با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی- دانشگاه پیام نور، ایران

2 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

3 کارشناس ارشد، گروه زیست‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران.

چکیده

چکیده
پرتو ایکس یکی از انواع پرتوهای الکترومغناطیسی یونساز می‌باشد که کاربرد فراوانی در حرفه پزشکی و صنعت دارند ولیکن دارای اثرات مخربی نیز می‌باشند. مطالعه حاضر به منظور بررسی تأثیر پرتو ایکس بر تعداد و میزان تحرک سلول‌های اسپرم موش صحرایی نر بالغ انجام گرفته است. 40 سر موش صحرایی نر به­ترتیب در دو گروه تیمار با اشعه ایکس با دستگاه رادیولوژی واریان و گروه کنترل قرار گرفتند. سپس تعداد کل اسپرم‌ها و همچنین میزان تحرک آنها در هر دو گروه با استفاده از آزمون آماری T-test مورد تجزیه­وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که پرتوایکس باعث کاهش معنی داری در تعداد کل اسپرم‌ها شد. تعداد اسپرم‌های مرده و بی­حرکت در شرایط تیمار با پرتو ایکس نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری داشت. ولیکن تعداد اسپرم‌های فعال و با حرکت پیشرونده و اسپرم‌های دارای حرکت کمتر و غیر پیشرونده در گروه تیمار با پرتو ایکس نسبت به گروه کنترل اختلاف معناداری نداشت. چنین نتیجه­گیری می‌شود پرتو ایکس می­تواند اثرات مخربی را بر سیستم تولید مثلی مردان، از جمله کاهش تعداد و قدرت تحرک اسپرم داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

