با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد آلودگی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

2 دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

چکیده

خطرهای حاصله از تجمع زیستی فلزات در سطوح بالاتر زنجیرة غذایی، یکی از نگرانی‌های عمده در بحث سلامت انسان است. فلزات سنگین در برابر تجزیه شدن مقاوم می‌باشند و در بدن آبزیان از جمله خرچنگ تجمع می‌یابند. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه تجمع فلزات سنگین در بافت نرم و سخت خرچنگ شناگر آبی سواحل بوشهر انجام گرفت. نمونه‌های خرچنگ (40 عدد) در پاییز 1395 به‌روش تصادفی و با استفاده از قایق و تور صیادی از سواحل بوشهر جمع‌آوری شد. جهت آماده‌سازی نمونه‌ها از روش هضم اسیدی استفاده گردید. میانگین غلظت فلزات آهن، روی، مس، منگنز و نیکل در بافت سخت خرچنگ شناگر آبی به‌ترتیب 01/43 ±70/90، 78/6±93/52، 85/13±73/37، 76/7±50/23، 66/3±37/4 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک و در بافت نرم خرچنگ به‌ترتیب 94/56±81/112، 83/4±51/69، 17/28±28/73، 92/3±12/9، 69/3± 24/4 به‌دست آمد غلظت‌ فلزات در بافت سخت خرچنگ به‌طور معنی‌داری بیشتر از بافت نرم بود. براساس نتایج در بافت نرم خرچنگ میانگین غلظت فلز مس بیشتر از حد استاندارد WHO و NHMRC، میانگین فلز نیکل بیشتر از حد استاندارد WHOو FAO و میانگین فلز روی کمتر از استانداردهای جهانی به دست آمد. در بافت سخت خرچنگ در مقایسه با استانداردهای جهانی میانگین فلزات مس و نیکل بیشتر و میانگین فلز روی کمتر از حد استاندارد به‌دست آمد. در مجموع مقادیر فلزات نیکل و مس بالاتر از استانداردها بود که ممکن است سلامت مصرف‌کنندگان را به خطر می‌اندازد.

