با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس صید اداره کل شیلات استان مازندران، بابلسر، مازندران

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه شیلات، دانشکده علوم دامی و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، مازندران

3 استادیار و عضو هیات علمی گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، لاهیجان، گیلان

چکیده

چکیده
اثرات استرس ناشی از حمل و نقل در مولدین ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) از استخرهای پرورش به کارگاه تکثیر در سه مقطع زمانی (شامل بلافاصله بعد از صید، 2 ساعت لازم برای انتقال و 24 ساعت بعد از قرارگیری در حوضچه­های آرامش) بر تغییرات مقادیر کورتیزول، گلوکز، استروئیدهای جنسی (تستوسترون و استرادیول) و فاکتورهای خونی با خون­گیری از 30 قطعه مولد بررسی شد. نتایج نشان داد که کورتیزول در بعد از صید به سرعت افزایش (625 نانوگرم بر میلی­لیتر) و به طور معناداری بعد از 24 ساعت کاهش (409 نانوگرم بر میلی­لیتر) یافت (05/0P). مقادیر تستوسترون و استرادیول در بین سه مرحله زمانی اختلاف معناداری نشان دادند؛ به طوری که بیشترین مقادیر آنها در زمان بلافاصله بعد از صید و با گذشت زمان روند کاهش معناداری داشتند (05/0P). همچنین، نگهداری 24 ساعته مولدین در حوضچه­های آرامش سبب بهبود برخی از پارامترهای خونی گردید. بر اساس نتایج، حمل و نقل در مولدین کپور معمولی بر میزان کورتیزول، هورمون­های استروئیدی و برخی از پارامترهای خونی (مقادیر اریتروسیت­ها و هموگلوبین) اثرات منفی داشته و لذا اقدامات لازم در خصوص آرامش مولدین (حتی در انتقال کوتاه­ مدت) ضروری است.
 

