با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران.

2 . دانشیار، گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه مازندران، بابلسر

چکیده

چکیده
خلیج فارس از اکوسیستم‌های دریایی با ارزش می‌باشد. ورود فاضلابهای صنعتی به‌ویژه از صنایع پتروشیمی واقع در خط ساحلی خلیج فارس، منجر به آلودگی گسترده آبزیان منطقه شده است. لذا، مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات ساختار بافتی کبد در ماهیان شوریده و بیاح جمع‌آوری شده از خور موسی، واقع در شمال غربی خلیج فارس، جهت ارزیابی احتمال تأثیر آلاینده‌های منطقه بر این ماهیان، صورت گرفت. در این مطالعه 50 قطعه ماهی از پنج ایستگاه در خور موسی شامل پتروشیمی، غنام، زنگی، دورق و پاتیل جمع‌آوری شدند. همچنین، 10 قطعه از هر یک از گونه‌ها، از خور سجافی به­عنوان ایستگاه شاهد جهت مقایسه با ایستگاه‌های مورد مطالعه جمع‌آوری شد. پس از اخذ نمونه از بافت کبد، نمونه‌ها در فرمالین 15 درصد تثبیت و بر اساس روش‌های مرسوم بافت‌شناسی کلاسیک مورد مطالعه قرار گرفت. دژنره شدن سیتوپلاسم، واکوئولاسیون هسته، رسوب هموسیدرین و سلول‌های خونی تخریب شده از تغییرات بافتی مشاهده شده بود. میزان درجه تغییرات بافتی به‌دست آمده در ایستگاه‌های پتروشیمی و پاتیل در هر دو گونه ماهی به‌طور معنی‌داری به ترتیب بالاتر و پایین‌تر از سایر ایستگاه‌ها بود. در هر دو گونه ماهی بیاح و شوریده تغییرات بافتی مشاهده شده در کبد، با میزان آلودگی ایستگاه‌ها رابطه داشت. در کل به‌نظر می‌رسد کبد شاخص مناسبی جهت ارزیابی آلودگی منطقه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

