با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری تنوع زیستی، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

3 کارشناس ارشد، گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم‌ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران

چکیده

چکیده
امروزه پرندگان آبزی و کنار آبزی از جنبه­های مختلف دارای ارزش بالایی بوده و در مطالعات به عنوان شاخص تنوع زیستی به‌شمار می­روند. مطالعه حاضر با هدف بررسی روند تغییر و مقایسه شاخص‌های تنوع و تراکم پرندگان آبزی و کنار آبزی تالاب سد شیرین سو در استان همدان به مدت یک سال انجام گرفت. برای این منظور پرندگان این تالاب از مهر 1388 تا شهریور 1389 هر ماه سرشماری شدند. نتایج حاصل از بررسی­ها نشان داد که بیشترین تراکم پرندگان در ماه آبان و برابر با 78/23 قطعه در هکتار بوده است. بیشترین و کمترین مقدار شاخص تنوع در میان شاخص‌های به کار رفته برای شاخص سیمپسون به‌ترتیب با ارزش عددی 93/0 و 69/0 نشان داده شد. بیشترین مقدار شاخص یکنواختی نیز برای شاخص اسمیت و ویلسون (8/0) و همچنین کمترین مقدار برای شاخص  سیمپسون (27/0) و کامارگو (27/0) به‌دست آمدند. بیشینه و کمینه تراکم در دوره بررسی در تالاب سد شیرین سو به‌ترتیب به ماههای آبان (78/23) و بهمن (17/1) اختصاص داشت. تعداد گونه‌های کنار آبزی در ماه‌های مختلف سال بیشتر از گونه­های آبزی بود در حالی­که فراوانی پرندگان آبزی همواره بیشتر از کنار آبزی بوده است. به‌نظر می­رسد تالاب سد شیرین سو از نظر مهیا کردن منابع تغذیه­ای برای گونه­های آبزی قابلیت بهتر و بیشتری داشته است و این مسئله نیز با مشاهده فراوانی  بیشتر پرندگان آبزی نسبت به گونه­های کنار آبزی نمود پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها

