با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم جانوری، دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهران

3 استادیار موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی کرج

چکیده

 
چکیده
عقرب­ها از قدیمی­ترین بندپایان خشکی­زیند. عقرب­ها برای محفوظ ماندن از نور و دماهای بالا و پایین و نگهداری نوزادان شان در زمین لانه حفر می­کنند. لانه عقرب­ها بسته به زیستگاه و نوع گونه، شکل، عمق و محل حفر متنوعند. با توجه به اقلیم استان خوزستان و تنوع گونه­های عقرب­ این استان بررسی رفتارهای لانه­سازی عقرب­ها موضوعی مهم در عقرب­شناسی است. در این تحقیق رفتار لانه­سازی دو نوع عقرب  Odothouths  bidentatus و Scorpio mauruss بررسی شد. در این بررسی طول و عرض مدخل لانه­ها اندازه­گیری و مولاژ لانه­ها به وسیله تزریق موادی از گچ و سیمان در لانه­ها به دست آمد. نتایج حاصله از اندازه­گیری عرض وطول مدخل، بخش­های مختلف لانه شامل: ابتدائی، میانی، انتهایی و طول لانه در عقرب­های مورد مطالعه بعد از تهیه میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد با روش T-test و با خطای کمتر از 05/0 با هم مقایسه شدند. برای مقایسه پارامترهای داخل گونه از روش ناپارامتری فریدمن و همچنین  پارامترهای اندازه­گیری شده مربوط به خواص فیزیکوشیمیایی خاک بستر عقرب­های مورد مطالعه از روش من­ویتنی  مقایسه شد. نتایج  نشان داد میانگین عرض و ارتفاع مدخل لانه، قطر بزرگ و کوچک 3/1 میانی و  قطر بزرگ 3/1 انتهایی در لانه­های مطالعه شده اختلاف معناداری را در سطح خطای کمتر از 5 درصد دارد. طول لانه Scorpio mauruss بیش از Odothouths  bidentatus است. لانه Scorpio mauruss  اغلب دارای زاویه تند 45 درجه­اند ولی در Odothouths  bidentatus این زاویه به 25 درجه کاهش یافته است. تعداد لانه­های Scorpio mauruss در400 مترمربع بیشتر و لانه­ها به هم نزدیک­تر از Odothouths  bidentatus است.
 

کلیدواژه‌ها

Aivazi, A.; Gowhari, I.; (2013). scorpiology, Ilam, Medical Sciences University, p.150. (in Persian)
Dehghani, R.; (2009). Introducing Compsobuthus matthiesseni (Birula. 1905) scorpion as one of the major stinging scorpions in Khuzestan, Iran. Toxicon, 54: 272-275.
Farzanpayi, R.; (1957). Knowing scorpions,1st ed. Tehran: University Publication, P. 275. (in Persian)
Farzanpayi, R.; (1988). Scorpion Biology, Tehran, Teran Nashre Daneshgahi, p.170. (in Persian)
Krapf.; (1986). predator-prey relations in diurnal Scorpio maurus. 10th international congress of arachnology, Jaca, P.133.
Motavali, F.; (2004). Funstic Scorpion in Sari Mountains, Journal of Mazandaran University of Medical Sciences; 42: P.93-95
Navidpour, SH.; (2008). Scorpions of Iran (Arachnida, Scorpiones). Part I.Khouzestan Province. Euscorpius, P, 70-90.
 
Polis, GA.; (1990). The Biology of Scorpion. 1st edition, Stanford, California, Stanford University Press, P.587
Pashaei Rad, SH.; (2009). Invertebrate Zoology, Tehran, Far, P.307. (in Persian)
Rezaei.; (2008). Symmetric pulmonary edema after scorpion sting. a case report. revinst. med. trop. s. paulo, P.347-350
Shahi.; (2007). scorpion funa in Hormozgan province, Jornal of Hormozgan University of Medical Sciences, P. 205-214. (in Persian)
Shehab, A.; (2009). Ecology and biology of scorpions in Palmyra, Syria, Turk j zoll, P.235
Yigit, N.; (2007). Functional Morphology of Venom Apparatus of Euscorpius mingrelicus, Journal of Applied Biological Sciences, P.27.
Zargan, J.; (2003). identifying species of scorpions in the Persian Gulf islands, Journal of Boushehr University of Medical Sciences; 1: 20-24. (in Persian)