کلیدواژه‌ها

Bahmani, M.; Oryan, Sh.; (2003). Effects of harvesting stress, transportation and maintenance on leukocytes index of the young Acipenser persicus broodstocks in the southern of the Caspian Sea. Journal of Basic Sciences; 13(50): 4117-4130.
Barry, TP.; Lapp, AF.; Kayes, TB.; Malison, JA.; (1993). Validation of microtitroplate ELISA formeasuring cortisol in fish and comparison of stress response of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and lake trout (Salvelinus namaycush). Aquaculture; 117: 351-363.
Belanger, JM.; Son, JH.; Laugero, KD.; Moberg, CP.; Doroshov, I.; Lankford, SE.; Cech, JJ.; (2001). Effects of short term management stress and ACTH injectionon plasma cortisol levels in cultured white sturgeon, Acipenser transmontanus. Aquaculture; 203: 165-176.
Campbell, TW.; Ellis, CK.; (2007). Avian and Exotic Animal Hematology and Cytology. 3rd ed. Blackwell Scientific Publications Ltd. Ames, Iowa; 320 P.
Caruso, D.; Schlumberger, O.; Dahm, C.; Proteau, JP.; (2002). Plasma lysozyme levels in sheatfish Silurus glanis subjected to stress and experimental infection with Edwardsiella tarda. Aquaculture Research; 33(12): 999-1008.
Casillas, E.; Myers, MS.; Rhodes, LD.; McCain, BB.; (1986). Serum chemistry of diseased English sole, Parophrys ventulus, from polluted areas of Puget Sound, Washington. Journal of Fish Disease; 8: 437-449.
Castranova, DA.; King, VW.; Woods, LC.; (2005). The effects of stress on androgen production, spermiation response and sperm quality in high and low cortisol responsive domesticated male striped bass. Aquaculture; 246: 413-422.
Costas, B.; Conceição, LEC.; Aragão, C.; Martos, JA.; Ruiz-Jarabo, I.; Mancera, JM.; Afonso, A.; (2011). Physiological responses of Senegalese sole (Solea senegalensis) after stress challenge: Effects on non-specific immune parameters, plasma free amino acids and energy metabolism. Aquaculture; 316: 68-76.
Davis, AK.; Maney, DL.; Maerz, JC.; (2008). The use of leukocyte profiles to measure stress in vertebrates: a review for ecologists. Functional Ecology; 22: 760-772.
del Valle, G.; Taniguchi, N.; Tsujimura, A.; (1995). Effects of stress on some hematological traits of chromosome manipulated ayu, Plecoglosus altivelis. Suisanzoshoku Japan Aquaculture Society; 43: 89-95.
Di Marco, P.; McKenzie, DJ.; Mandich, A.; Bronzi, P.; Cataldi, E.; Cataudella, S.; (1999). Influence of sampling conditions on blood chemistry values of Adriatic sturgeon Acipenser naccarii. Journal of Applied Ichthyology; 15: 73-77.
Ellsaesser, C.; Clem, LW.; (1986). Heamatological and immunological changes in channel catfish stressed by handling. Journal of Fish Biology; 28: 511-521.
Fange, R.; Nilsson, S.; (1985). The fish spleen; structure and function experiential. In: Moyle, PB.; Cech, J.; (editors). Fishes: An Introduction to Ichthyology. 4th edn. Prentice-Hall, Upper Saddle River, New Jersey; 152-58.
Greenburg, N.; Wingfield, J.; (1987). Stress and reproduction: Reciprocal relationship. In: Norrisand, DO.; Jones, RE.; (editors). Hormones and Reproduction in Fishes, Amphibians and Reptiles. Plenum Press, New York, London; 461-503.
Haddy, JA.; Pankhurst, NW.; (1999). Stress-induced changes in concentrations of plasma sex steroids in black bream. Journal of Fish Biology; 55: 1304-1316.
Kikuchi, Y.; Hughes, GM.; (1985). Effect of moderate anad severe excersise in rainbow trout on some of arterial blood. Japanese Journal of Ichthyology; 31: 422-426.
Kubokawa, K.; Watanabe, T.; Yoshizaki, M.; Iwata, M.; (1999). Effects of acute stress on plasma cortisol, sex steroid hormone and glucose levels in male and female sockeye salmon during the breeding season. Aquaculture; 172: 335-349.
Milla, S.; Mathieu, C.; Wang, N.; Lambert, S.; Nadzialek, S.; Massart, S.; Henrotte, E.; Douxfils, J.; Mélard, C.; Mandiki, SNM.; Kestemont, P.; (2010). Spleen immune status is affected after acute handling stress but not regulated by cortisol in Eurasian perch, Perca fluviatilis. Fish and Shellfish Immunology; 28: 931-941.
Nikoo, M.; Saeidi, A.; Yasemi, M.; Jafari, A.; Al Khorshid, M.; (2007). Changes in cortisol, glucose and serum steroid hormones in transporting of the Caspian Sea kutum (Rutilus kutum) broodstocks. Iranian Journal of Fisheries Sciences; 16(3): 147-154.
Nilsson, S.; Grove, DJ.; (1984). Adrenergic and cholinergic innervation of the spleen of the cod (Gadus morhua). European Journal of Pharmacology; 28: 135-137.
Olsen, YA.; Einarsdottir, IE.; Nilssen, KJ.; (1995). Metomidate anaesthesia in Atlantic salmon, Salmo salar, prevents plasma cortisol increase during stress. Aquaculture; 134: 155-168.
Olsen, RE.; Sundell, K.; Hansen, T.; Hemre, GI.; Myklebust, R.; Mayhew, TM.; Ringø, E.; (2003). Acute stress alters the intestinal lining of Atlantic salmon, Salmo salar: An electron microscopical study. Fish Physiology and Biochemistry; 26: 211-221.
Paighambari, SY.; Gharache, MH.; Jafari, V.; (2013). Effects of electrofishing stress on hematological parameters of wild carp (Cyprinus carpio). Journal of Utilization and Cultivation Aquatics; 2(1): 85-95.
Pickering, AD.; (1984). Cortisol-induced lymphocytopenia in brown trout, Salmo trutta. General and Comparative Endocrinology; 53: 252-259.
Pickering, AD.; Pottinger, TG.; Carragher, JF.; Sumpter, JP.; (1987). The effects of acute and chronic stress on the levels of reproductive hormones in the plasma of mature male brown trout, Salmo trutta. General and Comparative Endocrinology; 68: 249-259.
Pickering, AD.; Pottinger, TG.; (1989). Stress responses and disease resistance in salmonid fish: Effects of chronic elevation of plasma cortisol. Fish Physiology and Biochemistry; 7: 253-258.
Pottinger, TG.; Moran, TA.; (1993). Differences in plasma cortisol and cortisone dynamics during stress in two strains of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Journal of Fish Biology; 43: 121-130.
Pottinger, TG.; Carrick, TR.; (1999). Modification of the plasma cortisol response to stress in rainbow trout. General and Comparative Endocrinology; 16: 122-132.
Rehulka, J.; (2000). Influence of astaxanthin on growth rate, condition, and some blood indices of rainbow trout, Oncorhynchus mykiss. Aquaculture; 190: 27-47.
Sattari, M.; (2002). Ichthyology. Vol 1. Naghshe Mehr Press; 659 P.
Schreck, CB.; Contreras-Sanchez, W.; Fitzpatrick, MS.; (2001). Effects of stress on fish reproduction, gamete quality, and progeny. Aquaculture; 197: 3-24.
Schreck, CB.; (2010). Stress and fish reproduction: The roles of allostasis and hormesis. General and Comparative Endocrinology; 165: 549-556.
Sumpter, JP.; (1997). The endocrinology of stress. In: Iwama, GW.; Sumpter, J.; Pickering, AD.; Schreck, CB.; (editors). Fish Stress and Health in Aquaculture. Cambridge University Press, Cambridge; 95-118.
Svopodova, ZP.; Kalab, L.; Dusek, TB.; Vykusova, J.; Kolarova, D.; Janouskova, F.; (1999). The effect of handling and transport on the concentration of glucose and cortisol in blood plasma of common carp. Acta Veterinaria Brno; 68: 265-274.
Vijayan, MM.; Pereira, C.; Grau, EG.; Iwama, GK.; (1997). Metabolic responses associated with confinement stress in tilapia: the role of cortisol. Comparative Biochemistry and Physiology (C)-Toxicology and Pharmacology; 116: 89-95.
Wedemeyer, GA.; McLeay, DJ.; (1981). Methods for determining the tolerance of fishes to environmental stressors. In: Stress and Fish. Academic Press, London and New York; 246-75.