با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، ایرا

2 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، ایران

چکیده

چکیده
مطالعات بافت شناختی بر اندام­های حسی مار دریایی منقاردار اندک بوده و ازآنجایی­که این جانور دریایی هوازی عموماً شکارگر بوده و خود همواره مورد حمله شکارچیانی فعال از قبیل عقاب دریایی و کوسه قرار دارد بررسی ساختار چشم آن  از هر دو جنبه حائز اهمیت می‌باشد. در مطالعه حاضر برای بررسی دقیق لایه‌های سلولی در کنار مقاطع بافتی از میکروسکوپ الکترونی نگاره نیز استفاده شد. نمونه­برداری از سطح آب در خلیج چابهار انجام گرفت. چشم­ها به‌ترتیب در محلول بوئن و فرمالین ۱۰ درصد تثبیت شدند. در جلوی قرنیه لایه­ای شفاف به نام عینک وجود دارد که ساختاری سه لایه در آن یافت شده است. چشم مار دریایی منقاردار دارای صلبیه و قرنیه­ای ضخیم است که جهت مقاومت در مقابل فشار و برخورد آب سازش یافته است. مشیمیه ساختاری سست داشته و لایه شبکیه تنها واجد گیرنده­های نوری از نوع مخروطی با تراکم پایین می­باشد که نشان از ضعف قدرت بینایی در این خزنده موفق دریایی دارد. شمارش سلول‌های مخروطی در شبکیه جانور نیز مشخص نمود که تراکم این سلول‌ها در ربع‌های شکمی و پشتی شبکیه نسبت به ربع‌های گیجگاهی و بینی بیشتر است. همچنین تراکم در ربع شکمی بیشتر از ربع پشتی است. با در نظر گرفتن رفتار جانور در محیط زندگی احتمال می‌رود ناحیه شکمی (با تراکم بیشتر) برای فرار از شکارچیان هوایی (عقاب دریایی) و ناحیه پشتی (با تراکم کمتر) تا حد بسیار اندکی در تغذیه آن از ماهیان بستر نقش داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

 
References
 
Bergman, R. A. M.; (1956). L'Anatomie De Enhydrina Schistosa D. Archives Néerlandaises de Zoologie; 11(1): 127-142.
Hart, N. S.; Coimbra, J. P.; Collin, S. P.; Westhoff, G.; (2012). Photoreceptor types, visual pigments, and topographic specializations in the retinas of hydrophiid sea snakes. Journal of Comparative Neurology; 520(6): 1246-1261.
Heatwole, H.; (1999). Sea snakes (No. Ed. 2). Krieger Publishing Company.
Hibbard, E.; Lavergne, J.; (1972). Morphology of the retina of the sea-snake, Pelamis platurus. Journal of anatomy; 112(Pt 1): 125.
Kordi, M.; Shabanipour, N.; (2014). Fine arrangement of photoreceptors in retina and mode of vision in beaked sea snake, Enhydrina schistosa (Daudin, 1803) (Reptilia: Hydrophiidae). Italian Journal of Zoology; 81(2): 221-226.
Prince, J. H.; (1956). Comparative Anatomy of the Eye. Thomas, Springfield, III.
Rasmussen, A. R.; (2001). Sea snakes. The Living Marine Resources of the Western Central Pacific; 6: 3988-4008.
Rasmussen, A. R.; Murphy, J. C.; Ompi, M.; Gibbons, J. W.; Uetz, P.; (2011). Marine reptiles. PLOS one; 6(11).
Samuel, M. M.; (1944). Studies on the corpus luteum in Enhydrina schistosa (Daudin) and Hydrophis cyanocinctus (Daudin) of the Madras coast. Proceedings: Plant Sciences; 20(5): 143-174.
Sivak, J. G.; (1977). The role of the spectacle in the visual optics of the snake eye. Vision Research; 17(2): 293-298.
Smith, C.; (2008). Biology of sensory systems. John Wiley & Sons.
Smith, M.; (1926). Monograph of the Seasnake (Hydrophiidae). Trustees of the British Museum.
Tamiya, N.; Tatsuhiko, Y. A. G. I.; (2011). Studies on sea snake venom. Proceedings of the Japan Academy. Series B, Physical and biological sciences; 87(3): 41.
Volsøe, H. E. L. G. E.; (1939). The sea-snakes of the Iranian Gulf and the Gulf of Oman. Danish Scientific Investigation in Iran; 1: 9-45.
Voris, H. K.; Voris, H. H.; Liât, L. B.; (1978). The food and feeding behavior of a marine snake, Enhydrina schistosa (Hydrophiidae). Copeia; 134-146.
Walls, G. L.; (1940). Ophthalmological implications for the early history of the snakes. Copeia; 1-8.
Walls, G. L.; (1942). The vertebrate eye and its adaptive radiation.