محسن احمدپور؛ حمیدرضا کامیاب؛ نفیسه مومنی؛ کامران نصیراحمدی؛ محمد حسین سینکاکریمی
چکیده
تعیین مطلوبیت زیستگاه و فهم رابطه یک گونه با محیط و انتخاب آن به عنوان محل زندگی، یکی از ارکان اصلی مدیریت و مرحله کلیدی در حفاظت گونههای حیات وحش است. ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله از جمله زیستگاههای مهم برای گونه قرقاول خزری (Phasianus colchicus persicus) می‌باشد که در این مطالعه، مطلوبیت زیستگاه آن مورد بررسی قرار گرفت. مدلسازی مطلوبیت ...
بیشتر
تعیین مطلوبیت زیستگاه و فهم رابطه یک گونه با محیط و انتخاب آن به عنوان محل زندگی، یکی از ارکان اصلی مدیریت و مرحله کلیدی در حفاظت گونههای حیات وحش است. ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله از جمله زیستگاههای مهم برای گونه قرقاول خزری (Phasianus colchicus persicus) می‌باشد که در این مطالعه، مطلوبیت زیستگاه آن مورد بررسی قرار گرفت. مدلسازی مطلوبیت زیستگاه با استفاده از 61 نقطه حضور گونه و متغیرهای محیطی شامل فاصله از کاربری کشاورزی، دامداریها، پاسگاههای محیطبانی، منابع آبی، جادهها و شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی، توسط الگوریتم بیشینه آنتروپی انجام شد. نتایج نشان داد به ترتیب، نزدیکی به منابع آبی، تراکم بالای پوشش گیاهی و نزدیکی به پاسگاههای محیطبانی، نقش زیادی در مطلوبیت زیستگاه گونه داشت. زیستگاه قرقاول خزری در ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله به دلیل تخریب زیستگاههای ساحلی، ایجاد جاده، تبدیل به اراضی کشاوررزی، آتش سوزی عمدی و غیرعمدی پوشش گیاهی، کاربرد سموم و کودهای شیمیایی در حاشیه بیشهزار و مزارع از مطلوبیت بالایی برخوردار نبود، بهطوریکه این مطلوبیت بسیار محدود و به زیستگاههای جنوبغربی منطقه متمایل بود.
آزیتا فراشی؛ سیده بهاره حسینی؛ فاطمه جهانی شکیب
چکیده
پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) یکی از گونههای در معرض خطر انقراض است که جمعیت و دامنه انتشار آن کاهش یافته است. به همین‌دلیل ارزیابی و حفاظت از زیستگاه این‌گونه بهعنوان یک‌گونه پرچم که در رأس هرم غذایی قرار دارد نیز امری ضروری هست. در این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زیستگاه پلنگ ایرانی در منطقه کپه‌‌داغ واقع در شمال شرق ایران از ...
بیشتر
پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) یکی از گونههای در معرض خطر انقراض است که جمعیت و دامنه انتشار آن کاهش یافته است. به همین‌دلیل ارزیابی و حفاظت از زیستگاه این‌گونه بهعنوان یک‌گونه پرچم که در رأس هرم غذایی قرار دارد نیز امری ضروری هست. در این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زیستگاه پلنگ ایرانی در منطقه کپه‌‌داغ واقع در شمال شرق ایران از بسته نرم‌‌افزاری InVEST استفاده گردید. بدین‌منظور ابتدا اقدام به مدلسازی زیستگاه پلنگ ایرانی با نرمافزار MaxEnt گردید. بدین‌منظور 30 متغیر زیستگاهی شامل متغیرهای اقلیمی، توپوگرافی، کاربری اراضی/ پوشش زمین و توزیع طعمههای پلنگ وارد مدل شد. سپس برای ارزیابی کیفیت زیستگاه گونه مورد مطالعه از نرمافزار InVEST، مدل Habitat Quality استفاده گردید. دادههای ورودی این نرمافزار شامل نقشه کاربری اراضی فعلی، جداول لیست تهدیدات و حساسیت زیستگاهها نسبت به تهدیدات است. اطلاعات مربوط به جداول لیست تهدیدات و حساسیت زیستگاهها به کمک نتایج نرمافزار MaxEnt تهیه و وارد مدل شد. نتایج حاصل نشان داد، 2/81 درصد از زیستگاههای مطلوب و 7/18 درصد از زیستگاههای نامطلوب با منطقه مورد مطالعه همپوشانی دارد. همچنین شهرستان‌‌های مشهد، خواف، نیشابور و سبزوار به‌ترتیب بیشترین مطلوبیت زیستگاه را برای گونه مورد مطالعه دارد. نقشه میزان تخریب زیستگاه گونه مورد مطالعه نشان داد بیشترین میزان تخریب در غرب شهرستان مشهد و بعد از آن در مرکز شهرستان‌‌های گلبهار و قوچان است.
