فرحناز مولوی؛ حامد دهقان؛ امیر جعفر علیزاده؛ سید مصطفی حسینی فاطمی
چکیده
چکیده رودخانه کشفرود بزرگترین رودخانه شمال شرق کشور بوده و در طول مسیر آن، هشت کال از سطح شهرستان مشهد گذشته و به این رودخانه وارد میشوند فاضلابهای مناطق رجایی، گلشهر، مهرآباد، التیمور، سیمان شهر، خواجه ربیع و اسماعیلآباد توسط این کالها وارد رودخانه میشود. اطمینان از سلامت آب این رودخانه در بهداشت عمومی منطقه و سلامت ...
بیشتر
چکیده رودخانه کشفرود بزرگترین رودخانه شمال شرق کشور بوده و در طول مسیر آن، هشت کال از سطح شهرستان مشهد گذشته و به این رودخانه وارد میشوند فاضلابهای مناطق رجایی، گلشهر، مهرآباد، التیمور، سیمان شهر، خواجه ربیع و اسماعیلآباد توسط این کالها وارد رودخانه میشود. اطمینان از سلامت آب این رودخانه در بهداشت عمومی منطقه و سلامت مواد غذایی بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل تحقیق جامع و گسترده زیر در راستای برآورد آلودگی انگلی این رودخانه انجام شد. به این منظور از بهمن 1392 تا بهار سال 1395 و در طی یازده نوبت از 12 ایستگاه نمونهبرداری صورت گرفت، این ایستگاهها طوری انتخاب شدهاند که سرشاخه ورودی رودخانه، ورودی کالها و محدودههای قبل و بعد از تصفیهخانهها پوشش داده شود. آنالیز انگلی جهت شناسایی کیست و تخم انگلها مطابق روش جدید بیلنجر با لام شمارش مک مستر (با حجم حفرهای 3/0 میلیمتر) انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین کل انگلها در طول تحقیق 09/0 ± 75/0 عدد در هر صد لیتر میباشد، نمونهها بعد از عکسبرداری توسط کلیدهای رایج شناسایی شدند. نتایج نشان داد که فراوانترین انگلها: Giardia lamblia، Trichomonas vaginali، Criptosporidium sp.، Entamoeba histolytica بوده و نمونههای Balantidium coli، Dieantomeba fragilis،Endolimax nana، Normarsk sp.، Iodamoeba butschlii و Chilomastix mesnili با نرخ فراوانی کمتر مشاهده شدهاند. بهطورکلی محدوده تصفیهخانه اولنگ دارای بیشترین نرخ آلودگی در منطقه میباشد. آلودهترین ماههای سال مربوط به ماههای فروردین، اردیبهشت و شهریورماه بوده و کمترین آلودگی در ماههای مرداد، مهر و آبان گزارش شده است. بهطور کلی کاربری تصفیهخانهها برای حجم آبی این رودخانه کافی نیست و خصوصاً در ماههایی که شهر مشهد پذیرای حضور فراوان زائران است آلودگی این آب بسیار زیاد شده و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی شهر بهشمار میرود و لذا لزوم بهبود وضعیت آب و کیفیت عملکرد تصفیهخانهها بهشدت احساس میگردد.
آزیتا فراشی؛ محمد سرباز؛ علی خانی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 35-44
چکیده
چکیده استان خراسان رضوی از جمله زیستگاههای مهم گونه زردهبر (Vormela peregusna) در ایران بهشمار میآید. در این مطالعه برای مدلسازی زیستگاه گونه زردهبر از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) استفاده شد. این روش یک رویکرد مؤثر برای پیشبینی حضور گونهها بر اساس دادههای صرفا حضورگونه است. در این مطالعه با استفاده از 25 نقطه حضور گونه ...
