با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. ‏صندوق پستی 3697-19395‏

2 گروه زیست‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه،دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر، ایران

10.30473/eab.2024.69608.1929

چکیده

به‌دلیل مقاومت روز افزون باکتری‌های بیماریزا به آنتی‌بیوتیک‌های جدید پژوهش‌گران در پی یافتن مواد ضدمیکروبی با منشأ گیاهی به‌عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک‌های غیر مؤثر هستند. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر ضدباکتریایی عصاره هیدروالکلی گیاه آویشن‌دنایی بر روی باکتری‌های شیگلا فلکسنری، یرسینیا انتروکولیتیکا و استرپتوکوکوس سالیواریوس می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، گیاه آویشن‌دنایی جمع‌آوری و عصاره گیاه به‌روش خیساندن (ماسراسیون) تهیه و اثرات ضد میکروبی این گیاهان در رقت‌های 65/0، 25/1، 5/2، 5 و 10میلی‌گرم بر ‌لیتر با استفاده از روش انتشار در دیسک بر روی باکتری‌های شیگلا فلکسنری، یرسینیا انتروکولیتیکا و استرپتوکوکوس سالیواریوس در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین، جنتامایسین، تتراسایکلینو ونکومایسین تعیین و قطر هاله عدم رشد اندازه‌گیری شد.  هم‌چنین حداقل غلظت مهار کننده رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) عصاره‌ها بر علیه سه باکتری موردنظر تعیین گردید.
یافته ها: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که عصاره گیاه آویشن بر استرپتوکوکوس سالیواریوس در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر بیش‌ترین اثر را داشته و قطر هاله عدم رشد 33/20 اندازه‌گیری گردید. هم چنین  این عصاره‌ها بر روی باکتری یرسینیا هیچ اثری نداشتند. برای اثرمتقابل آنتی‌بیوتیک در باکتری حداکثر قطر هاله عدم رشد برای آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین و باکتری استرپتوکوکوس به‌دست آمد، اما در اثر متقابل آنتی‌بیوتیک ونکومایسین و باکتری یرسینیا هاله‌ای تشکیل نشد. مقدار MIC مربوط به گیاه روی باکتری‌های استرپتوکوکوس سالیواریوس و شیگلا فلکسنری مقدار مشابهی را نشان داد که برابر 65/0 میلی‌گرم بر لیتر بود و مقدار MIC روی باکتری یرسینیا انتروکولیتیکا برابر25/1 میلی‌گرم برلیتر به‌دست آمد. هم‌چنین مقدار مؤلفه MBC برای گیاه آویشن دنایی روی باکتری یرسینیا و شیگلا برابر 5/2 میلی‌گرم بر‌لیتر و برای باکتری استرپتوکوکوس سالیواریوس برابر 25/1میلی‌گرم بر ‌لیتر به‌دست آمد.
نتیجه گیری: بنابراین، عصاره هیدرو الکلی گیاه آویشن دارای اثر بازدارندگی بوده و این عصاره بر باکتری استرپتوکوکوس اثر بیش‌تری نسبت به دو باکتری یرسینیا و شیگلا نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Akbarinia, A., Sharifi Ashoorabadi, E., & Mirza, M. A. H. D. I. (2010). Study on drug yield and essential oil content and composition of Thymus daenensis Celak. under cultivated condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research26(2), 205-212.
Bonardi, S., Bassi, L., Brindani, F., D'Incau, M., Barco, L., Carra, E., & Pongolini, S. (2013). Prevalence, characterization and antimicrobial susceptibility of Salmonella enterica and Yersinia enterocolitica in pigs at slaughter in Italy. International Journal of Food Microbiology, 163(2-3), 248-257.
Bagamboula, C. F., Uyttendaele, M., & Debevere, J. (2004). Inhibitory effect of thyme and basil essential oils, carvacrol, thymol, estragol, linalool and p-cymene towards Shigella sonnei and S. flexneri. Food microbiology21(1), 33-42.
Burt, S. (2004). Essential oils: their antibacterial properties and potential applications in foods-a review. International journal of food microbiology, 94(3), 223-253.
Castor, M. L., Whitney, C. G., Como-Sabetti, K., Facklam, R. R., Ferrieri, P., Bartkus, J. M., ... & Lynfield, R. (2009). Antibiotic resistance patterns in invasive group B streptococcal isolates. Infectious diseases in obstetrics and gynecology2008.
