فراهم احمدزاده؛ آفرین شهریاری؛ حسین مصطفوی
دوره 6، شماره 3 ، اسفند 1396، ، صفحه 153-161
چکیده
خانواده Sphaerodactylidae گکوهایی هستند که در امریکای شمالی و جنوبی، کارائیب، جنوب اروپا، شمال افریقا، خاورمیانه و آسیای مرکزی توزیع شدهاند. گکوهای خانواده Sphaerodactylidae جنس Pristurus شامل 23 تا 26 گونه میباشند. گکوی سنگلاخ بلانفورد Pristurus rupestris یکی از کوچکترین گونههاست که در شرق عربستان و جنوب ایران پراکنده شده است. در این مطالعه منشا ...
بیشتر
خانواده Sphaerodactylidae گکوهایی هستند که در امریکای شمالی و جنوبی، کارائیب، جنوب اروپا، شمال افریقا، خاورمیانه و آسیای مرکزی توزیع شدهاند. گکوهای خانواده Sphaerodactylidae جنس Pristurus شامل 23 تا 26 گونه میباشند. گکوی سنگلاخ بلانفورد Pristurus rupestris یکی از کوچکترین گونههاست که در شرق عربستان و جنوب ایران پراکنده شده است. در این مطالعه منشا و نحوه گسترش این گونه در ایران و جزایری که حضور این گکو در آن‌جا تایید شده است، بررسی گردید. همچنین تأثیرات نوسانهای آب و هوایی بر روی پراکنش این گونه در طی دورههای زمینشناسی با استفاده از نشانگر میتوکندریایی (12S) مورد مطالعه قرار گرفت. از این‌رو 10 نمونه از محدوده پراکنش این گونه در ایران جمع‌آوری و به همراه نمونههای موجود در بانک ژن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که نمونههای ایران متعلق به کلاد شرق (P. rupestris) هستند. همچنین نمونههای متعلق به جزایر ایرانی خلیج فارس به جز جزیره خارک تفاوت چندانی با سرزمین اصلی نشان ندادند. شبکه هاپلوتایپی نشان داد که نمونههای ایران به همراه نمونههای عمان در یک هاپلوگروپ قرار گرفته و هاپلوتایپ مرکزی نیز مربوط به عمان می‌باشد. از این‌رو احتمال میرود که نمونههای ایران در طی دوره پلیستوسن از جمعیت سواحل عربی مشتق شدهاند و در زمان خشک بودن خلیج فارس به ایران رسیدهاند. با توجه به اینکه موانع ژئومورفولوژیکی بر روی الگوی پراکنش خزندگان تأثیر مستقیم میگذارند آنها می‌توانند شاخص خوبی برای بررسی الگوهای جغرافیای تبارشناختی باشند.