بیشتر
چکیده استان خراسان رضوی از جمله زیستگاههای مهم گونه زردهبر (Vormela peregusna) در ایران بهشمار میآید. در این مطالعه برای مدلسازی زیستگاه گونه زردهبر از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) استفاده شد. این روش یک رویکرد مؤثر برای پیشبینی حضور گونهها بر اساس دادههای صرفا حضورگونه است. در این مطالعه با استفاده از 25 نقطه حضور گونه در سطح استان، پیشبینی احتمال حضور گونه با میزان صحت 89٪ انجام گرفت. بر اساس نتایج بهدست آمده احتمال حضور زردهبر در مناطق شمالی و شمالغربی استان دارای مطلوبیت بالاتری نسبت به مناطق دیگر بخصوص مناطق جنوبشرقی بودند. بر اساس یافتههای این مطالعه 6٪ از سطح کل استان برای زیست این گونه مناسب است. نتایج همچنین نشان دادند که مناطق مطلوب این گونه با جادههای منطقه دارای همپوشانی بالایی هستند و علاوه بر جادهها با سکونتگاههای انسانی نظیر شهرها و روستاها نیز ارتباط مثبتی دارند و مطابق با منحنیهای عکسالعمل با دور شدن از این مناطق احتمال حضور این گونه نیز کاهش مییابد و مناطق جنگلی و رودخانهها دارای تأثیر مثبت در افزایش مطلوبیت زیستگاه گونه هستند. باتوجه به اینکه عمدهترین بخش تخریبهای محیطزیستی متوجه زیستگاهها میباشد، بنابراین، تلاش در جهت شناخت و مدیریت صحیح آنها از اهمیت به سزایی برخوردار است.
حامد استواری؛ حاجی قلی کمی
دوره 6، شماره 3 ، اسفند 1396، ، صفحه 143-152
چکیده
این تحقیق به منظور مطالعه برخی از ویژگیهای زیستی وزغ خراسانی Bufotes oblongus، از ماه فروردین 1391 تا تیر ماه 1392، در قنات قصبه شهر گناباد درخراسان رضوی و سد و چشمه فصلی روستای مهوید و قناتهای کوران و بلده شهر فردوس و قنات محمدآباد شهر قاین در خراسان جنوبی انجام گرفت. لاروهای این گونه، در طول روز با کمک تور دستی با چشمه یک میلیمتر و تمامی ...
بیشتر
این تحقیق به منظور مطالعه برخی از ویژگیهای زیستی وزغ خراسانی Bufotes oblongus، از ماه فروردین 1391 تا تیر ماه 1392، در قنات قصبه شهر گناباد درخراسان رضوی و سد و چشمه فصلی روستای مهوید و قناتهای کوران و بلده شهر فردوس و قنات محمدآباد شهر قاین در خراسان جنوبی انجام گرفت. لاروهای این گونه، در طول روز با کمک تور دستی با چشمه یک میلیمتر و تمامی نمونههای بالغ، در شب با کمک دست جمعآوری شدند. مشخصه مهم این گونه، داشتن برآمدگی رو به پایین غده پاروتوئید درعقب پرده صماخ و همچنین کوچک بودن قطر پرده صماخ است. بیشترین و کمترین طول بدست آمده از این گونه در زیستگاه طبیعیاش، 27/8 سانتیمتر (جنس ماده) و 59/5 سانتیمتر (جنس نر) بود. نسبت طول ساق پا به اندازه بدن برای این گونه و در این تحقیق، 35/0 و نسبت طول غده پاروتوئید به اندازه بدن، 21/0 به دست آمد. نتایج این تحقیق در ارتباط با بررسی یک چشمه فصلی، نشان داد که آلودگی آب آبگیرها به علت ورود مدفوع حیوانات اهلی به داخل محل تخمریزی و تکوین لاروها، استفاده از این چشمه به عنوان آبشخور دامها و همچنین تبخیر آب به علت گرمای هوا، جزء عوامل تهدیدکننده حیات این گونه به شمار میآیند. به نظر میرسد برنامهریزی و انجام پروژههای آموزشی به منظور بالا بردن آگاهی مردم نسبت به نقش ارزنده دوزیستان، میتواند راهکاری ارزشمند برای حفاظت این رده از مهرهداران، به ویژه در مناطق نیمه بیابانی کشور باشد.
الهه شجاعی حصاری؛ شاهرخ پاشایی راد
دوره 4، شماره 2 ، آذر 1394، ، صفحه 17-24
چکیده
خانواده سیرفیده با 6000 گونه شناسایی شده از 15 قبیله و 3 زیرخانواده به راسته دوبالان تعلق دارد. اعضای این خانواده به Flowerfly و Hoverfly معروف هستند. لارو اغلب آنها شکارگر بوده و نقش مهمی در تعادل بیولوژیکی و کنترل طبیعی آفات ایفا میکنند. بالغین آنها از شهد و گرده گلها تغذیه میکنند و به همین خاطر جزء گردهافشانهای مهم گیاهان ...