Corrêa, A. B. D. A., Silva, L. G. D., Pinto, T. D. C. A., Oliveira, I. C. M. D., Fernandes, F. G., Costa, N. S. D., ... & Benchetrit, L. C. (2011). The genetic diversity and phenotypic characterisation of Streptococcus agalactiae isolates from Rio de Janeiro, Brazil. Memórias do Instituto Oswaldo Cruz106, 1002-1006.
Dakhili, M., Zahraei Salehi, T., Torabi Goodarzi, M., & Khavari, A. (2006). Evaluation of antimicrobial effects of 4 medicinal plants against Salmonella typhymurium and comparision them with common antibiotics in veterinary medicine. Journal of Medicinal Plants5(20), 21-26.
Fazeli, M. R., Amin, G., Attari, M. M. A., Ashtiani, H., Jamalifar, H., & Samadi, N. (2007). Antimicrobial activities of Iranian sumac and avishan-e shirazi (Zataria multiflora) against some food-borne bacteria. Food control18(6), 646-649.
Fujita, M., Shiota, S., Kuroda, T., Hatano, T., Yoshida, T., Mizushima, T., & Tsuchiya, T. (2005). Remarkable synergies between baicalein and tetracycline, and baicalein and β‐lactams against methicillin‐resistant Staphylococcus aureus. Microbiology and immunology49(4), 391-396.
Gandomi, H., Misaghi, A., Basti, A. A., Bokaei, S., Khosravi, A., Abbasifar, A., & Javan, A. J. (2009). Effect of Zataria multiflora Boiss. essential oil on growth and aflatoxin formation by Aspergillus flavus in culture media and cheese. Food and chemical toxicology47(10), 2397-2400.
Goudarzi, M., Sattari, M., Najar piraieh, S., Goudarzi, G. & Bigdeli, M. (2006). Antibacterial effects of aqueous and alcoholic extracts of Thyme on enterohemorrhagic Escherichia coli. Yafte, 8(3), 63-69. (in Persian)
Gradwohl, R. B. H. (1948). Clinical Laboratory Methods and Diagnosis, CV Mosby Co. St. Louis, Missouri1, 574-654.
Hanifian, S., & Khani, S. (2012). Prevalence of virulent Yersinia enterocolitica in bulk raw milk and retail cheese in northern-west of Iran. Int J Food Microbiol, 155, 85-92.
Javan, A.J. (2016). Combinational effects of Trachyspermum ammi and Zataria multiflora Boiss essential oils on some pathogenic food-borne bacteria. Koomesh17(2).
Jawets, A. (2014). Medical microbiology. Translated by H. Jahandideh., H. Jahandideh, Isfahan: Sena. (in Persian)
Kandian, S., Sattari, M., Nikbin, V., & Aslani, M. M. (2018). Examining the pattern of antibiotic sensitivity and determining the ipaH gene in Shigella strains isolated from selected provinces of the country. Madras Journal of Medical Sciences biological damage, 14 (1), 81-88. (in Persian)
Karaman, S., Digrak, M., Ravid, U., & Ilcim, A. (2001). Antibacterial and antifungal activity of the essential oils of Thymus revolutus Celak from Turkey. Journal of ethnopharmacology76(2), 183-186.
Khosravipour, S., & Rezaeian-Doloei, R. (2015). Antibacterial activity of Carum copticum essential oil against Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum and Escherichia coli in nutrient broth medium.
Kowalczyk, A., Przychodna, M., Sopata, S., Bodalska, A., & Fecka, I. (2020). Thymol and thyme essential oil-new insights into selected therapeutic applications. Molecules25(18), 4125.
Mahboubi, M. O., & Feizabadi, M. M. (2009). The antimicrobial activity of Thyme, Sweet Marjoram, Savory and Eucalyptus oils on Escherichia coli, Salmonella typhimurium, Aspergillus niger and Aspergillus flavus. Journal of Medicinal Plants8(30), 137-144.
Mahboubi, M., Heidarytabar, R., Mahdizadeh, E., & Hosseini, H. (2017). Antimicrobial activity and chemical composition of Thymus species and Zataria multiflora essential oils. Agriculture and natural resources51(5), 395-401.
Masoumian, M., & Zandi, M. (2017). Antimicrobial activity of some medicinal plant extracts against multidrug resistant bacteria. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences19(11).
Miladi, H., Slama, R. B., Mili, D., Zouari, S., Bakhrouf, A., & Ammar, E. (2013). Essential oil of Thymus vulgaris L. and Rosmarinus officinalis L.: Gas chromatography-mass spectrometry analysis, cytotoxicity and antioxidant properties and antibacterial activities against foodborne pathogens.
Momtaz, H., Farzan, R., Rahimi, E., Safarpoor Dehkordi, F., & Souod, N. (2012). Molecular characterization of Shiga toxin-producing Escherichia coli isolated from ruminant and donkey raw milk samples and traditional dairy products in Iran. The Scientific World Journal2012.