 
Abdollahpoor, A.; (2010). Comparative study of heavy metal accumulation (Cd, Cu, Co, Ni and Pb) in sediment and prominent fish spicies of Musa creek. M.Sc. thesis, Khorramshahr University of Marine Science and Techology.
Au, D.W.T.; (2004). The application of histocytopathological biomarkers in marine pollution monitoring: a review. Mar Poll Bull; 48: 817-834.
Azimi, A.; Dadolahi Sohrab, A.; Safahieh, A.; Zolgharnein, H.; Savari, A.; Faghiri, I.; (2013). The study of heavy metals (Hg, Cd, Pb and Cu) levels in Sediments of North-West of Persian gulf- Imam Khomeini Port. J Ocean; 3(11): 10-17.
Babadi, S.; (2011). Bioaccumolation of mercury in some tissuues of yellowfin seabream (Acanthopagrus latus): Comparison of Invivo and Invitro conditions. MSc thesis, Khorramshahr University of Marine Science and Techology.
Bancroft, D.; Gamble, M.; (2002). Microorganisms. Theory and practice of histological techniques. 5th ed. Philadelphia, USA: Churchill Livingstone Elsevier; 325-344.
Camargo, M.M.P.; Martinez, C.B.R.; (2007). Histopathology of gills, kidney and liver of a Neotropical fish caged in an urban stream. Neotrop Ichthyol; 5: 327-336.
Chavan, V.R.; Muley, D.V.; (2014). Effect of heavy metals on liver and gill of fish Cirrhinus mrigala. Int J Curr Microbiol App Sci; 3(5): 277-288.‏
Dehghan Madiseh, S.; Savary, A.; Parham, H.; Sabzalizadeh, S.; (2009). Determination of the level of contamination in Khuzestan coastal waters (Northern Persian Gulf) by using an ecological risk index. Environ Monit Assess; 159: 521-530.
Deivasigamani, B.; (2007). Structure of immune organ in edible catfish, Mystus gulio. Environ Biol; 28(4): 757-764.
Di Giulio, R.T.; Hinton, D,E.; (2008). The toxicology of fishes. Boca Raton, Taylor and Francis Group; 1101.
El-Bakary, N.E.R.; El-Gammal, H.L.; (2010). Camparactive histological, histochemical and ultrastructural study on the proximal intestine of the flatheadgrey mulletand seabream. J World App Sci; 8: 477-485.
Halliwell, B.; Gutteridge, J.M.C.; (1989). Free Radicals in Biology and Medicine, second ed. Clarendon Press, Oxford, UK.
Fanta, E.; Rios, F.S.; Romão, S.; Vianna, A.C.C.; Freiberger, S.; (2003). Histopathology of fish Corydoras paleatus contaminated with sublethal levels of organophosphorus in water and food. Ecotoxicol Environ Safe; 54: 119-130.
Fernandes, C.; Fontainhas-Fernandes, A.; Rocha, E.; Salgado, M.A.; (2008). Monitoring pollution in Esmoriz-Paramos lagoon, Portugal: Liver histological and biochemical effects in Liza saliens. Environ Monit Assess; 145: 315-322.
Fischer, W.; Bianchi, G.; (1984). FAO Species Identification Sheet for Fishery Purposes. Western Indian Ocean, (Fishing Area 51), Vol II. Rome: FAO.
Kakkar, K.G.; (2011). Water soluble fraction of diesel fuel induced histopathological alterations in the liver Channa punctatus. Fish Shellfish Immunol; 18: 14-16.
Kim, S.H.; Sharma, R.P.; (2005). Mercury alters endotoxin induced inflammatory cytokine expression in liver: differential role of P38 and extra cellular signalregulated mitogen activated protein kinases. Immunotoxicol; 27: 123-135.
Marigomez, I.; Soto, M.; Cancio, I.; Orbea, A.; Garmendia, L.; Cajaraville, M,P.; (2003). Cell and tissue biomarkers in mussel and histopathology in hake and anchovy from Bay of Biscay after the Prestige oil spill (Monitoring Campaign 2003). Mar Poll Bull; 53: 287-304.
Novaluna, N.A.; (1982). Morphometrics, biology and population dynamics of the croaker fish, Otolithes tuber. In: Pauly D, Mines AN. (editors) Small-scale fisheries of San Miguel Bay, Philippines, Biology and stock assessment, ICLARM Technical Reports; 124.
Ogundiran, M.A.; Fawole, O.O.; Adewoye, S.O.; Ayandiran, T.A.; (2010). Toxicological impact of detergent effluent on juvenile of African catfish (Clarias gariepinus) (Buchell 1822). Agric Biol J N Am; 1: 330-342.
Oliveira Ribeiro, C.A.; Belger, L.; Pelletier, E.; Rouleau, C.; (2002). Histopathological evidence of inorganic mercury and methyl mercury toxicity in the arctic charr (Salvelinus alpines). Environ Res; 90: 217-225.
Safahieh, A.; Monikh, F,A.; Savari, A.; Doraghi, A.; (2011). Heavy metals concentration in Mullet Fish, Liza abu from petrochemical waste receiving creeks, Musa Estuary (Persian Gulf). J Environ Protec; 2(09): 12-18.‏
Safahieh, A.; Babadi, S.; Nabavi, M.B.; Ronagh, M.T.; Ghanemi, K.; (2013). Assessment of mercury intake through consumption of yellowfin seabream (Acanthopagrus latus) from Musa Estuary. J Life Sci Technol; 1: 142-146.
Salamat, N.; Soleimani, Z.; Safahieh, A.; Savari, A.; Ronagh, M,T.; (2013). Using Histopathological changes as a biomarker to trace contamination loading of Musa Creeks (Persian Gulf). Toxicol Pathol; 41: 913-920.
Satari, M.; Shahsavani, D.; Shafiei, Sh.; (2003). Fish Biology 2 (Systematic). Hagh Shenas publication. Tehran, Iran.
Triebskorn, R.; Kohler, H.R.; Flemming, J.; Braunbeck, T.; Negele, R,D.; Rahmann, H.; (1994). Evaluation of bis(tri-n-butyltin)oxide (TBTO) neurotoxicity in rainbow-trout (Oncorhynchus mykiss). 1. Behavior, weight increase, and tin content. Aquat Toxicol; 30: 189-197.
Triebskorn, R.; Köhler, H.R.; Honnen, W.; Schramm, M.; Adams, S.M.; Müller, E,F.; (1997). Induction of heat shock proteins, changes in liver ultrastructure, and al terations of fish behavior: are these biomarkers related and are they useful to reflect the state of pollution in the field? J Aquat Ecosyst Stress Rec (Formerly Journal of Aquatic Ecosystem Health); 6: 57-73.
Van Dyk, J.C.; Pieterse, G.M.; van Vuren, J.H.J.; (2007). Histological changes in the liver of Oreochromis mossambicus (Cichlidae) after exposure to cadmium and zinc. Ecotox Environ Safe; 66: 432-440.
Velkova-Jordanoska, L.; Kostoski, G.; (2005). Histopathological analysis of liver in fish (Barbus meridionalis petenyi Heckel) in reservoir Trebenita. Nat Croat; 14(2): 147-153.
Younis, E.M.; Abdel-Warith, A.A.; Al-Asgah, N.A.; Ebaid, H.; Mubarak, M.; (2013). Histological changes in the liver and intestine of Nile tilapia, Oreochromis niloticus, exposed to sublethal concentrations of cadmium. Pakistan J Zool; 45(3): 833-841.