کلیدواژه‌ها

REFERENCES
Ahmadi Kordestani, Hamidian, A.H.; Hosseini, S.V.; Ashrafi, S.; (2015). Determination of heavy metals concentration in muscle tissue of Cryfish (Astacus leptodactylus). Journal of Natural Environment, Iranian Natural Resources; 68(3): 345-351.
Al-Yousef, M.H., El-Shahawi, M.S.; Al-Ghais, S.M.; (2000). Trace metals in liver, skin and muscle of (Lethrinus lentjan) fish species in relation to body length and sex. Science of the Total Environmental; 256: 87-94.
Canli, M.; Atli, G.; (2003). The relation ships between heavy metals (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Environm Pollution; 121:129 - 136.
Cheraghi, M.; Kargar, A.; Lorestani, B.; Tabiee, O.; (2014). Determination of cadmium, nickel, lead and vanadium concentrations in white Indian prawn sold in Shiraz town. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences; 16(4): 54-61.
Daryalal, KH.; Dadullahi, S.; Zolgharnein, H.; Safahieh, AS.; (2011). Survey of heavy metals (Pb, Ni, Cr, Cd) in the Blue Swimmer Crab (Portunus pelagicus) in coastal of Hormozgan province (Bandar Abbas city). The 5th National Conference and Exhibition on Environmental Engineering.
Demirak, A., Yilmaz, F.; Tuna, A.L.; Ozdemir, N.; (2006). Heavy metals in
water, sediment, and tissue of Leuciscus from a stream in southwestern Turkey. Chemosohere; 9: 1451-1458.
Ekpo, F.E.; Ukpong, E. J.; (2014). Assessment of Heavy Metals Concentrations in water, Sediments and some common sea foods Callinectes amnicola and Tympanotonus fuscatus (crabs and periwinkles) from Uta Ewa Creek of Ikot Abasi, Akwa Ibom State, Nigeria. Global Journal of Applied Environmental Sciences; 4(1): 99-106.
Ghotbuddin, N.; Shirali B.; (2014). Concentration of heavy metals Ni, Cd, Zn in gills, muscle and Hepatopancrases of Litopenaeus vannamei shrimp at Chouebdeh Abadan shrimp breeding site. Journal of Marine Biology; 6(25): 1-8.
Han, B. C., Jeng, W. L.; Chen, R.Y.; Fang, G.T.; Hung, T.C.; Tseng, R.J.; (1998). Estimation of target hazard quotients and potential health risks for metals by consumption of seafood in Taiwan. Archives of Environmental Contamination and Toxicology; 35: 711-720.
Hosseini, M.; Abdi Bastami, A.; (2102). Concentration of heavy metals (Pb, Cu, Cd, Ni) in the Blue Swimper Crab (Portunus pelagicus) and its habitat sediments in coastal waters of Bushehr. The 17th National & 5th International Iranian Biology Conference.
Hosseini, S.V., Hosseini, S.M.; Gourabi,
T.; Naseri, M.; (2006). Determination of heavy metals content in the water, sediments and muscle of crayfish, Astacus leptodactylus, in Abbasa River of Nour city. Iranian Journal of Natural Resources; 59(3): 649 -657.
Kamrani, E., Sabili, A.N.; Yahyavi, M.; (2010). Stock Assessment and Reproductive Biology of the Blue Swimming Crab, Portunus pelagicus in Bandar Abbas Coastal Waters, Northern Persian Gulf. Journal of the Persian Gulf, (Marine Science); 1(2):11-22.
Khakshoor, M.S.; Pazooki, J.; (2014). Extraction of Chitin-Chitosan component in exoskeleton of blue swimming crab (Portunus segnis Furskal, 1775), Bandar Abbas beach, Persian Gulf. Scientific Research Journal of Animal Environment; 6(1): 11-18.
Kosj, N.; Rahmani, A.W.; Ali Nia, M.; (2013). Survey of iron heavy metal accumulation in the gill of blue swimmer crab (Portunus pelagicus). First National Conference on Environment, Energy and Bio-Defense.
Kurun, A., et al.; (2010). Total metal levels in crayfish Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823), and surface sediments in Lake Terkos, Turkey, Environmental Monitoring and Assessment; 169: 385-395.
Kyomo, J.; (1999). Distribution and abundance of crustaceans of commercial importance in Tanzania Mainland coastal waters. Bulletin of Marine Science; 65: 321–335.
Niani, A.; Entezami, M.; (2013). Evaluation of biological pollution of the blue swimmer crab to heavy metals in the Persian Gulf. Second National Conference on Environmental Conservation and Planning.
Olowu, R. A.; Ayejuyo, O.O.; Adewuyi, G.U.; Adejoro, I.A., Denloye, A.A.; B., Babatunde, A.O.; Ogundajo, A.L.;
(2010). Determination of Heavy Metals in Fish Tissues, Water and Sediment from Epe and Badagry Lagoons, Lagos, Nigeria. Journal of Chemistry; 7(1):215-221.
Paydar, M.; Sharif Fazeli, M.; Riahi Bakhtiari, A.; (2003). Determination of heavy metals content in astacus leptodactylus caspicus in anzali lagoon, Irananin Scincetifc Fisheries Journal; 12: 1-14.
Pourang, N., Dennis J.H.; Ghourchian, H.; (2004). Tissue distribution and redistribution of trace elements in shrimp species with the emphasis on the roles of metallothionein. Ecotoxicology; 13: 519-533.
Ranjbar, S.; (2010). Study and comparison of bioaccumulation of heavy metal (Lead &Cadmium) in shell &muscle tissues of prevailing crab of Qeshm Island. Master's Thesis. Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran.
Reinecke, A.J.; Snyman, R.G.; Nel, J.A.J..; (2003). Uptake and distribution of lead (Pb) and cadmium (Cd) in the freshwater crab, potamonautes perlatus (crustacea) in the Eerste river, South Africa. Water, Air, and Soil Pollution; 145: 395–408.
Saei-Dehkordi, S.S.; Fallah, A.Z.; Nematollahi, A.; (2010). Arsenic and mercury in commercially valuable fish species from the Persian Gulf: influences of season and habitat. Food and Chemical Toxicology, 48: 2945-2950.
Shulkin, V. M.; Presley, B. J.; (2003). Metal concentration in mussel Crenomytillus grayanus and oyster Crassostrea gigas in relation to contamination of ambient sediment. Environmental International; 29: 493- 502.
Sobhanardakani, S., (2016). Assessing of As, Zn, Pb, Cd, Cr, Cu and Mn contamination in groundwater resources of Razan plain using water
quality pollution indices. Journal of Neyshabur University of Medical Sciences; 4(4):33-45.
Velayatzadeh, M.; AskarySary, A.; (2014). Accumulation of Mercury, Cadmium, Tin, Nickel, iron and Zinc in canned tuna from Khuzestan Province. Journal of Food Hygiene; 4(15):33-41.
Zeng, Z.; Ma, Y.; Wang, X.; Chen, C.T.; Yin, X.; Zhang, S.; Zhang, J.; Jiang, W.; (2016). Elemental compositions of crab and snail shells from the Kueishantao hydrothermal field in the southwestern Okinawa Trough. Journal of Marine Systems; 180: 90-101.
Zeveidawian-Pour, Z., (2008). Measurement of mercury in soft and hard tissue of Banana Shrimp (fenneropenaeus merguiensis) in the Persian Gulf (Bandar Abbas and Qeshm). Master's Thesis, Hormozgan University.