Omid Beigi, R. (2000). Approaches to the production and processing of medicinal plants. Tehran: Mosharan Nash Publications. (in Persian)
Omidbeigi, R. (1997). Approaches to the production and processing of medicinal plants. Tehran: Designers Publishing House. (in Persian)
Parsaeimehr, M., Akhondzade Basti, A., Misaghi, A., Zahraei Salehi, T., Radmehr, B., & Gandomi Nasrabadi, H. (2010) Effect of Zataria multiflora Boiss. Essential Oil on Enterotoxin Production by Staphylococcus aureus ATCC 6538. J. Med. Plants, 9(33), 98-102. (in Persian)
Peirano, G., Souza, F. D. S., & Rodrigues, D. D. P. (2006). Frequency of serovars and antimicrobial resistance in Shigella spp. from Brazil. Memorias do Instituto Oswaldo Cruz101, 245-250.
Rahimi, E., Sepehri, S., Safarpoor, F., Shaygan, S., & Momtaz, H. (2014). Prevalence of Yersinia species in
traditional and commercial dairy products in Isfahan province, Iran. Jundishapur J Microbiol,  7(4), e9249.
Ranjbar, R., Seif, A., & Dehkordi, F. S. (2019). Prevalence of antibiotic resistance and distribution of virulence factors in the shiga toxigenic Escherichia coli recovered from hospital food. Jundishapur Journal of Microbiology12(5).
Ranjbar, R., Yadollahi Farsani, F., & Safarpoor Dehkordi, F. (2019). Antimicrobial resistance and genotyping of vacA, cagA, and iceA alleles of the Helicobacter pylori strains isolated from traditional dairy products. Journal of Food Safety39(2), e12594.
Rasouli, B. (1998). Investigating the antimicrobial effects of thyme and purple spike from the mint family, sumac and pistachio tuber by in vitro method. Master thesis of Urmia University. (in Persian)
Rechinger, K. H., & Iranica F. (1982). Akademische Druck-U: Verlagsnstalt GRAZ, 150, 532-551.
Safarpoor Dehkordi, F., Gandomi, H., Basti, A. A., Misaghi, A., & Rahimi, E. (2017). Phenotypic and genotypic characterization of antibiotic resistance of methicillin-resistant Staphylococcus aureus isolated from hospital food. Antimicrobial resistance & infection control6(1), 1-11.
Seo, Y. S., Srinivasan, U., Oh, K. Y., Shin, J. H., Chae, J. D., Kim, M. Y., ... & Ki, M. (2010). Changing molecular epidemiology of group B streptococcus in Korea. Journal of Korean medical science25(6), 817-823.
Shahnia, M., & Khaksar, R. (2013). Antimicrobial effects and determination of minimum inhibitory concentration (MIC) methods of essential oils against pathogenic bacteria. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology7(5), 949-955.
Sheeladevi, A., & Ramanathan, N. (2012). Antibacterial activity of plant essential oils against food borne bacteria. International Journal of Pharmaceutical & Biological Archives3(5), 1106-1109.
Soltan Dallal, M. M., Bayat, M., Yazdi, M. H., Aghaamiri, S., Ghorbanzadeh Meshkani, M., Abedi Mohtasab, T. P., & Shojaee Sadi, B. (2012). Antimicrobial effect of Zataria multiflora on antibiotic-resistant Staphylococcus aureus strains isolated from food. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences, 17(2), 21-29.
Soltani Nejad, S., Mokhtari, T., & Rahbarian, P. (2010). Antibacterial effect of Ziziphora clinopodiodes essential oil and methanol extract on pathogen bacteria. J. Mic. Bio. Tech. of Azad Islamic University, 2(5), 1-6.
Tajkarimi, M. M., Ibrahim, S. A., & Cliver, D. O. (2010). Antimicrobial herb and spice compounds in food. Food control21(9), 1199-1218.
Zahrai Salehi, T., Vejgani, M., Bayat, M., Tarshizi, H., & Akhundzadeh, M. (2013). Determining the minimum inhibitory concentration (MIC) of Shirazi thyme essential oil on Staphylococcus aureus, Streptococcus agalitae and Escherichia coli bacteria. Journal of Faculty of Veterinary Medicine, University of Tehran, 6(2), 110-107. (in Persian)
Zc N, ra ić , Fi i ić I. (2015). Prac Salmonella spp. and Yersinia enterocolitica in/on tonsils and mandibular lymph nodes of slaughtered pigs. Folia Microbiol, 60: 131-135.