نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهروز حیدری ¹
• الهام عبدزاده ²
• فاطمه نظرحقیقی ³

¹ عضو هیئت علمی، دانشگاه گیلان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی

² دانشجوی دکتری، دانشگاه گیلان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی .

³ دانشجوی دکتری، دانشگاه گیلان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی

چکیده

به منظور بررسی میزان کورتیزول و گلوکز و دیگر شاخص‏های محتمل در پاسخ به استرس در ماهی گلدفیش Carassius auratus، در بخش نخست آزمایش، بیس فنل آ(0.5 mg/L)، نفتالن (200μg/L) و بوتاکلر(60%) (0.28 µg/L) به مدت دو هفته به آب آکواریوم‏ها اضافه شدند. در بخش دوم تزریق درون صفاقی بیس فنل آ، نفتالن، بوتاکلر به ترتیب هر یک به غلظت 50 mg/kg، 50 mg/kg، 20 μL بر وزن بدن ماهی انجام شد.در روز پنجم و در انتهای آزمایش (روز پانزدهم) و نیز 48 ساعت پس از تزریق درون صفاقی، خونگیری از سیاهرگ دمی ماهیان انجام گرفته و میزان کورتیزول، گلوکز، پروتئین کل و فسفر معدنی پلاسمای خون اندازه گیری شدند. نتایج حاصل نشان داد که در میزان کورتیزول و گلوکز در روز 5، اختلاف معنی‏دار بین تیمار کنترل و بوتاکلر وجود داشت (P<0.05) و در دیگر تیمارها این اختلاف دیده نشد. همچنین به لحاظ آماری هیچ اختلاف معناداری در میزان کورتیزول، گلوکز، پروتئین کل و فسفر معدنی پلاسمای خون ماهیان تحت استرس و نمونه‏های شاهد در پایان آزمایش (روز پانزدهم) و نمونه‏های تزریقی وجود نداشت (P>0.05). در مقایسه نتایج حاصل از آنالیز پلاسمای خون در روزهای پنجم و پانزدهم آزمایش مشخص شد که میزان کورتیزول و گلوکز تیمار بوتاکلر در این دو بازه زمانی تفاوت معناداری باهم داشتند (P<0.05). در مجموع به‏نظر می‏رسد که ماهی گلدفیش می‏تواند یک ماهی مقاوم در برابر آلاینده‏های آبی باشد و زمان پاسخگویی نسبت به آلاینده‏های محیطی بین 3 تا 5 روز می باشد.