با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم محیط‏ زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط ‏زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان

3 استادیار گروه شیلات و محیط‏ زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد

چکیده

پرندگان تنها موجوداتی هستند که به سبب قدرت پرواز دارای دامنه پراکنش وسیع بوده و تغییرات ساختاری در ترکیب، تنوع و تراکم اکولوژیک آن‏ها می‏تواند بیانگر تغییرات محیط زیست باشد. این مطالعه با هدف شناسایی گونه‏ها، شاخص‏های تنوع زیستی و سایر مقادیر شاخص‏های اکولوژیک در یک بازه زمانی 5 ساله (94-90) از 22 سایت نمونه‏برداری، برای اولین بار در استان گلستان انجام شده است. در مجموع 123 گونه از 27 خانواده پرنده شناسایی شد که 6 گونه آن در لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارند. از نظر تعداد افراد گونه‏ها، به ترتیب چنگر معمولی، اردک سرسبز و فلامینگوی بزرگ بیشترین تعداد را داشتند. خانواده Anatidae بیشترین تعداد افراد را در پرندگان شامل شدند. شاخص‏های اکولوژیک نشان دادند بیشترین تنوع و یکنواختی گونه‏ها در سال 1391 بوده و طی سال‏های اخیر، نه تنها تعداد افراد گونه‏ها کاهش چشمگیری داشته، بلکه تمام شاخص‏های تنوع کاهش یافته است و این درحالی است که شاخص غالبیت به طور معنی‏داری افزایش دارد. نتایج این مطالعه هشداری برای علاقه‏مندان و دوستداران حفاظت محیط زیست و همچنین کارشناسان و مدیران این حوزه است و ضرورت حفاظت از این مناطق را بیش از پیش آشکار می‏کند.

کلیدواژه‌ها

Aazami, J.; Esmaili Sari, A.; Bahramifar, N.; Ghasempouri, S. M.; (2012). Environmental Values investigation of three bird’s species (Coot, Mallard, and Great cormorant) in wetlands of the north of Iran with emphasis on Economic value. Economical Natural Resources; 1; 85-94. (in Persian)
Aazami, J.; Sari, A.E.; Abdoli, A.; Sohrabi, H.; Brink, P.J.; (2015). Assessment of ecological quality of the Tajan River in Iran using a multimetric macroinvertebrate index and species traits. Environmental management; 56, 260-9.
Ahmadpour, M.; Synkakarimi, M.; Ghasempoori, S. M.; Ahmadpour, M.; (2010). Autumn survey of waterbirds and waders diversity and density changes of three international wetland in Sorkhrud. Ecobiologia; 2: 33-42.
Aliabadian, M.; Roselaar, C. S.; Nijman, V.; Sluys, R.; Vences, M.; (2005). Identifying contact zone hotspots of passerine birds in the Palaearctic region. Biology Letters; 1: 21-3.
Azad, L. T.; Sari, A. E.; Tavabe, K. R.; (2009). Determination of rest-oil pollution (polycyclic aromatic hydrocarbons) in surface water of three internationl wetlands of Iran. Journal of Environmental Research And Development; 4.
Bannayan, M.; Sanjani, S.; (2011). Weather conditions associated with irrigated crops in an arid and semi arid environment. Agricultural and Forest Meteorology; 151: 1589-98.
Barnes, B. V.; Pregitzer, K. S.; Spies, T. A.; Spooner, V. H.; (1982). Ecological forest site classification. Journal of Forestry; 80: 493-8.
Behrouzi-Rad, B.; (1992). On the movements of the Greater Flamingo, Phoenicopterus ruber, in Iran. Zoology in the Middle East; 6: 21-8.
Belmaleki, B.; Sobhan Ardakani, S.; (2009). Investigation of hunting situation of migratory birds in north of Iran in accordance of environmental law. Internal Aquatic Ecosystem Conferences; 1-10. (in Persian)
DoE & Iran.; (2015). Interview. http://golestan.irib.ir.
Goławski, A.; Dombrowski, A.; (2011). The effects of weather conditions on the numbers of wintering birds and the diversity of their assemblages in villages and crop fields in east-central Poland. Italian Journal of Zoology; 78: 364-9.
Gotelli, N. J.; Colwell, R. K.; (2001). Quantifying biodiversity: procedures and pitfalls in the measurement and comparison of species richness. Ecology Letters; 4: 379-91.
Hosieni, S.A.; Khatirnani, J.; Akbarzadeh, M.; (2016). The study on plants coverage changes in semi-step ranglands of Golestan. Iranian Rangland and Desert Research; 21: 685-97. (in Persian)
IUCN.; (2016). The Redlist of Birds. http://datazone.birdlife.org./
Khaleghizadeh, A.; Scott, D. A.; Tohidifar, M.; Babak, S.; Musavi, M. G.; Sehhatisabet, M. E.; Ashoori, A.; Khani, A.; Bakhtiari, P.; Amini1, H.; (2011). Rare birds in Iran in 1980-2010. Journal homepage: www. wesca. net 6.
Khaleghizadeh, A.; Sehhatisabet, M. E.; (2006). Contribution to the knowledge of the diet of Iranian birds. Áåðêóò; 145.
Khanaposhtani, M. G.; Kaboli, M.; Karami, M.; Etemad, V.; (2012). Effect of habitat complexity on richness, abundance and distributional pattern of forest birds. Environmental Management; 50: 296-303.
Khani, A.; Nourani, E.; Kafash, A.; Ilanloo, S.; Alipour, J.; Yousefi, M.; (2015) Artificial waterbodies in Sarakhs county: important stopover sites for migratory waterbirds in northeastern Iran. Sandgrouse.
Mansoori, J.; (2008). A guide of Birds Iran. Book, 512. (in Persian)
Nabavi, M.; Behrouzi-Rad, B.; Yosefian, S.; (2006). Density, Distribution and Diversity of birds in Shadegan wetland. Enviromental Research; 31: 109-16. (in Persian)
Quan, R.-C.; Wen, X.; Yang, X.; (2002). Effects of human activities on migratory waterbirds at Lashihai Lake, China. Biological Conservation; 108: 273-9.
Riazi, B.; Mirazmanhehi, A.; (2006). The migratory birds in wetlands of Giulan, Mazandaran and Golestan Environmental knowledge; 89-100. (in Persian)
Sefidi, K.; Mohadjer, M. R. M.; Etemad, V.; Copenheaver, C. A.; (2011). Stand characteristics and distribution of a relict population of Persian ironwood (Parrotia persica CA Meyer) in northern Iran. Flora-Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants; 206: 418-22.
Sheykhi Ilanloo, S.; Yousefi, M.; Khani, A.; Ashouri, A.; Rezaei, H. R.; Kafash, A.; (2014). Diversity and population size of birds in Naqadeh suburban habitats, North Western Iran. Scientific Research Journal of Animal Environment; 6: 53-69. (in Persian)
Udvardy DF, M.; Udvardy, M.; (1975). A classification of the biogeographical provinces of the world. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources Morges, Switzerland.
Yousefi, M.; Ilanloo, S. S.; Shokrane, M.; (2015). Bird species richness in Bavanat County, north east of Fars province. Experimental Animal Biology; 4: 69-78.