نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه مشیدی ¹
• سهیل ایگدری ²
• منوچهر نصری ¹

¹ گروه شیلات دانشگاه تهران

² استادیار دانشگاه تهران

چکیده

مطالعه حاضر به ‌منظور بررسی تنوع ریختی چهار جمعیت‌ شاه‌کولی ارومیه (Alburnus atropatenae)، با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی انجام شد. برای این منظور تعداد 163 نمونه از چهار رودخانه حوضه ارومیه شامل رودخانه‌های بانه، سقزچای، سیمینه‌رود و زرینه‌رود با استفاده از الکتروشوکر نمونه‌برداری شدند. برای استخراج داده-های شکل از سمت چپ نمونه تصاویر دوبعدی تهیه گردید. سپس تعداد 15 لندمارک هم‌ساخت تعریف و با استفاده از نرم‌افزار TpsDig2 برروی نمونه‌ها رقومی شدند. داده‌های لندمارک پس از رویهم‌گذاری براساس آنالیز پروکراست با استفاده از تحلیل‌های PCA، CVA با ارزش P حاصل از Permutation test و Cluster Analysis مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین شکل بدن هر جمعیت نسبت به شکل میانگین کل مصورسازی گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری از نظر شکل بدن بین جمعیت‌های مورد مطالعه وجود دارد. براساس تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ای، جمعیت‌های مورد مطالعه براساس شکل بدن به دو خوشه شامل خوشه رودخانه بانه و خوشه رودخانه های سقزچای، سیمینه‌رود و زرینه‌رود تقسیم شدند. براین اساس جمعیت‌های بانه، سیمینه رود و سقزچای با بدنی پهن و به ترتیب بواسطه سر کوچک‌تر، موقعیت عقبی چشم‌ها و طول قاعده باله پشتی کمتر و جمعیت زرینه‌رود بواسطه بدنی دوکی شکل با عمق کمتر قابل تفکیک باشند. این تفاوت‌های ریختی می‌تواند بیانگر تکامل در حال پیشرفت جمعیت‌های این گونه تحت تاثیر شرایط محیطی رودخانه‌های محل زیست و جدایی جغرافیایی باشد.

کلیدواژه‌ها

• انعطاف‌پذیری ریختی
• حوضه ارومیه
• ریخت‌سنجی هندسی
• شاه‌کولی ارومیه

موضوعات

• اکوفیزیولو‍ژی ماهی
• بیوسیستماتیک جانوری
• شیلات