 
Amanda, L.; Ogilvy Stuart, S.; Stephen, M.; (1993). Effect of Radiation on the HumanReproductive System. Environmental Health Perspectives Supplements; 101(2): 109-119.
Andreassi, M.G.; Piccaluga, E.; Gargani, L.; Sabatino, L.; et al.; (2015). Subclinical carotid atherosclerosis and early vascular aging from long-term low-dose ionizing radiation exposure: a genetic, telomere, and vascular ultrasound study in cardiac catheterization laboratory staff. JACC: Cardiovascular Interventions; 8(4): 616-27.
Ay, J.; Zarifkar, A.; Khatamsaz, S.; Shahriyari, H.; (2007). Protective effect of epinephrine on spermatogenesis changes due to Gamma radiation in adult rats. Journal of Feyz.; 11(2): 17-21.
Boyd, W.L.; (2009). Using thermoluminescent dosimeters to measure the dose from high and low energy X-ray sources. [Thesis] Las Vegas: University of Nevada.
Cao, Y.N.; Zhang, Y.; Liu, Y.; (2006). Effects of exposure to extremely low frequency electromagnetic fields on reproduction of female mice and development of offsprings. Chinese journal of industrial hygiene and occupational diseases; 24(8): 468-470.
Curtis, J.R.; (2010). Computed tomography shielding methods: a literaturereview. Radiol Technol; 81(5): 428-36.
Dasdag, S.; Ketani, M.A.; Akdag, Z.; Ersay, A.R.; Sari, I.; Demirtas, Ö.C.; Celik, M.S.; (1999). Whole-body microwave exposure emitted by cellular phones and testicular function of rats. Urological Research; 27(3): 219-223.
Dayanidhi Kumar, D.; Salian, S.; Kalthur, G.; Uppangala, Sh.; et al.; (2013). Semen abnormalities, sperm DNA damage and global hypermethylation in health workers occupationally exposed to ionizing radiation. PlosOne; 8(7): 1-8.
Declan, R.; Kyrio, J.; Edward, J.; Andrew, C.M.F.; (2001). Radiation protection in interventional radiology. Clinical Radiology; 56: 99-106.
Fatahi-Asl, J.; Cheki, M.; Karami, V.; (2013). Quality control of diagnostic radiology devices in the selected hospitals of Ahvaz city. Jentashapir J Health Res.; 4(5): 371-7.
Gholamhosseinian-Najjar, H.; Bahreyni-Toosi, M.T.; Zare, M.H.; Sadeghi, H.R.; Sadoughi, H.R.; (2014). Quality control status of radiology centers of hospitals associated with Mashhad University of Medical Sciences. Iran J Med Phys; 11(1): 182-7.
Goldsworthy; (2012). The biological effects of weak electromagnetic fields, problems and solutions. Radiol technol; 1-29.
Gong, E.; Shin, S.; Sont, T.; Yang, K.; et al.; (2014). Low-dose-rate radiation exposure leads to testicular damage with decreases in DNMT1 and HDAC1 in the murine testis. Journal of Radiation Research; 55: 54-60.
Hardell, L.; Sage, C.; (2008). Biological effects from electromagnetic field exposure and public exposure standards. Biomed Pharmacother; 62: 104-109.
Holmberg, O.; Malone, J.; Rehani, M.; McLean, D.; Czarwinski, R.; (2010). Current issues and actions in radiation protection of patients. Eur J Radiol; 76(1): 15-9.
Howell, S.; Shalet, S.; (1998). Gonadal damage from chemotherapy and radiotherapy. Endocrinology and metabolism clinics of North America, 27(4), 927-943.
Howell, S.J.; Shalet, S.M.; (2005). Spermatogenesis after cancer treatment: damage and recovery. J Natl Cancer Inst Monogr; 34: 12-7.
Jungwirth, A.; et al.; (2012). European Association of Urology guidelines on MaleInfertility: the 2012 update. Eur Urol; 62: 324-345.
Karami, V.; Zabihzadeh, M.; (2016). Ovrian shielding during pelvis radiography:risk versus benefit. J Radiol Radiat Ther; 4(1): 1058.
Karami, V.; Zabihzadeh, M.; (2016). Radiation protection in diagnostic X-ray imaging departments in Iran: a systematic review of published articles. J Mazandaran Univ Med Sci; 26(135): 175-88.
Kashiwabara, S.; Kashimoto, N.; Sanoh, S.; Uesaka, T.; Katoh, O.; Watanabe, H.; (2003). Damage of the mouse testis bytritiated water and 137 Cs-gamma-rays. Hiroshima J Med Sci.; 52: 53-58.
Kesari, K.K.; Behari, J.; (2010). Effects of microwave at 2.45 GHz radiations on reproductive system of male rats. Toxicological and Environ Chemistry; 92(6): 1135-1147.
Kim, J.; Lee, S.; Jeon, B.; et al.; (2011). Protection of spermatogenesis against gamma ray-induced damage by granulocyte colony-stimulating factor in mice. Andrologia; 43: 87-93.
Klug, S.; Hetscher, M.; Giles, S.; Kohlsmann, S.; Kramer, K.; (1997). The lack of effects of nonthermal RF electromagnetic fields on the development of rat embryos grown in culture. Life Sciences; 61(18): 1789-1802.
Kovacs, G.T.; Stern, K.; (1999). Reproductive aspects of cancer treatment: an update. Med J Aust; 170: 495-7.
Linet, M.S.; Slovis, T.L.; Miller, D.L.; Kleinerman, R.; Lee, C.; Rajaraman, P.; et al.; (2012). Cancer risks associated with external radiation from diagnostic imaging procedures. CA Cancer J Clin; 62(2): 75-100.
Liu, H.; Zhang, C.; Zeng, W.; (2006). Estrogenic and antioxidant effects of a phytoestrogen daidzein on ovarian germ cells in embryonic chickens. Domestic Animal Endocrinology; 31(3): 258-68.
Małgorzata, M.; (2011). Combined action of X-rays and nonylphenol on mouse sperm. Central European Journal of Biology; 6(3): 320-329.
Mercuri, M.; Sheth, T.; Natarajan, M.K.; (2011). Radiation exposure from medical imaging: A silent harm? CMAJ; 183(4): 413-4.
Ofori, K.; Gordon, S.W.; Akrobortu, E.; Ampene, A.A.; Darko, E.O.; (2014). Estimation of adult patient doses for selected X-ray diagnostic examinations. J Radiat Res Appl Sci; 7(4): 459-62.
Prasad, K.N.; Cole, W.C.; Hasse, G.M.; (2004). Health risks of low dose ionizing radiation in humans: a review. Experimental Biology and Medicine; 229(5): 378-82.
Sailer, B.L.; Jost, L.K.; Erickson, K.R.; Tajiran, M.A.; Evenson, D.P.; (1995). Effects of X-irradiation on mouse testicular cells and sperm chromatin structure. Environ Mol Mutagen ; 25(1): 23-30.
Schauer, D.A.; Linton, O.W.; (2009). NCRP Report No. 160, Ionizing Radiation Exposure of the Population of the United States, medical exposure: are we doing less with more, and is there a role for health physicists? Health Phys; 97(1): 1-5.
Shah, C.; Nair, A.; Naik, M.; Bakshi, S.; (2015). Cell phone radiation and genomic damage: in vitro exposure and assessment. Cell; 4(2): 401-405.
Shah, D.J.; Sachs, R.K.; Wilson, D.J.; (2012). Radiation-induced cancer: a modern view. The British Journal of Radiology; 85: 1166-1173.
Shannoun, F.; Blettner, M.; Schmidberger, H.; Zeeb, H.; (2008). Radiation protection in diagnostic radiology. Dtsch Arztebl Int; 105(3): 41- 46.
Shen, H.M.; Chia, S.E.; Ong, C.N.; (1999). Evaluation of oxidative DNA damage in human sperm and its association with male infertility. J Androl; 20: 718-23.
Singh, N.P.; Stephens, R.E.; (1998). X-ray induced DNA double-strand breaks in human sperm. Mutagenesis;13(1):75-9.
Subbotina, T.I.; Tereshkina, O.V.; Khadartsev, A.A.; Yashin, A.A.; (2006). Effect of low-intensity extremely highfrequency radiation on reproductive function in wistar rats. Bull Exp Biol Med.; 142: 189-190.
Ugwu, A.; (2014). The Effects of Low Dose X-ray on the Epididyma Sperm Cells of Rats. Medical Radiography and Radiological Sciences; 2: 1-74.
Voress, M.; (2007). The increasing use of CT and its risks. Radiol Technol; 79(2): 186-90.
Zalata, A.; El-Samanoudy, A.Z.; Shaalan, D.; El-Baiomy, Y.; Mostafa, T.; (2015). In vitro effect of cell phone radiation on motility, DNA fragmentation and clusterin gene expression in human sperm. Cell J.; 9(1): 129.