با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کارشناس ارشد محیط‌زیست، گروه تنوع زیستی، دانشکده محیط‌زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

چکیده

چکیده
اولین گام در مدیریت و حفاظت از گوشت‌خواران بزرگ‌جثه، آگاهی از تراکم جمعیت مورد نظر است و برآورد تراکم نیازمند شناخت الگوی پراکنش گونه در سطح سیمای‌سرزمین می‌باشد. در این تحقیق الگوی پراکنش و تراکم خرس‌قهوه‌ای (Ursus arctos syriacus) با استفاده از نمایه استاندارد شده موریسیتا (SMI) و نمونه‌گیری خوشه‌ای تطبیقی (ACS) در محدوده شهرستان ارسنجان در استان فارس تعیین گردید. کار میدانی و شمارش نمایه‌های حضور در قالب پلات‌های نه کیلومتر مربعی (3×3) انجام شد. تعداد کل پلات‌های نمونه‌گیری 300 پلات در کل ناحیه مورد مطالعه بود. نتایج نمایه SMI نشان داد که الگوی پراکنش این گونه به‌صورت کپه‌ای و افراد آن عمدتاً در منطقه شکار ممنوع کوه‌خم تجمع یافته‌اند. نتایج ACS بر اساس هشت نمونه از لانه‌‌های فعال زمستان‌خوابی نشان داد که تراکم خرس قهوه‌ای 031/0 فرد در هر سلول و 0034/0 فرد در هر کیلومتر مربع در کل محدوده مورد مطالعه می‌باشد. در نهایت پیشنهاد می‌شود که لانه‌های زمستان‌خوابی شاخص مناسبی در ارزیابی جمعیت خرس قهوه‌ای می‌باشد که از آن می‌توان در برآورد تراکم و فراوانی نسبی این گونه در سایر زیستگاه‌ها و پایش جمعیت در سال‌های متوالی استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

REFERENCES
 
Ballard, W.B.; Roney, K.E.; Ayres, L.A.; Larsen, D.A.; (1990). Estimating Grizzly Bear Density in Relation to Development and Exploitation in Northwest Alaska. International Conference on Bear Research and Management; 405-413.
Bellemain, E.; Swenson, J.E.; Tallmon, D.; Brunberg, S.; Taberlet, P.; (2005).         Estimating population size of elusive animals using DNA from hunter-collected faeces: comparing four methods for brown bears. Conservetion Biology; 19(1): 150-161.
Clevenger, A.P.; Purroy, F.J.; (1996). Sign surveys for estimating trend of a remnant brown bear population in northern Spain. Wildlife Biology; 2: 275-281.
Dahle, B.; Swenson, J.E.; (2003). Home ranges in adult Scandinavian brown bears Ursus arctos: effect of mass, sex, reproductive status, population density and habitat type. Journal of Zoology; 260: 329-335.
Dryver, A. L.; Chao, C. T.; (2007). Ratio Estimators in Adaptive Cluster Sampling. Environmetrics; 18: 607-620.
Fahimi, H.; Yusefi, G.H.; Madjdzadeh, S.M.; Damangir, A.A.; Sehhati sabet, M.E.; Khalatbari, L.; (2011). Camera traps reveal use of caves by Asiatic black bears (Ursus thibetanus gedrosianus) (Mammalia: Ursidae) in southeastern Iran. Journal of Natural History, 45: 37-38.
Gutleb, B.; Ziaie, H.; (1999). On the distribution and status of the brown bear Ursus arctos and the Asiatic black bear U. thibetanus in Iran. Zoology in the Middle East; 18: 5-8.
Kendall, K.C.; Metzgar, L.H.; Patterson, D.A.; Steele, B.M.; (1992). Power of sign surveys to monitor population trends. Ecological Applications; 2: 422-430.
Keating, K.A.; Swartz, C.C.; Haroldson, M.A.; Moody, D.; (2002). Estimating numbers of females with cubs-of-the-year in the Yellowstone grizzly bear population. Ursus; 13: 16-174.
Kolstad, M.; Mysterud, I.; Kvam, T.; Sorensen, O.J.; Wikan, S.; (1986). Status of the brown bear in Norway; distribution and population 1978–1982. Biological Conservation; 38: 79-99.
Krebs, C.J.; (1999). Ecological Methodology, 2nd edn. Benjamin/ Cummings, Menlo Park, CA.
Krebs, C.J.; (2001). Ecology: The Experimental Analysis of Distribution andAbundance, 5th edn. Addison-Wesley, San Francisco, CA.
Lorenzini, R.; Posillico,M.; (2000). DNA fingerprinting and brown bear conservation in Abruzzo – central Italy. Italian Journal of Zoology; 67: 326-327.
Sinclair, A.R.E.; Fryxell, J.M.; Caughley, G.; (2006). Wildlife ecology, conservation, and management. 2nd ed. Blackwell Publishing.
Mier, K.L.; Picquelle, S, J.; (2008). Estimating abundance of spatially aggregated populations: comparing adaptive sampling with other survey designs; 64: 176-197
Nezami, B.; Farhadinia, M.S.; (2011). Litter sizes of brown bears in the Central Alborz Protected Area, Iran. Ursus; 22(2): 167-171. (in Persian)
Philippi, T.; (2005). Adaptive cluster sampling for estimation of abundances within local populations of low-abundance plants. Ecology; 85: 1091-1100.
Royle, J.A.; Nichols, J.D.; (2003). Estimating abundance from repeated presence-absence data or point counts. Ecology; 84; 777-790.
Solberg, K.H.; Bellemain, E.; Drageset, O.M.; Taberlet, P.; Swenson, J.E.; (2006). An evaluation of field and non-invasive genetic methods to estimate brown bear (Ursus arctos) population size. Biological Conservation; 128: 158 -168.
Smallwood, K.S.; Schonewald, C.; (1998). Study design and interpretation of mammalian carnivore density estimates. Oecologia; 113: 474-491.
Swenson, J.E.; Wabakken, P.; Sandegren, F.; Bjarvall, A.; Franzen, R.; Soderberg, A.; (1995). The near extinction and recovery of brown bears in Scandinavia in relation to the bear management policies of Norway and Sweden. Wildlife Biology; 1: 11-25.
Thompson, S.K.; (1992). Sampling. Wiley-Interscience, New York.
Thompson, S.K.; (1990). Adaptive Cluster Sampling. Journal of American Statistical Association; 85: 1054-1059.
Zarei, A.; (2012). Den Ecology of  Brown Bear (Ursus arctos) In Koh-Khom Area, Fars Province, WesternSouth of Iran. M.Sc Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Campus, Tehran. (in Persian)
Ziaie, H.; (2008). A Field Guide to the Mammals of Iran, second Edition. (in Persian)
Wesley, M.; Hochachka, K.M.; Doyle, F.; Krebs, C.J.; (2000). Monitoring vertebrate populations using observational data. Can. Journal of Zoology; 78: 521-529.
Witmer, G.W.; (2005). Wildlife population monitoring: some practical considerations. USDA National Wildlife Research Center-Staff Publications. Paper 70.