سمیرا غفاری پور؛ مرتضی نادری؛ محمد انور هاشمزهی
چکیده
شناخت گستره جغرافیایی گونهها و وابستگی های زیستگاهی آنها برای برنامههای حفاظت از گونهها بسیار ضروریست و انتخاب زیستگاه یکی از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار بر برازش ارگانیسمها است. گربه شنی گونه‌ای نادر است که به‌دلیل زندگی شب فعال و مخفی، به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این تحقیق، با استفاده از روش مدلسازی ...
بیشتر
شناخت گستره جغرافیایی گونهها و وابستگی های زیستگاهی آنها برای برنامههای حفاظت از گونهها بسیار ضروریست و انتخاب زیستگاه یکی از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار بر برازش ارگانیسمها است. گربه شنی گونه‌ای نادر است که به‌دلیل زندگی شب فعال و مخفی، به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این تحقیق، با استفاده از روش مدلسازی حداکثر آنتروپی، مطلوبیت زیستگاه گربه شنی در استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرق ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که پوشش گیاهی مرتعی مهمترین فاکتور تأثیرگذار در انتخاب و استفاده از زیستگاه می‌باشد زیرا این متغیر فراهم کننده طعمه گونه در منطقه است. به این دلیل که هیچ برنامه حفاظتی و مدیریتی مستند شده در ارتباط با گربه شنی در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد، این تحقیق میتواند دادههای اولیه کافی برای چنین برنامههایی فراهم آورد.
امیر ابراهیمی؛ آزیتا فراشی؛ علیرضا راشکی
چکیده
پلنگ ایرانی از شاخصترین پستانداران ایران است که بخش بزرگی از جمعیت آن در ایران گزارش شدهاست و پراکندگی آن در کشور، به عوامل مختلفی نظیر عوامل اقلیمی و انسانی بستگی دارد. مطالعهی زیستگاه این گونه بهعنوان یک گونه کلیدی و موثر بر عملکرد اکوسیستم، از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت زیادی است. طبق مطالعات پیشین، با وجود گستردگی رژیم ...
بیشتر
پلنگ ایرانی از شاخصترین پستانداران ایران است که بخش بزرگی از جمعیت آن در ایران گزارش شدهاست و پراکندگی آن در کشور، به عوامل مختلفی نظیر عوامل اقلیمی و انسانی بستگی دارد. مطالعهی زیستگاه این گونه بهعنوان یک گونه کلیدی و موثر بر عملکرد اکوسیستم، از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت زیادی است. طبق مطالعات پیشین، با وجود گستردگی رژیم غذایی پلنگ ایرانی، عواملی مانند تغییر کاربری اراضی، جمعیت طعمههای آن را در بسیاری از مناطق کاهش دادهاست. از طرفی، امروزه ابزارها و روشهای متفاوت مدلسازی زیستگاه، نقش مهمی در مدیریت و حفاظت حیات وحش دارا میباشند. یکی از این روشها، روش MaxEnt است که در این مطالعه، با استفاده از این روش و استفاده از متغیرهای پوشش زمین، توپوگرافی، اقلیمی و انسانی، مدل سازی جهت پیش بینی زیستگاه های مناسب پلنگ ایرانی، بز وحشی، گوسفند وحشی اوریال و گوسفند وحشی ارمنی بهعنوان طعمههای مورد علاقهاش، انجام شد. نتایج حاصل از ارزیابی مدلها با استفاده از شاخص جکنایف و منحنیهای عکسالعمل بیانگر این است که پلنگ ایرانی، بز وحشی، گوسفند وحشی اوریال و گوسفند وحشی در ایران، به فاصله از مناطق حفاظتی عکسالعمل قابلتوجهی نشان میدهند و فاصله گرفتن آنها از مناطق حفاظتی، از مناسب بودن زیستگاهشان میکاهد. همچنین زیستگاه پلنگ ایرانی با سه طعمه مورد علاقهاش همپوشانی معناداری دارد و بیانگر اهمیت حضور بز وحشی، گوسفند وحشی اوریال و گوسفند وحشی ارمنی، در زیستگاه پلنگ ایرانی است.