بیشتر
خانواده سیرفیده با 6000 گونه شناسایی شده از 15 قبیله و 3 زیرخانواده به راسته دوبالان تعلق دارد. اعضای این خانواده به Flowerfly و Hoverfly معروف هستند. لارو اغلب آنها شکارگر بوده و نقش مهمی در تعادل بیولوژیکی و کنترل طبیعی آفات ایفا میکنند. بالغین آنها از شهد و گرده گلها تغذیه میکنند و به همین خاطر جزء گردهافشانهای مهم گیاهان محسوب میشوند. در بررسی فونستیک سیرفیدههای شهرستان رشتخوار (واقع در استان خراسان رضوی) طی سالهای 1390- 1389 تعداد 340 نمونه از این خانواده جمعآوری شد. نمونهبرداری در چهار دوره، از دو ایستگاه مطالعاتی انجام شد. در مجموع از بین نمونههای جمعآوری شده، تعداد 26 گونه از 12 جنس، متعلق به دو زیر خانواده Syrphinae و Eristalinae مورد شناسایی قرار گرفت؛ که در این بین، لارو 18 گونه شکارگر، 5 گونه پوسیده خوار و 3 گونه گیاهخوار بودند. تمامی گونهها برای نخستین بار از فون این شهرستان گزارش میشوند.
الهه شجاعی حصاری؛ شاهرخ پاشایی راد؛ مرتضی سیف اله زاده زوارم
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1394، ، صفحه 45-52
چکیده
چکیده خانواده سیرفیده معروف به مگس گل (Flower fly یا Hover fly) با حدود 6000 گونه توصیف شده، یکی از بزرگترین خانوادههای راسته دو بالان محسوب میگردد. مگسهای بالغ از شهد و گرده گلها تغذیه کرده و جزء گرده افشانهای مهم به شمار میروند. لارو تعداد زیادی از گونه های این خانواده شکارچی شتهها بوده و نقش مهمی در کنترل بیولوژیک آفات بازی ...
بیشتر
چکیده خانواده سیرفیده معروف به مگس گل (Flower fly یا Hover fly) با حدود 6000 گونه توصیف شده، یکی از بزرگترین خانوادههای راسته دو بالان محسوب میگردد. مگسهای بالغ از شهد و گرده گلها تغذیه کرده و جزء گرده افشانهای مهم به شمار میروند. لارو تعداد زیادی از گونه های این خانواده شکارچی شتهها بوده و نقش مهمی در کنترل بیولوژیک آفات بازی میکنند. در مطالعه حاضر که طی سالهای 1390- 1389 انجام گرفت؛ به بررسی فونستیکی خانواده سیرفیده در شهرستان های تربت حیدریه، رشتخوار و خواف (استان خراسان رضوی) پرداخته و فراوانی گونه غالب در ایستگاه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. گونه های بالغ به صورت تصادفی با تور های حشره گیری جمع آوری و به آزمایشگاه بیوسیستماتیک جانوری دانشگاه شهید بهشتی منتقل شدند. نمونه ها با استفاده از کلید های شناسایی معتبر مورد مطالعه قرار گرفتند. بعد از شناسایی987 نمونه، جهت تأیید به موسسه سیستماتیک جانوری و اکولوژی سیبری در کشور روسیه فرستاده شد و هم اکنون در بخش موزه حشرات دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی نگهداری می شوند. پس از بررسی چک لیست سیرفیده های ایران، سه گونه Eumerus ornatus, Pipizella virens, Platycheirus fulviventris برای اولین بار از استان خراسان رضوی گزارش شدند. دو جنس Pipizella و Platycheirus نیز به جنس های گزارش شده از فون استان اضافه گردید. قبلاً گونه Platycheirus fulviventris از استان گیلان، گونه Pipizella virens از شمال ایران و گونه Eumerus ornatus تنها از شهرستان دماوند گزارش شده بود و با گزارش مجدد این گونه ها در منطقه مورد مطالعه، دامنه انتشار آنها در ایران گستردهتر میشود.
