Chiroptera: Vespertilionidae) in western Iran. Iranian Journal of Animals Biosystematics; 2: 13-17.
Sharifi, M.; Akmal, V.; Ghorbani, R. (2008). Evidence of sperm storage in Myotis capaccinii (Chiroptera: Vespertilionidae) in western Iran. J Veterinary Research; 63(2): 63-67.
Sramek, J.; Gvozdik, V.; Benda, P. (2013). Hidden diversity in bent-winged bats (Chiroptera: Miniopteridae) of the Western Palaearctic and adjacent regions: implications for taxonomy. Zool. J. Linn. Soc.; 167: 165-190.
Srinivasulu, C., Racey, P. A., & Mistry, S. (2010). A key to the bats (Mammalia: Chiroptera) of South Asia. Journal of Threatened Taxa, 2(7), 1001-1076.
Zohoori, H.; Khaleghizadeh, A.; Rahimi, H. (2004). New record of Egyptian roussette (Rousettus aegyptiacus) in southern Iran, Bat. Res. New; 45(4): 204.
Zohoori, H.; Karami, M.; Sharifi, M. (2005). A Scientific Report about Bats in Qeshm Island. Journal of Environmental Sc. & Technology; 23: 69-75. [in Persian with English summary].
Zohoori, H. (2007). A Study of Population Status & Distribution of Fruit Bat (Rousettus aegyptiacus) in Iran. Ph.D dissertation, Dept. of EnvironmentalScience& Energy., Science & Research Branch ofIslamic Azad University, Tehran, Iran.
)