آزیتا فراشی؛ محمد سرباز؛ علی خانی
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 35-44
چکیده
چکیده استان خراسان رضوی از جمله زیستگاههای مهم گونه زردهبر (Vormela peregusna) در ایران بهشمار میآید. در این مطالعه برای مدلسازی زیستگاه گونه زردهبر از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) استفاده شد. این روش یک رویکرد مؤثر برای پیشبینی حضور گونهها بر اساس دادههای صرفا حضورگونه است. در این مطالعه با استفاده از 25 نقطه حضور گونه ...
بیشتر
چکیده استان خراسان رضوی از جمله زیستگاههای مهم گونه زردهبر (Vormela peregusna) در ایران بهشمار میآید. در این مطالعه برای مدلسازی زیستگاه گونه زردهبر از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) استفاده شد. این روش یک رویکرد مؤثر برای پیشبینی حضور گونهها بر اساس دادههای صرفا حضورگونه است. در این مطالعه با استفاده از 25 نقطه حضور گونه در سطح استان، پیشبینی احتمال حضور گونه با میزان صحت 89٪ انجام گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده احتمال حضور زردهبر در مناطق شمالی و شمالغربی استان دارای مطلوبیت بالاتری نسبت به مناطق دیگر بخصوص مناطق جنوبشرقی بودند. بر اساس یافتههای این مطالعه 6٪ از سطح کل استان برای زیست این گونه مناسب است. نتایج همچنین نشان دادند که مناطق مطلوب این گونه با جادههای منطقه دارای همپوشانی بالایی هستند و علاوه بر جادهها با سکونتگاههای انسانی نظیر شهرها و روستاها نیز ارتباط مثبتی دارند و مطابق با منحنیهای عکسالعمل با دور شدن از این مناطق احتمال حضور این گونه نیز کاهش مییابد و مناطق جنگلی و رودخانهها دارای تأثیر مثبت در افزایش مطلوبیت زیستگاه گونه هستند. باتوجه به اینکه عمدهترین بخش تخریبهای محیطزیستی متوجه زیستگاهها می‌باشد، بنابراین، تلاش در جهت شناخت و مدیریت صحیح آنها از اهمیت به سزایی برخوردار است.
امیر انصاری؛ مصطفی هداوند
دوره 6، شماره 4 ، خرداد 1397، ، صفحه 95-104
چکیده
سنجابایرانی بهعنوان پستاندار شاخص جنگلهای بلوط زاگرس می‌باشد. که با توجه به فقر شدید پوشش جنگلهای طبیعی در استان مرکزی وجود تیپ غالب درختان گونه بلوط ایرانی در منطقه ذخیره‌گاه جنگلی شازند از اهمیت بالای برای احیای این گونه محسوب می‌گردد. این مطالعه با استفاده از روش آماری و MaxEntبا 7 متغیرارتفاع درختان، قطر برابر سینه ...
بیشتر
سنجابایرانی بهعنوان پستاندار شاخص جنگلهای بلوط زاگرس می‌باشد. که با توجه به فقر شدید پوشش جنگلهای طبیعی در استان مرکزی وجود تیپ غالب درختان گونه بلوط ایرانی در منطقه ذخیره‌گاه جنگلی شازند از اهمیت بالای برای احیای این گونه محسوب می‌گردد. این مطالعه با استفاده از روش آماری و MaxEntبا 7 متغیرارتفاع درختان، قطر برابر سینه درختان، میزان تاج پوشش، فاصله از جاده و اراضی کشاورزی، فاصله از نزدیکترین درخت، تعداد درختان دارای حفره و میزان باردهی درختان و 60 نقطه فرضی شبیهسازی شده حضور سنجاب در منطقه انجام شد. نتایج نشان میدهد مساحت 4/6 هکتار معادل 39 درصد از محدوده ذخیره‌گاه جنگل بلوط شازند بهعنوان زیستگاه مطلوب سنجاب ایرانی می‌باشد، اعتبار مدل معادل (845/0) است، که نشانگر عملکرد مناسب روش MaxEntمی‌باشد. براساس شرایط زیستگاهی موجود فعلاً امکان احیاء سنجاب ایرانی در ذخیره‌گاه جنگلی بلوط شازند وجود ندارد. در بین متغیرها بیشترین اثرگذاری تعداد درختان دارای حفره، قطر برابر سینه، فاصله از نزدیکترین درخت، میزان باردهی درختان و میزان تاج پوشش درختان می‌باشد.