 
REFERENCES
 
Adamus, P.; Stockwell, L.; (1983). A method for wetland functional assessment. Vols. I and II. Reports FHWA-IP-82-23 and 24, US Department of Transportation, Federal Highway Administration, Washington, USA. 181 and 134 pp.
Amat, J.A.; Green, A.J.; (2010). Waterbirds as Bioindicators of environmental conditions. Conservation monitoring in freshwater habitat, a practical guide and case studies, Edited by Hurford, C.; Schneider, M.; and Cown, I.; Springer Dordrecht Heidelberg London New Yourk.
Behroozi Rad, B.; Rasekh, A.; Eshraqian, N.; Mola, A.; Amini, A.; (2009). The trend of population fluctuation of aquatic birds in Hooralazim wetland, Index of changes in wetland ecosystem. The first national conference of wetlands in Iran, Islamic Azad University of Ahvaz, 14-15 March.
Behroozi Rad, B.; Reyahi Bakhtiari, A.; Khalaghi Zadeh Rostami, A.; (2002). Investigation of Monthly Variability and Density of Aquatic and Abacus Birds in Selkeh and Espand International wetlands. Iranian Natural Resources Journal; 55(2): 243-260.
Birds of the Middle East: (Second Edition). Princeton University Press. 400 pp.
Elemberg, J.; Nammi, P., Poeysae, H.; Sjoeberg; K.; (1994). Relationships between species number lake size andresource diversity in assemblages of breeding waterfowl. Biogeogr;21:75- 84.
Golshahi, A.; Hamami, M.; Khalilipour, A.; (2009). Investigating the diversity of aquatic and aquatic wildlife species in Alla Gol, Alma Gol, Aji Gol and Gomishan wetland. Scientific Journal of Wetland; 1(1): 18-32.
Hattori, A.; Mae, S.; (2001). Habitat use and diversity of waterbirds in a coastal lagoon around Lake Biwa. J. Ecological Research; 16: 543-553.
Hegmatan Water Consulting Engineers; (2007). Shirin Souz Reservoir Specification Design, Hamedan Province Regional Water Supply Company.
Heinzel, H.; Fitter, R.; Parslow, F.; (1998). Birds of Britain and Europe. Harper Collins Publishers. Italy. 382pp.
Herremans, M.; (1999). Water bird diversity, densities, communities and seasonality in the Kalahari Basin, Botswana. Journal of Arid Environment; 43: 319‐350.
Hollis, G. E.; Holland, M.; Maltby, E.; Larson, J.; (1988). The wise Use of Wetlands. Nature and lake size and resource diversity in assemblages of breeding waterfowl. Journal of Biogeography; 21, 75-84.
Kerbs, C.J.; (1999). Ecological  Methodology. Harper & Rows publications. pp: 375-455.
Khalilipour, A.; ​​Behroozi Rad, B.; (2008). Investigating changes in the diversity and abundance of aquatic and near-winter aquatic birds across the southern margins of the Caspian Sea. Journal of the Environment; 44: 20-26.
Khalilipour, O.; Nabavi, S. M.; (2006). Monthly survey of wintering waterbirds in Hoore Bamdej, Khuzestan Province, Southwest Iran. Podoces; 1(1/2): 61-66.
Lorestani Zaynatizadeh, S.; (2001). Determination of distribution, density and diversity of migratory and aquatic migratory birds in relation to vegetation communities in autumn and winter in Hashelan wetland of Kermanshah province. Master's Thesis. Islamic Azad University of Ahvaz Science and Research Branch, pp: 167.
Mansouri, J.; (2000). Iranian Birds Guide. Farzaneh Book Publishing. Tehran. 513 pages.
Mansouri, J.; (2000). Iranian Birds Guide. Hearing Mind Publishing; pp: 489.
Mehrjoo, Ay.; (1993). Study of diversity, density and distribution of migratory birds in Gomishan wetland. Master's thesis. Faculty of Natural Resources, University of Tehran.
Mitsch, W.J.; Gosselink, J.G.; (2000). Wetlands. 3rd ed. John Wiley, New York.
Mori, Y. N.; Sodhi, S.; Kawanishi, S.; Amagishi, S. Y.; (2001). The effect of human disturbance and flock composition on the flight distances of water Flow species. J. Ethol.; 19: 115-119.
Mousavi Hosseini, M.; Amini, A.; Saba, M.; (2011). The trend of changing the indices of diversity and density of aquatic and aquatic birds in the winter months of Hualazim and Shadegan wetlands (2007 to 2009). Research Journal of Ecobiology; 3(12).
Quan, R.; Wen, X.; Yang, X.; (2002). Effect of human activities on migratory waterbirds at Lashihai Lake, China. Biological Conservation; 108: 273‐219.
Rabiei, K.; (2003). Semi-winter census report of aquatic and aquatic migratory birds. Mazandaran Provincial Environmental Office.
Rahimi, S.; Natural, A.; July, M.; (2010). Study of species diversity of aquatic birds and watercolor in Kafter lagoon of Fars province. Research journal of Ecobiology; 1(2):70-8.
Ramezani, R.; Kazemeini, F.; Mohammadpour Roodpashti, Gh.; (2014). Investigating the fauna of aquatic birds and waterfowl in Shirin Souh hunting wetland in Hamadan province, The first national conference on the protection of wetlands and aquatic ecosystems, 19 May 2014.
Ratti, J. T.; Rocklage, A. M.; Gindice, J. H.; Gartoh, E. O.; Golner, D. P.; (2001). Comparison of avian communities on restored and Natural wetland in north and South Dakota. J. Wildlife. Manage; 5: 679-648.
Savinov, V.M.; Gabrielsen, G.W.;  Savinova, N.; (2003). Cadmium, zinc, copper, arsenic, selenium and mercury in seabirds from the Barents Sea:  levels, inter-specific and geographical differences, Sci. Total. Environ; 306: 133-58.
Scot, D.; Murovj Hamedani, H.; Adhami, A.; (1978). Birds of Iran. Publications of the Environmental Protection Agency. Tehran. 404 pages.
Sheykhi Ilanloo, S.; Jabbari, H.; yousefi, M.; Fadakar, D.; (2016). An ornithological survey in Aq Qaleh Wetland: A means of assessing the status of Aq Qaleh for introducing as international wetland to Ramsar Convention. Journal of Animal Environment; 7(4): 81-87.
Sheykhi Ilanloo, S.; Karimi, S.; (2016). 'Determination of the focus centers with high-priority conservation for birds Case Study: Naqadeh township'. Animal Environment; 8(3), pp. 29-38.
 
Skinner, J.; Zalewski, S.; (1995). Functions and values of Mediterranean Wetlands. MedWet publication.
Stolen, E.D.; Breininger, D.R.; Frederick, P.C.; (2005). Using waterbirds as indicators in estuarine systems: successes and perils. Estuarine indicators, CRC marine science series, edited by Bortone, S.A., Raton, B., London New York Washington D.C.
Tabiei, A.; Rasti, Ay.; (2012). Investigation of Biodiversity of Aquatic Birds and the Bottoms of Winter Breads in Hormozgan Province. Journal of Wetland; 7: 35-45.
Tabiei, A.; Sharifi, R.; (2010). Investigation of species diversity of aquatic birds and wintering paddies in Hilla protected area in Bushehr province. Journal of Wetland; 3(9): 71-83.
Torres, R.; (1995). Waterfowl community structure of Laguna Santo Domingo during annual cycle. Rev.Asoc. Cienc. Nat. Litor. St. Tome.; 26(1): 33- 40.
Yousefian, S.; Nabavi M.; Behroozi Rad, B.; (2005). Determination of Density, Distribution and Diversity of Aquatic Bird Species in winter in Shadegan wetland. Journal of Environmental Science; 38: 109-116.