بیوسیستماتیک جانوری
مینا ازهاری؛ الهام احمدی
چکیده
حلزون‌های آب شیرین میزبانان واسط گروه بزرگ و مهمی از کرمهای انگلی در پزشکی و دامپزشکی هستند. در ایران سالانه میلیونها ریال خسارات ناشی از فاسیولیازیس انسانی ایجاد میشود که میتواند میزبانان واسط آن، حلزون راستگرد Lymnaea palustris و حلزون چپگرد Physa acuta باشد. برای بررسی مورفولوژی حلزون‌های آب شیرین L. palustris و P. acuta از دو خانواده ...
بیشتر
حلزون‌های آب شیرین میزبانان واسط گروه بزرگ و مهمی از کرمهای انگلی در پزشکی و دامپزشکی هستند. در ایران سالانه میلیونها ریال خسارات ناشی از فاسیولیازیس انسانی ایجاد میشود که میتواند میزبانان واسط آن، حلزون راستگرد Lymnaea palustris و حلزون چپگرد Physa acuta باشد. برای بررسی مورفولوژی حلزون‌های آب شیرین L. palustris و P. acuta از دو خانواده Lymnaeidae وPhysidae، اقدام به جمع‌آوری نمونهها طی دو فصل بهار و تابستان از غرب و جنوب استان تهران طی سالهای 1400 و 1401 شد. جمعاً تعداد 987 نمونه جمع‌آوری و پس از کشته شدن در آب جوش، در الکل 70 درصد نگهداری شدند. در آزمایشگاه، رادولای نمونهها استخراج گردیده و با استفاده از رنگ Mally II، رنگآمیزی شدند و فرمول دندانی، دندانهای رادولا و مورفولوژی پوسته موردبررسی قرار گرفت. در گونه L. palustris، دندان مرکزی باریک و با یک کاسپ کوچک پوشیده شده و دندانهای حاشیهای نیز رشد ضعیفی داشته و دارای ساختار نامنظمی است، اما در گونهP. acuta، دندان مرکزی دارای سه کاسپ اصلی و دندانهای حاشیهای بزرگ است. از نظر تفاوت در پوسته این دو گونه میتوان به طول و نوع پیچش آن‌ها اشاره کرد که در بالغ گونه L. palustris اندازه استاندار آن‌ها در حدود 21 میلیمتر بوده ولی در بالغ گونه P. acuta اندازه استاندار آن‌ها در حدود 15 میلیمتر است. همچنین همبستگی معنی‌دار بین عامل محیطی دما با تغییرات جمعیت گونههای موردبررسی مشاهده شد.
موسی کشاورز؛ مریم سیوف‌جهرمی
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 121-132
چکیده
اورکین دریایی به عنوان فرسایشگر زیستی، از عوامل مؤثر در اکوسیستم آب‌سنگ‌های مرجانی است که مطالعه ریخت‌سنجی ظاهری توتیا و ارتباط آن با آرواره حائز اهمیت است. ازاین‌رو، اورکین دریایی Echinometra mathaei، در نواحی بین جزرومدی بندردیر (N̋̋57/03ʹ50˚27، E̋̋39/49ʹ53˚51) درفصل تابستان (تیر تا شهریور 1393) مورد بررسی قرار گرفت. 91 نمونه پس ازبرداشت از ساحل به ...
بیشتر
اورکین دریایی به عنوان فرسایشگر زیستی، از عوامل مؤثر در اکوسیستم آب‌سنگ‌های مرجانی است که مطالعه ریخت‌سنجی ظاهری توتیا و ارتباط آن با آرواره حائز اهمیت است. ازاین‌رو، اورکین دریایی Echinometra mathaei، در نواحی بین جزرومدی بندردیر (N̋̋57/03ʹ50˚27، E̋̋39/49ʹ53˚51) درفصل تابستان (تیر تا شهریور 1393) مورد بررسی قرار گرفت. 91 نمونه پس ازبرداشت از ساحل به طورزنده به آزمایشگاه انتقال داده شدند. وزن ترکل با ترازو و ارتفاع و قطر پوسته، طول آرواره باکولیس دیجیتالی سنجیده شد (دقت 01/0). سپس رابطه بین ارتفاع وقطر باوزن برحسب شاخص‌های محاسباتی، وارتباط بین آرواره، و ارتفاع و قطر به دست آمد. نتایج نشان دادکه نسبت ارتفاع به قطر (شاخص HDR)، مستقل از قطر (شیب نزدیک به صفر) است و در نتیجه رابطه‌ای مستقیم بین ارتفاع و قطر پوسته برقرار است (47/0=a). با وجود آن‌که بلندترین ارتفاع و طول خار مربوط به جنس نر بود، اما به طور کلی جنس ماده مقادیر بیشتری از قطر، ارتفاع وضخامت پوسته رابه خود اختصاص می‌داد (متوسط ارتفاع، قطر و ضخامت پوسته درجنس ماده به ترتیب: mm52/3±13/24، و mm71/5±93/44، و mm16/0±83/0؛ ودرجنس نر به ترتیب: mm82/6±22/21، mm27/12±67/37 و m20/0±73/0 بود). نمونه‌های نابالغ، قطرهای پوسته‌ای کمتر از mm20 و وزن‌هایی کمتراز gr66/6 را دارا بودند که معیاری ازرسیدگی جنسی میتواند باشد. دوشاخص HWR و DWR، در جنس نر و ماده اختلاف چشم‌گیری با کل نمونهها داشتند، که میتواند به جنسیت نابالغ ارتباط داده شود. همچنین طول آرواره نصف ارتفاع (49/0=a، 87/0=r) و تقریباً یک‌چهارم قطر(25/0=a، 89/0=r) به دست آمد. نتایج به‌خوبی نشان داد که نمونه‌های بزرگتر، آرواره‌های بلندتر دارند که میتواند در شناسایی نمونه‌هایی با فرسایش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
